Od dziesięciu lat prowadzimy kontrole nocne naszych budek lęgowych. To uzupełnienie obserwacji prowadzonych w okresie lęgowym. Jak dotąd publikowaliśmy niewiele materiałów dotyczących tych prac. Ten artykuł jest próbą przedstawienia wyników i analizy materiału zebranego w czasie jednej nocnej kontroli na pojedynczej powierzchni. Wybraliśmy powierzchnię “MIKOŁAJEWO”, założoną w marcu 2015 roku, na której znajduje się 45 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor.

Kontrolę przeprowadziliśmy w dniu 23 grudnia 2023 r. w godz. 18.25 0 21.15. W 41 budkach nocowały ptaki, co daje frekwencję 91,11%. Jest to najwyższy wynik dla tej powierzchni. W minionych latach przedstawiał się następująco (tylko kontrole grudniowe): 2015 – 64,44%; 2016 – 55,56%; 2017 – 65,91%; 2018 – 75,00%; 2019 – 63,64%; 2020 – 77,27%; 2021 – 82,22%; 2022 – 84,44%. Widać wyraźną tendencję wzrostową. Stwierdziliśmy trzy ptaki należące do trzech gatunków – zestawienie poniżej.

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Nowe	Retrapy	Razem
Bogatka	Parus major	11	16	27
Kowalik	Sitta europaea	7	4	11
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2	1	3
	OGÓŁEM:	20	21	41

 

Jeśli chodzi o płeć nocujących osobników, to zdecydowanie więcej było samców – szczegóły w poniższej tabeli.

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Samce	Samice
Bogatka	Parus major	19	8
Kowalik	Sitta europaea	7	4
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2	1
	OGÓŁEM:	28	13

 

Teraz zajmijmy się retrapami. Wszystkie, z wyjątkiem jednej bogatki, to ptaki zaobrączkowane na tej powierzchni. Dziesięć bogatek zostało zaobrączkowanych jako pisklęta w następujących latach i budkach:

• 2023 r. w budkach nr: 11, 11, 15, 35,
• 2022 r. w budkach nr: 02, 11, 11, 15, 16,
• 2021 r. w budce nr: 01.

Poniżej mapka pokazujące przemieszczenia z miejsca wylęgu na zimowe nocowanie w dniu 23 XII 2023. Nie uwzględniono stwierdzeń pośrednich.

Kolejne ptaki, to samice zaobrączkowane w czasie wysiadywania jaj lub karmienia piskląt:

• sezon 2022 r.: bogatka w budce nr 17(fioletowy) i modraszka w budce nr 07 (zielony),
• sezon 2021 r.: bogatka w budce nr 27 (niebieski).

A oto obraz przemieszczeń tych trzech samic.

Z okresem lęgowym związany jest samiec bogatki zaobrączkowany w budce nr 13 w dniu 19 I 2020 r. jako osobnik po 2 kalendarzowym roku życia, czyli pochodzący z lęgu przed 2019 rokiem. W dniu 23 V 2021 r. został zidentyfikowany dzięki posiadaniu dodatkowej kolorowej obrączki, jako lęgowy w budce nr 12. W tej właśnie budce stwierdziliśmy go w czasie opisywanej kontroli. Wszystkie stwierdzenia tego samca na poniższej mapce. Kolejne stwierdzenia: 19 I 20 – nr 13; 11 II 20 – nr 11; 9 I 21 – nr 8; 14 II 21 – nr 10; 23 V 21 – nr 12; 15 XII 21 – nr 7; 9 I 22 – nr 12; 2 XII 22 – nr 7; 24 II 23 – nr 7; 23 XII 23 – nr 12. Będziemy go szukać w sezonie lęgowym, ale pewnie już dziś pilnuje w tym celu budki nr 12.

Dwie kolejne bogatki i wszystkie kowaliki, to ptaki zaobrączkowane w czasie nocnych kontroli, których nie stwierdzono nigdy w okresie lęgowym:

• zima 2022/2023 –  2 kowaliki i 1 bogatka,
• zima 2021/2022 –  1 kowalik i 1 bogatka,
• zima 2020/2021 –  1 kowalik,
• zima 2019/2020 –  0,
• zima 2018/2019 –  1 kowalik.

Ostatni retrap, to samiec bogatki zaobrączkowany 23 X 2022 r. przy karmniku w Cieślach (odległość w linii prostej 6,08 km) i stwierdzany tam kilkakrotnie w okresie X 2022 – I 2023 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska