Browsed by
Autor: Jerzy Dąbrowski

CZARNOWRONY W PARKOWIE

CZARNOWRONY W PARKOWIE

W dniu 21.10.2025 r. przy drodze i na drodze Parkowo – Słomowo żerowało stado krukowatych, w którym dominowały wrony siwe Corvus cornix, wśród których były również osobniki czarne. Kiedy znalazłem miejsce do zaparkowania i mogłem spróbować przyjrzeć się im, większość została spłoszona przez przejeżdżające samochody (nie sądziłem, że na tej drodze jest taki ruch) i poleciała dalej na pola. Kilka osobników jednak wróciło na jezdnię, i udało się zdobić para zdjęć. Dobrze się złożyło, że trafił się dorosły gawron, więc było bezpośrednie porównanie również z tym gatunkiem. Ewidentnie dwa osobniki na prezentowanych zdjęciach, to czarnowrony Corvus corone. Tak się też szczęśliwie składa, że byłem klika dni wcześniej w Dreźnie  i oglądałem czarnowrony z bliska, więc miałem na świeżo obraz tych ptaków w pamięci.

Jerzy Dąbrowski

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 4-16.10.2025 R.

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 4-16.10.2025 R.

Kolejne, po miesięcznej przerwie, łapanie w zakrzewionym starorzeczu w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 1 popołudnie, 3 przedpołudnia i 8 całych dni. Złapało się 379 ptaków z 24 gatunków, w tym 19 retrapów. Zdecydowanym dominantem okazały się bogatki. O ile duża liczba złapanych czyży nie dziwi – przy starorzeczu jest spory kawałek olszowego lasku, to duża liczebność szczygłów i strzyżyków była raczej zaskoczeniem.

Z rzadziej łapanych ptaków warto wymienić droździki, krogulca i pierwszego w tym roku dzięciołka.

Stali bywalcy tych zakrzewień, to raniuszki. W odłowionym stadku były osobniki z obydwu występujących u nas podgatunków i mieszańce tych form.

Złapał się też dorosły samiec kosa ze starą kontuzją żuchwy. Był w dobrej kondycji, czyli mimo kalectwa radzi sobie.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem jednego, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

  • IX 2025 – w tym: 3 modraszki, 1 zimorodek, 3 bogatki i 2 sikory ubogie,
  • VIII 2025 – w tym: 2 kosy i 2 bogatki,
  • IX 2024 – dzięciołek,
  • IV 2024 – modraszka,
  • XI 2023 – bogatka,
  • IX 2023 – 1 bogatka,
  • V 2023 – kos.

Ten jeden inny retrap, to bogatka zaobrączkowana jako pisklę w budce na powierzchni “Olszyna” w dniu 11.05.2024 r. – 1,5 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

OWCZEGŁOWY – 02 – 03.10.2025 R.

OWCZEGŁOWY – 02 – 03.10.2025 R.

Po wielu dniach odłowów w trzcinowiskach, postanowiliśmy przypomnieć sobie jak wyglądają inne ptaki. Wybór padł na zadrzewienia porolne we wsi Owczegłowy, gdzie ostatnio łapaliśmy 7 lat temu. Jest to miejsce, w którym udawało się często złapać wszystkie sześć gatunków naszych sikor. W tym roku brakowało nam jeszcze tego gatunku i mieliśmy nadzieję, że uda się ten brak uzupełnić. No i sikory nas nie zawiodły – były wszystkie. Przez dwa całe dnie złapało się 175 ptaków z 17 gatunków; retrapów nie było. To pierwsze nasze odłowy, kiedy najwięcej złapało się mysikrólików. Stało się tak dzięki wabieniu głosem z magnetofonu ustawionym przy sieciach zlokalizowanych między świerkami. Struktura odłowionego zgrupowania mysikrólików była następująca: 81 ptaków w 1 kalendarzowym roku życia – 97,6% i 2 starsze (samiec i samica) – 2,4%; jeśli chodzi o płeć, to były 64 samce – 77,1 i 19 samic – 22,9%. Dominacja samców wynikała z pewnością z tego, że to one bardziej zdecydowanie reagują na śpiew innych samców – również poza sezonem lęgowym. Wśród odłowionych ptaków oprócz kompletu sikor, były również obydwa pełzacze.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Mysikrólik Regulus regulus  83
Bogatka Parus major  26
Rudzik Erithacus rubecula  23
Raniuszek Aegithalos caudatus  15
Modraszka Cyanistes caeruleus  5
Dzięcioł duży Dendrocpos major  4
Czarnogłówka Poecile montanus  5
Sosnówka Periparus ater  2
Sikora uboga Poecile palustris  2
Czubatka Lophophanes cristatus  2
Strzyżyk Troglodytes troglodytes  2
Pełzacz leśny Certhia familiaris  1
Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla  1
Pokrzywnica Prunella modularis  1
Kos Turdus merula  1
Zniczek Regulus ignicapilla  1
Zięba Fringilla coelebs  1

Uczestnicy łapania: Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała.

Jerzy Dąbrowski

CIEŚLE-STAW 20-25.09.2025 R.

CIEŚLE-STAW 20-25.09.2025 R.

Łapanie w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 2 wieczory, 2 całe dni i 1 poranek. Impulsem do tego łapania były liczne dymówki, które pojawiły się nad stawem 19 września. Postanowiliśmy sprawdzić, czy uda się je wieczorem zwabić na noclegowisko. Złapało się 202 ptaków z 24 gatunków, w tym 19 retrapów. No i udało się zwabić dymówki. Pierwszego wieczora złapało się 113 osobników, drugiego, mimo wabienia tylko jedna. Większość z nich – 90,6%, to były ptaki w 1 kalendarzowym roku życia. Najwidoczniej trafiło się nam przelotne stado. Było absolutnie wyjątkowe pod względem parametru o jakim chyba nigdy nie pisaliśmy – masy ciała. Ta wartość u poszczególnych ptaków (zważyliśmy wszystkie) mieściła się w zakresie 18,80 – 26,80 g, a średnia wyniosła 22,41 g. Tak wyglądało to na wcześniejszych noclegowiskach:

Miejsce

odłowu

 Okres

odłowu

Liczba

zważonych

Masa

od – do

Masa

średnia

 Cieśle – staw 4-8.08.2025 226 16,00 – 23,40 19,00
 Rz. Noteć – Antoniny 18-20.08.2025 302 16,20 – 22,30 18,55
 Rz. Noteć – Antoniny 2-3.09.2025 144 16,60 – 22,10 19,32
 Cieśle – staw (obecne) 21-22.09.2025   114 18,30 – 26,80 22,41

To najlepiej odżywione z naszych tegorocznych dymówek, a może nawet wśród wszystkich stad, które dotąd odłowiliśmy. Najwidoczniej staw stanowił dla nich tylko przystanek na trasie na południe, i rankiem poleciały dalej, bez “śniadania”. Poza nimi najliczniej łapały się potrzosy. Poniżej galeria ciekawszych ptaków z tego odłowu.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

  • IX 2025 – w tym:  3 potrzosy, 3 modraszki,
  • VIII 2025 – w tym:  5 trzcinniczków, 1 modraszka i 1 pierwiosnek,
  • IV 2025 – potrzos,
  • VII-VIII 2024 – potrzosy,
  • IX 2023 – potrzos,
  • VII 2023 – kos.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 7-13.09.2025 R.

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 7-13.09.2025 R.

Kolejne, po miesięcznej przerwie, łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Kilka sieci ustawiliśmy też w porośniętym krzewiastymi wierzbami starorzeczu okalającym półkolem nasze trzcinowisko. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory i 3 całe dni. Złapały się 184 ptaki z 20 gatunków, w tym 11 retrapów. Ptaków było bardzo mało, zwłaszcza w trzcinach. Ponad połowę stanowiły makolągwy, które przylatują tutaj na noclegowisko. Było jeszcze sporo trzcinniczków, a wśród singli” znalazły się pleszka i świergotek drzewny.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

  • VII-VIII 2025 – w tym: 3 modraszki, 1 potrzos, 2 bogatki, 1 trzcinniczek i 1 makolągwa,
  • IV 2025 – makolągwa,
  • VIII 2022 – makolągwa,
  • IX 2021 – kos.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

SZKOCJA PO RAZ PIERWSZY

SZKOCJA PO RAZ PIERWSZY

Otrzymaliśmy niedawno wiadomość o zaobserwowaniu kolejnego osobnika śmieszki Chroicocephalus ridibundus z zaobrączkowanych w dniu 20.06.2024 r. na Jeziorze Łęgowskim, 107 piskląt.

W dniu 23.09.2025 r. stwierdzono jego obecność w Edynburgu, stolicy Szkocji. Od zaobrączkowania minęło wówczas 460 dni, a odległość od kolonii lęgowej to 1.351 km. Jak wskazano w tytule, to pierwsza obserwacja naszego ptaka w tym kraju, więc kolejna “biała plama” na mapie Europy zniknęła.

Jerzy Dąbrowski

CIEŚLE-ŻWIROWNIA, 7.07. – 10.09.2025 R.

CIEŚLE-ŻWIROWNIA, 7.07. – 10.09.2025 R.

Łapanie na terenie nieczynnej żwirowni w Cieślach w podanym wyżej okresie, ale oczywiście z przerwami. Wyrobisko prawie w całości jest zalane i porośnięte trzcinami. W trzcinowiskach znajdują się niewielkie płycizny i na nich ustawiliśmy pułapki, które zamykają się po wejściu ptaka, który może się w nich swobodnie poruszać. Ustawiliśmy też sieci o dużych oczkach z nadzieją na złapanie bytujących tam czapli.

Złapało się wprawdzie 42 ptaki z 8 gatunków. Zdecydowanym dominantem zupełnie niespodziewanie okazały się wodniki. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich 18. Wśród odłowionych w tym roku wodników był 8 dorosłych i 15 piskląt w różnej fazie wzrostu. Trzynaście osobników złapało się wielokrotnie, więc można było udokumentować wzrost młodych i zmiany u dorosłych. Pierwszy raz złapały się dorosłe ptaki w trakcie pierzenia, które przebiega u nich podobnie jak u blaszkodziobych i żurawi wg. zasady “raz, a dobrze”. Jeden z takich osobników złapał się przed pierzeniem lotek i w trakcie wyrastania nowych.

Również pisklęta łapały się wielokrotnie. Poniżej zdjęcia dwóch  takich osobników.

Z pewnością będziemy w tym miejscu łapać w przyszłym roku. Miejmy nadzieję, że  niektóre z tegorocznych ptaków tutaj wrócą.

Drugim gatunkiem, który zaskoczył ilościowo była kokoszka. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich tylko 4, a w trakcie tego łapania 5.

No i na koniec kompletne zaskoczenie, bo 10.07.2025 r. na wysepce otoczonej głęboką wodą złapał się szczur wędrowny. Okazuje się, że to świetny pływak.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Wodnik Rallus aquaticus  23
Łabędź niemy Cygnus olor  6
Kokoszka Gallinula chloropus  5
Potrzos Emberiza schoeniclus  3
Kszyk Gallinago gallinago  2
Trzciniak Acrocephalus arundinaceus  1
Krzyżówka Anas platyrhynchos  1

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

NASZA PIERWSZA GĘGAWA – KOLEJNE LATA ŻYCIA

NASZA PIERWSZA GĘGAWA – KOLEJNE LATA ŻYCIA

To dalszy ciąg historii naszej pierwszej gęgawy Anser anser, którą oznakowaliśmy 13 czerwca 2020 r. na stawie w Boguniewie. Ptak dostał standardową obrączkę metalową i kolorową, numerowaną obrożę na szyję. Ostatnie spotkanie z tym ptakiem, o jakim ostatnio (6.06.2021) pisałem miało miejsce w dniu 28.04.2021 r. na rodzinnym na stawie w Boguniewie. Pływała wówczas w towarzystwie pary dorosłych gęgaw wodzących pisklęta – może to byli jej rodzice z kolejnym potomstwem? W tym miejscu, mimo wielokrotnej obecności, obserwowałem ją jeszcze tylko 6 i 17 maja 2021 r.. Później okazało się, że rzeczywiście nasza gęś opuściła rodzinny staw i udała się w dość daleką podróż. W dniach 20 i 21.08.2021 r. widziano ją nad Bałtykiem, na północ od miasta Geifswald (dawna Gryfia) w Meklemburgii (Niemcy). Miejsca obserwacji są odległe od Boguniewa o 287 i 284 km.

Kolejna informacja (udokumentowana zdjęciem) datowana jest na 7.10.2021 r. i pochodzi z Brandenburgii (Niemcy). Nasza gęś przebywała wówczas na terenie Parku Narodowego Dolnej Odry, będącego częścią projektowanego Międzynarodowego Parku Dolnej Odry, którego część leżąca po polskiej stronie nie doczekała się jeszcze realizacji. Obserwacji dokonano na południe od miejscowości Gartz, w odległości 183 km od Boguniewa.

Kolejne spotkanie z tym ptakiem jest dla mnie szczególnie miłe, ponieważ w dniu 11 lutego 2022 r. udało mi się go wypatrzeć w grupie 33 gęgaw żerujących na polu rzepaku w Boguniewie odległym ok. 200 m od stawu, na którym  608 dni wcześniej go oznakowaliśmy. Dwa tygodnie później, tj. 25 lutego 2022 r. udało mi się ją sfotografować na rodzinnym stawie.

Ostatnia obserwacja z tej wiosny w Boguniewie, to 3.05.2022 r. Aż do października 2022 r. brak wieści o miejscu przebywania naszej gęgawy.

W dniu 29.10.2022 r. A. Loręcki zaobserwował ją w Siennie koło Wągrowca. W okolicach Wągrowca przebywała do 3.12.2022 r. – 5 odczytów. W okresie 14.01-10.02.2023 r. jedenaście razy spotkaliśmy ją w stadach gęsi w Cieślach koło Rogoźna. W okresie 14.02-14.04.2023 r. pięciokrotnie odnotowaliśmy jej obecność na rodzinnym stawie w Boguniewie. Sądziliśmy, że znów zniknie na resztę wiosny i lato, ale została zaobserwowana przez A. Loręckiego na Jez. Toniszewskim, na północ od Wągrowca. Data wskazuje, że najprawdopodobniej przeszła tam pierzenie.

Kolejny okres życia naszej gęgawy wygląda bardzo podobnie. W dniu 21.09.2023 r. zaobserwowałem ją na Jez. Łęgowskim. Do 12.01.2024 r. zaobserwowano ją w |okolicach Wągrowca dziewięć razy. W dniu 23.01.2024 r. zaobserwowałem ją w Cieślach koło Rogoźna. Do 24.02.2024 r. widziana była w Cieślach trzykrotnie. W dniach 1 i 2.03.2024 r. spotkałem ją na stawie w Boguniewie. W Cieślach obserwowaliśmy ją znów w dniach 30.03.2024 r. i 13.04.2024 r. Ostanie spotkanie miało miejsce znów na stawie w Boguniewie 6.05.2024 r. Po tej obserwacji znów jest cisza, aż do jesieni.

W dniu 15.10.2024 r. B. Ziała odnotował jej obecność na Jez. Łęgowskim. Była tu również 27.10.2024 r., a 9.11.2024 r. A Loręcki widział ją w Przysiece. W dniu 24.11.2024 r. znów widziano ją na Jez. Łęgowskim,  7.12.2024 r. w Starym, a 23.12.2024 r w Potrzanowie. W Cieślach widziałem ją 22.01.2025 r., a 24.01.2025 r. B. Ziała widział ją na Jez. Rogozińskim. Na stawie w Boguniewie widzieliśmy ją 4.02.2025 r. W dniach 9 i 19.02.2025 r. B. Ziała widział ją w stadzie gęsi w Owczegłowach. 6.03. – 20.04.2025 r. cztery razy widzieliśmy ją na stawie w Boguniewie. To kolejny rok, kiedy nasza gęgawa podczas jesieni, zimy i początku wiosny “mieszka” na niewielkim obszarze w okolicach Wągrowca i Rogoźna; odległość w linii prostej między Jez. Łęgowskim i Boguniewem, to zaledwie 17 km. I zmów nastała pustka w informacjach o tym ptaku, aż do początku września.

Na początku września br. nadeszła informacja o zaobserwowaniu naszej gęsi w Danii. W dniu 8.08.2025 r. przebywała w stadzie ok. 150 gęgaw, na wysepce Borholm leżącej przy wschodnim brzegu wyspy Bogo. Odległość tego miejsca od Boguniewa, to 404 km.

Obserwacja została udokumentowana zdjęciami – poniżej jedno z nich.

No, to z dużym prawdopodobieństwem możemy przypuszczać, że letnie dziury w obserwacjach naszej gęgawy spowodowane są jej przelotami na pierzowiska nad Bałtykiem. Teraz brakuje nam jeszcze informacji wiosennej z adnotacją “w parze z pisklętami” – jak dotąd, niestety nie udało się jej zaobserwować w takich okolicznościach.

Jerzy Dąbrowski