Ptaki Okolic Rogoźna

Łapanie na terenie nieczynnej żwirowni w Cieślach w podanym wyżej okresie, ale oczywiście z przerwami. Wyrobisko prawie w całości jest zalane i porośnięte trzcinami. W trzcinowiskach znajdują się niewielkie płycizny i na nich ustawiliśmy pułapki, które zamykają się po wejściu ptaka, który może się w nich swobodnie poruszać. Ustawiliśmy też sieci o dużych oczkach z nadzieją na złapanie bytujących tam czapli.

Złapało się wprawdzie 42 ptaki z 8 gatunków. Zdecydowanym dominantem zupełnie niespodziewanie okazały się wodniki. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich 18. Wśród odłowionych w tym roku wodników był 8 dorosłych i 15 piskląt w różnej fazie wzrostu. Trzynaście osobników złapało się wielokrotnie, więc można było udokumentować wzrost młodych i zmiany u dorosłych. Pierwszy raz złapały się dorosłe ptaki w trakcie pierzenia, które przebiega u nich podobnie jak u blaszkodziobych i żurawi wg. zasady “raz, a dobrze”. Jeden z takich osobników złapał się przed pierzeniem lotek i w trakcie wyrastania nowych.

Również pisklęta łapały się wielokrotnie. Poniżej zdjęcia dwóch  takich osobników.

Z pewnością będziemy w tym miejscu łapać w przyszłym roku. Miejmy nadzieję, że  niektóre z tegorocznych ptaków tutaj wrócą.

Drugim gatunkiem, który zaskoczył ilościowo była kokoszka. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich tylko 4, a w trakcie tego łapania 5.

No i na koniec kompletne zaskoczenie, bo 10.07.2025 r. na wysepce otoczonej głęboką wodą złapał się szczur wędrowny. Okazuje się, że to świetny pływak.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Druga w tym roku wyprawa nad Noteć. Ten sam punkt co w sierpniu, czyli w trzcinowiskach między wałem przeciwpowodziowym i korytem rzeki.  Odłowy prowadziliśmy przez jeden dzień, tj. od południa pierwszego dnia do południa drugiego. Ptaków było wyraźnie mniej niż poprzednio. Złapało się wprawdzie 481 ptaków z 16 gatunków, w tym 5 retrapy. Zdecydowanym dominantem były dymówki, które przyleciały tutaj na noclegowisko. Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode 86,2%. Ptaki dorosłe stanowiły 13,8%. Płeć dorosłych to: 29 samców, 18 samic oraz 10 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby ich 12,5.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Wszystkie retrapy, to ptaki z poprzedniego łapania w tym miejscu.

Jerzy Dąbrowski i Bartosz Ziała

Łapanie w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory i 1 poranek. Złapało się 231 ptaków z 15 gatunków, w tym 22 retrapy. Najliczniej łapały się przylatujące tu na noclegowisko pliszki żółte. Mimo wabienia głosem, nie przyleciały dymówki, które nocowały tu na początku sierpnia. Poza nimi dość licznie łapały się potrzosy i trzcinniczki. Większość pliszek (108) złapała się pierwszego wieczora. Drugi wieczór dał wynik – 18, a trzeci – 3. Cztery osobniki złapały się dwukrotnie. Jeśli chodzi o wiek pliszek żółtych, to tegoroczne młode stanowiły 86,4%, a starsze tylko 13,6%.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem jednego z polską, ale nie naszą obrączką, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VIII 2025 – 12 w tym: 4 pliszki żółte, 3 potrzosy, 2 modraszki, 2 trzcinniczki i 1 trzciniak,,
• VI 2025 – 1 bogatka,
• VIII 2024 – 3 w tym: 1 pliszka żółta i 2 potrzosy,
• IV 2024 – 1 modraszka,
• IX-X 2023 – 2 potrzosy.

“Obcy” trzcinniczek został zaobrączkowany 13.08.2025 r., tj. 17 dni wcześniej, w miejscowości Morzyce koło Bytonia na Kujawach – odległość w linii prostej 110 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsza w tym roku wyprawa nad Noteć. Podobnie jak w ubiegłym roku punkt odłowu założyliśmy ok. 4 km w dół rzeki od mostu Szamocin-Białośliwie. W latach 80-tych ubiegłego stulecia była tu jeszcze nieistniejąca już wieś Antoniny. W dniu 4.07.1981 r. obrączkowałem w niej bociany z gniazda na kominie dawnej szkoły. Łapaliśmy w trzcinowiskach między wałem przeciwpowodziowym i korytem rzeki.

Odłowy prowadziliśmy przez 1 popołudnie, 1 cały dzień 1 poranek. Złapało się wprawdzie 1.188 ptaków z 24 gatunków, w tym 3 retrapy. Zdecydowanym dominantem były dymówki, które przyleciały tutaj na noclegowisko. Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci, oddzielnie dla każdego wieczoru. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode, odpowiednio: 81,7% i 76,0%; dla obydwu wieczorów razem 79,4%. Ptaki dorosłe stanowiły: 18,3% i 24,0%; dla obydwu wieczorów razem 20,6%. . Płeć dorosłych to: 46 i 47 samców, 32 i 25 samic oraz 10 i 8 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby: pierwszego wieczoru 8,9, a drugiego 6,4 młodego (w 2024 roku w tym miejscu, o tej samej porze roku, pierwszego wieczoru 16,6, a drugiego 33,7 młodego). Taki wynik lęgów odpowiada rozrodczości tego gatunku – dwa lęgi w roku. Główną cechą wykorzystywaną do oznaczania płci dymówek o tej porze roku jest długość tzw. widełek, czyli odległość między końcami najdłuższych i najkrótszych sterówek. Większe widełki mają oczywiście samce – poniżej rekordzista o widełkach 90 mm.

W ciągu dnia w trzcinowiskach dominowały trzcinniczki i rokitniczki. Sporo było też remizów i potrzosów. Pierwszy raz w tym roku zaobrączkowaliśmy: słowika szarego, pokląskwę, świerszczaka i dziwonię.

Pełny przegląd płci i wieku zaprezentowały wąsatki.

Udało się odłowić cztery dorosłe błotniaki stawowe, które dość licznie penetrują stawy rybne.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Dwa z trzech retrapów, to ptaki zaobrączkowane tutaj w minionym roku:

• 17 VIII 2024 – dymówka w 1 kal. roku życia; obecnie samiec,
• 15 VIII 2024 – potrzos, samiec po 1 kal. roku życia.

Trzeci retrap jest sporym zaskoczeniem, ponieważ jest to dymówka w 1 kal. roku życia, zaobrączkowana 12 dni wcześniej (6 VIII 2025) na noclegowisku w Cieślach, tj. 34 km na południe. Jak widać po kierunku przemieszczenia, to jeszcze nie przelot.

Drugie w tym roku odłowy w dolinie Wełny w Cieślach, na punkcie “WODOCIĄGI”. Odłowy trwały przez 2 popołudnia i 2 przedpołudnia. Nastawiliśmy się na odłowy w zakrzewieniach. Złapało się 138 ptaków z 22 gatunków, w tym 19 retrapów. Najliczniej łapały się kapturki. Pierwszy raz w tym roku złapaliśmy: gajówkę, słowika rdzawego i pełzacza ogrodowego. Tym samym mamy w tym roku zaobrączkowane wszystkie występujące u nas pokrzewki. Wśród odłowionych kapturek znalazł się osobnik młodociany z naroślą u nasady dzioba.

A teraz pełna lista tego odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2025 – 7 w tym: 2 kapturki, 1 pierwiosnek, 1 piecuszek, 1 trzcinniczek, 1 cierniówka i 1 czarnogłówka,
• IV-V 2025 – 5 w tym: 2 kosy, 1 śpiewak, 1 sikora uboga i 1 modraszka,
• IX 2024 – 1 kos,
• III 2020 – 1  kos.

Pozostałe 5 ptaków, to pisklęta sikor zaobrączkowane na pobliskich powierzchniach “OLSZYNA” i “RUDKA”:

• V 2025 – 4 w tym: 3 bogatki, 1 sikora uboga,
• VI 2024 – 1  bogatka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie w trzcinowisku pomiędzy starorzeczem a rzeką Wełną. Łan trzcin jest w tym roku bardzo gęsty. O dziwo, prawie nie było kolczurki klapowanej, która wygniatała całe połacie trzcin. Nieliczne okazy zostały usunięte.

Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory 1 cały dzień i 3 poranki. Złapało się 165 ptaków z 20 gatunków, w tym 15 retrapów. Zdecydowanym dominantem był trzcinniczek. Noclegowiska, które w minionych latach były dla tego miejsca charakterystyczne, jak dotąd są słabe. Dymówek, mimo wabienia, złapało się bardzo mało. Niewykluczone, że  jest to wynik działania służb weterynaryjnych, które prowadzą działania mające na celu “wyrzucenie” dymówek z budynków inwentarskich będących głównym miejscem odbywania lęgów przez te ptaki. Ptakami łapania były: bączek – najmniejsza z naszych czapli i podróżniczek.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem jednego, zostały zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• VII-VIII 2025 – 2 w tym: 1 trzciniak, 1 rokitniczka, 2 trzcinniczki, 1 piecuszek, 1 modraszka i 1 dymówka,
• VI 2025 – 2 trzcinniczki,
• IV 2025 – 1 rokitniczka,
• VII 2024 –  2 trzcinniczki,
• I 2023 – 1 modraszka,
• VII 2022 – 1 trzcinniczek.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana na zbiorowym noclegowisku na Jez. Rogozińskim (odległość 1,56 km) w dniu 19.07.2022 r., jako dorosła samica.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Dodatkowo ustawiliśmy sieci w wykopie drugiego etapu budowy stawu, gdzie pojawiły się siewkowce. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory, 1 cały dzień i 2 poranki. Złapały się 734 ptaki z 31 gatunków, w tym 15 retrapów. Najliczniej łapały się ptaki przylatujące tu na noclegowisko, tj. dymówki i pliszki żółte. Poza nimi dominowały, jak to w trzcinowiskach, Acrocephalusy i potrzosy. Wśród potrzosów znalazła się samica ciemnej odmiany, która ma białą kryzę, która jest kluczową cechą rozpoznawalną samców.

Po raz pierwszy w tym roku odłowiliśmy muchołówkę szarą i piskliwce (=brodźce piskliwe). Tych ostatnich złapaliśmy cztery osobniki, w tym 1 starego i trzy tegoroczne młode. Była więc okazja dostrzec w naturze różnice w ich upierzeniu.

Jeśli chodzi o dymówki, to jak zwykle, wabiliśmy je głosem z magnetofonu. W odłowionym zgrupowaniu były następujące udziały: osobniki pierwszoroczne – 73,3|%, starsze – 26,7%. Daje to wynik 5,5 młodego na dwa dorosłe, czyli statystyczną parę. Wynik niski, ale tłumaczą to udział wśród starych ptaków: 51 samców, 20 samic i 2 bez oznaczenia płci. Sezon lęgowy wciąż trwa i część samic nocuje jeszcze przy pisklętach w gniazdach.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2025 – 1 dymówka (na noclegowisku przy ujściu Małej Wełny),
• IV 2025 – 1 pliszka żółta,
• II 2025 – 1 modraszka,
• X 2024 – 1 modraszka,
• VIII 2024 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 potrzos,
• VII 2023 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 potrzos,
• IX-X 2022 – 3 w tym: 2 potrzosy i 1 czarnogłówka,
• VIII 2020 – 1 trzcinniczek,
• X 2019 – 1 potrzos (zaobr. 2.10.2019 jako samiec po1).

Ten najstarszy potrzos ma już przynajmniej 7 lat – zdjęcie na początku i jest jednym z najstarszych, jeśli nie najstarszym przedstawicielem tego gatunku złapanym przez nas.

Łapanie w przecince przez zatrzcinioną łąkę między szpalerami głowiastych wierzb. Odłowy prowadziliśmy przez 2 wieczory 1 cały dzień i 2 poranki. Złapały się 93 ptaki z 15 gatunków, w tym 7 retrapów.

Dominantami były łozówki i trzcinniczki, czyli dwa gatunki bardzo do siebie podobne i stwarzające problemy z ich rozróżnianiem, nie tylko początkującym obrączkarzom. Z tego powodu wymyślono dla nich wspólną, żatrobliwą nazwę “łoźniczka”. Za ptaka tego łapania trzeba uznać kwiczoła. Złapał się dorosły samiec i 5 pierwszorocznych młodych – prawdopodobnie “rodzinka”.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• V-VII 2025 – 2 łozówki,
• IV 2025 – 2 piecuszki,
• IX 2023 – 1 bogatka,
• VII 2023 – 1 rokitniczka,
• VII 2022 – 1 trzcinniczek.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała

Odłowy w kolonii brzegówek Riparia riparia w śródpolnej piaszczystej skarpie. W ubiegłym roku skarpa się oberwała i zarosła, więc ptaków nie było. W tym roku ptaki powróciły w to miejsce, choć nie tak licznie jak w 2023 r.

Kolejny sezon lęgowy z odłowem piskląt śmieszek Chroicocephalus ridibundus w kolonii tych ptaków na Jeziorze Łęgowskim. W tym roku udział wzięło 5 osób przy użyciu 3 kajaków. Pierwszego dnia poziom wody w jeziorze był nieco wyższy, niż w ubiegłym roku. Część młodych śmieszek była już lotna, ale większość była w wieku dogodnym do obrączkowania. Były też pisklęta zbyt małe, stąd drugi dzień odłowu. Podobnie, jak w ubiegłym roku, nie stwierdziliśmy martwych ptaków. Odłowiliśmy 147 piskląt, w tym pierwszego dnia 124, a drugiego 23.

Do dnia dzisiejszego otrzymaliśmy informacje o dwóch osobnikach z tegorocznych lęgów; nie licząc oczywiście odczytów miejscowych przed opuszczeniem kolonii lęgowej. Pierwszego odczytu dokonano w dniu 4.07.2025 r. na wysypisku śmieci w Kopaszynie (7 km na północ od kolonii lęgowej), a drugiego w dniu 13.07.2025 r. na Jez. Kaliszańskim (9 km na północ od kolonii lęgowej).

J. Dąbrowski, D. Leligdowicz, B. Peplińska i B. Ziała