Ptaki Okolic Rogoźna

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 4 wieczory, 1 cały dzień i 3 poranki. Złapało się 410 ptaków z 18 gatunków, w tym 33 retrapy. Trzcinowiska są przesuszone do tego stopnia, że wciąż ledwo widać tegoroczne źdźbła trzcin – wizualnie wciąż dominują stare, zeschłe badyle. Wyraźnie lepiej radzą sobie pokrzywy. Skutkiem tego jest zapewne duża liczba łozówek w porównaniu z dominującymi w trzcinowiskach trzcinniczkami. Najliczniej jednak łapały się makolągwy, które przylatują tutaj na noclegowisko. Bardzo nielicznie pojawiały się na noclegowisku pliszki żółte, które dawniej nocowały tutaj bardzo licznie. Analiza zgrupowania nocujących  makolągw przedstawia się następująco:

• wiek: dorosłe 28 (19,2%); młode z tegorocznych lęgów 118 (80,8%); tj. 8,4 młodego/2 dorosłe,
• płeć dorosłych: samce – 20; samice 7; bez oznaczenia – 1,
• płeć młodocianych: samce 67; samice – 42; bez oznaczenia – 9.

Analiza wieku odłowionych rokitniczek pokazuje inne, bardziej zbliżone do oczekiwań proporcje:

• dorosłe 13 (19,2%); młode z tegorocznych lęgów – 27 (80,8%); tj. 4,2 młodego na 2 dorosłe.

W czasie tego odłowu złapał się pierwszy w tym roku zaganiacz oraz makolągwa zaobrączkowana jako nr 7.000/2023.

Był też śpiewak inwalida, który stracił, sądząc po oględzinach kikuta, dość dawno jedną nogę. Wygląda na to, że nie tylko szpaki radzą sobie po takich urazach.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2023 – 8 w tym: 3 rokitniczki, 1 modraszka, 2 trzcinniczki, 1 łozówka i 1 kos,
• V-VI 2023 – 7 w tym: 1 łozówka, 1 modraszka, 4 trzcinniczki i 1 kos,
• IV 2023 – 1 potrzos,
• IX 2022 – 1 makolągwa,
• VII-VIII 2022 – 9 w tym: 1 łozówka, 1 rokitniczka, 4 makolągwy i 3 trzcinniczki
• VII-VIII 2021 – 5 w tym: 2 trzcinniczki, 1 trzciniak, 1 makolągwa i 1 rokitniczka,
• VIII 2020 – 2 trzcinniczki.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Odłowy w kolonii brzegówek Riparia riparia w śródpolnej piaszczystej skarpie. Kolonię udało się zauważyć w czasie obrączkowania bocianów.

Pierwszy odłów przeprowadziliśmy rankiem 9.07.2023 r.  Złapało się 177 ptaków. Żaden nie nosił wcześniej założonej obrączki. Drugi odłów miał miejsce 16.07.2023 r. Tym razem złapało się 100 brzegówek w tym 49 retrapów z poprzedniego łapania. W sumie Oznakowaliśmy 228 ptaków. W tej liczbie było 70 tegorocznych lotnych młodych i 158 dorosłych. Wśród dorosłych było 75 samców, 78 samic i 5 osobników o niepewnej płci.

Miejmy nadzieję, że brzegówki pojawią się w tym miejscu w przyszłym roku i będziemy mogli sprawdzić ile oznakowanych w tym roku ptaków do kolonii.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsze tego lata łapanie nad stawem w Cieślach.  Odłowy prowadziliśmy przez 7 wieczorów, 1 cały dzień i 5 poranków. Sieci “wróblacze” był ustawione w trzcinowiskach na brzegu stawu. Przy drzewiastych wierzbach ustawiliśmy sieci o większych oczkach, tzw. “drozdówki”. Złapały się 366 ptaków z 28 gatunków, w tym 28 retrapów. Dominantami były rokitniczki i trzcinniczki, ale pierwszy chyba raz właśnie rokitniczki były najliczniejsze. Po raz pierwszy w sieci o większych oczkach złapały się grzywacze i udało się je wyjąć i zaobrączkować. To bardzo silne i ciężkie ptaki. Do tej pory zawsze udawało im się wydostać z sieci zanim udało się do nich dojść. Tym razem każdemu z uczestników udało się wyjąć po jednym grzywaczu.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem dwóch) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VI 2023 – 1 brzegówka,
• V 2023 – 1 rokitniczka,
• III-IV 2023 – 3 w tym: 1 kos i 2 brzęczki,
• IX 2022 – 3 potrzosy,
• VII-VIII 2022 – 11 w tym: 5 rokitniczek i 6 trzcinniczków,
• VI 2021 – 1 łozówka,
• IX 2020 – 1 rokitniczka,
• VII-VIII 2020 – 3 w tym: 1 rokitniczka i 2 trzcinniczki,
• IV 2020 – 1 rokitniczka,
• VII 2019 – 1 trzcinniczek.

Jeden z trzcinniczków zaobrączkowanych w tym miejscu 16 VII 2022 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia został 21.08.2022 r. (36 dni od zaobrączkowania) złapany w Holandii, w odległości 860 km od miejsca zaobrączkowania. Prawie rok od zaobrączkowania, bo 14.07 2023 r. złapał się tam, gdzie otrzymał obrączkę, ale już jako dorosły samiec.

O dwóch ostatnich retrapach na razie możemy powiedzieć niewiele, ponieważ były to ptaki z zagranicznymi obrączkami: potrzos z obrączką włoskiej centrali BOLOGNA OZZANO i rokitniczka z obrączką SLOVAKIA. Ten drugi ptak ucieszył nasz w sposób szczególny, ponieważ to nasz pierwszy ptak ze słowacką obrączką. Czekamy na dane obrączkowania tych osobników; jak tylko się pojawią, zamieścimy je poniżej. Na razie tylko ich zdjęcia.

O rokitniczce mamy już informacje. Została zaobrączkowana 11.08.2021 r. jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia w okolicach miejscowości Gbelce na południu Słowacji. Miejsce to odległe jest od Rogoźna o 554 km, a czas jaki minął od zaobrączkowania do obecnego stwierdzenia to 700 dni. Więcej o tym ptaku w newsie z 6.08.2023.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska, Bartosz Ziała

Odłowy w małej kolonii brzegówek Riparia riparia w wykopie powiększającym staw w dolinie Wełny w Cieślach. Krótkie odłowy na ścianie z norkami w dniach 22 i 28 czerwca oraz 9 i 10 lipca.  Złapało się 26 dorosłych ptaków w tym dwa retrapy. W tej liczbie było 12 samców, 13 samic i 1 osobnik o niepewnej płci.

Dwa ptaki nosiły obrączki założone w czerwcu 2019 r. w kolonii na terenie żwirowni w Cieślach leżącej 2 km na północ od stawu. Jeden z nich był wówczas dorosłą samicą a drugi pisklęciem.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Podobnie jak w minionych latach postanowiliśmy odłowić pisklęta śmieszek Chroicocephalus ridibundus w kolonii tych ptaków na Jeziorze Łęgowskim. Tym razem zespół był nieco liczniejszy – 3 kajaki.

Jak zwykle rozpiętość wiekowa piskląt była bardzo duża – od lotnych po takie, które dopiero wyszły z jaj. Udało się odłowić 79 piskląt w wieku pozwalającym na założenie obrączek i 1 osobnika dorosłego. Ptaki otrzymały obrączki stalowe numerowane, które będą nosić do końca życia oraz kolorowe plastikowe, które są mniej trwałe, ale za to łatwiejsze do odczytania. Te drugie przyniosą w najbliższych 10-15 latach wiele informacji o noszących je osobnikach.

Przed i po obrączkowaniu ptaki były przetrzymywane w  pojemnikach umożliwiających im swobodę ruchu i po skończonych czynnościach wypuszczone na wolność.

Poniżej zdjęcia ptaka z kolorową obrączką TV8W, który dał pierwszą informację powrotną po opuszczeniu kolonii. To taki miły zbieg okoliczności jaki niezbyt często się zdarza.

W dniu 4 lipca br., czyli dokładnie 2 tygodnie po zaobrączkowaniu widziałem go na Jeziorze Rogozińskim, na pomoście przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Rogoźnie.

Dwa kolejne osobniki z tegorocznych lęgów Adam Loręcki widział 18 lipca br. na Jeziorze Durowskim w Wągrowcu. Miejmy nadzieję, że większości piskląt udało się szczęśliwie opuścić kolonię lęgową i otrzymamy o części z nich informacje powrotne.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

 

 

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Tym razem sieci były ustawione przy krzaczastych wierzbach porastających starorzecze Wełny i były to sieci o większym oczku, tzw. “drozdówki”. Głównym celem odłowu były nocujące tutaj szpaki. Odłowy prowadziliśmy przez 9 wieczorów i 10 poranków. Złapały się 174 ptaki z 18 gatunków, w tym 18 retrapów.  Zgodnie z oczekiwaniem dominantem były szpaki. Na 104 odłowione osobniki, tylko 4 były starsze, pozostałe to osobniki młodociane z tegorocznych lęgów. Największym zaskoczeniem był lelek. To drugi odłowiony dorosły osobnik – poprzedni również tutaj 22.09.2019 r.

Złapały się kolejne 4 samce kukułki – to już w sumie 8 w tym roku, czyli więcej niż w latach 1979 – 2022 kiedy złapaliśmy ich tylko 6.

Wśród odłowionych kosów był jeden osobnik z odłamaną, całkowicie uschniętą nogą. Taki balast był zapewne dla ptaka niebezpieczny, więc został usunięty. Dość często (kilka przypadków w roku) łapią się ptaki, głównie szpaki i właśnie kosy, pozbawione jednej nogi i są w dobrej kondycji, co oznacza, że sobie radzą z jedną.

No i na koniec po raz pierwszy złapane w sieć lotne pisklę bażanta. Tego gatunku się nie obrączkuje, więc po sesji fotograficznej wrócił do rodzinki.

 

No i  pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• III-V 2023 – 4 w tym: 1 słowik szary i 3 kosy,
• VIII 2022 – 1 modraszka,
• V 2022 – 1 kos,
• X 2021 – 1 bogatka,
• IV 2021 – 1 piecuszek,
• IV 2020 – 1 dzięcioł duży,
• X 2019 – 1 kos,
• IV 2016 – 1 sójka.

Ta najstarsza sójka została zaobrączkowana jako osobnik po 2 kalendarzowym roku życia, czyli z lęgu przynajmniej 2014 r., czyli ma już przynajmniej 9 lat.

Kolejne retrapy to ptaki lęgowe. Sześć modraszek z jednego lęgu, w budce na powierzchni “OLSZYNA”, zaobrączkowane 16.05.2023 r. – odległość 2,2 km.

Ostatni, to samica szpaka zaobrączkowana 13.05.2022 r. jako pisklę w jednej z naszych “jerzykowych” budek na ścianie pobliskiego hotelu Maggi. N zdjęciu doskonale widać cechy płci – różowa nasada dzioba i obrączka w oku oraz wieku – niewielki zasięg połysku na piórach gardła.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 1 wieczór, 1 cały dzień i 1 poranek. Złapało się 98 ptaków z 16 gatunków, w tym 19 retrapów. Tej wiosny trzcinowiska były podtopione, ale obecnie woda już znikła. Zgodnie z oczekiwaniem dominantem był trzcinniczek. Sporo było też szpaków. W większości (18) były to osobniki młodociane z tegorocznych lęgów. Największym zaskoczeniem były kukułki – złapały się 4 samce. Zaskoczenie dlatego, że w latach 1979 – 2022 złapaliśmy ich tylko 6.

No i  pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IV 2023 – 2 w tym: 1 brzęczka i 1 kos,
• VII 2022 – 4 w tym: 3 trzcinniczki i 1 rokitniczka,
• VII 2021 – 2 w tym: 1 trzcinniczek i 1 rokitniczka,
• V 2021 – 1 pliszka żółta,
• VII-VIII 2020 – 7 w tym: 6 trzcinniczków i 1 rokitniczka,
• VIII 2018 – 1 potrzos,
• VII 2017 – 1 trzcinniczek.

Ten jeden inny, to trzcinniczek zaobrączkowany jako lotny w 1 kalendarzowym roku życia w Lisdorf, KRAJ SAARY, NIEMCY w dniu 14.08.2021 r. – odległość 811 km, dystans czasowy 653 dni.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsze w tym roku odłowy w dolinie Wełny w Cieślach, na punkcie “WODOCIĄGI”. Odłowy trwały przez 3 pełne dni, 1 wieczór i 1 przedpołudnie. Przecinki w trzcinowiskach były nieco podtopione. Dodatkowym miejscem odłowu (w pułapki tunelowe) było zalane pole na którym żerowały siewkowce. Złapało się 168 ptaków z 31 gatunków, w tym 39 retrapów. Najliczniej łapały się kapturki (w zakrzewieniach) i rokitniczki (w trzcinach). Jeśli chodzi o gatunki, to warto wymienić słowika rdzawego i słowika szarego, których złapało się więcej niż zwykle.

Godnym wyróżnienia był też remiz, którego dwa gniazda znaleźliśmy na wierzbach. Jeśli chodzi o siewkowce, to złapały się tylko łęczaki.

Jedna z odłowionych rokitniczek miała na nogach rogowate narośla, które sprawiły, że trzeba  było ptakowi założyć obrączkę o jeden rozmiar większą. Takie ptaki obrączkujemy, żeby mieć możliwość sprawdzenia, czy uda się im przeżyć i czy te chorobowe zmiany z czasem ustępują. Okazało się, że odpowiedź uzyskaliśmy natychmiast. Złapała się rokitniczka, którą zaobrączkowaliśmy tutaj 22.07.2022 r. z identycznym problemem zdrowotnym. Teraz świadczyła o tych problemach tylko większa obrączka i stosowna uwaga wpisana w dniu obrączkowania. Mamy więc dowód na to, że przyroda radzi sobie z takimi problemami.

Inne gatunki, które były w terenie, a nie ma na liście odłowu, to: kwokacz, sieweczka rzeczna, wodnik, kropiatka, błotniak stawowy.

No i pełna lista tego odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Kapturka	Sylvia atricapilla	23 + 1 retrap
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	16 + 5 retrapów
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	9 + 7 retrapów
Cierniówka	Sylvia communis	8 + 1 retrap
Łęczask	Tringa glareola	9
Brzęczla	Locustella luscinioides	8
Śpiewak	Turdus philomelos	6 + 1 retrap
Piegża	Sylvia curruca	5 + 2 retrapy
Słowik rdzawy	Luscinia magarhynchos	4 + 2 retrapy
Pliszka żółta	Motacilla flava	4 + 2 retrapy
Kos	Turdus merula	3 + 3 retrapy
Dymówka	Hirundo rustica	4 + 1 retrap
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	2 + 2 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1 + 3 retrapy
Słowik szary	Luscinia luscinia	3 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phyloscopus collybita	4
Remiz	Remiz pendulinus	3 + 1 retrap
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2 + 1 retrap
Czarnogłówka	Poecile montanus	2 + 1 retrap
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	2
Trznadel	Emberiza citrinella	1 + 1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	2
Sójka	Garrulus glandarius	2
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1 + 1 retrap
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1 retrap
Raniuszek	Aegithalos caudatus	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Pełzacz ogrodowy	Certhia brachydactyla	1
Zięba	Fringilla coelebs	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1
Brzegówka	Riparia riparia	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IV 2023 – 6 w tym: 2 brzęczki, 1 trzcinniczek, 1 pliszka żółta i 1 remiz,
• XI 2022 – 1 trznadel,
• X 2022 – 2  w tym: 1 kos i 1 modraszka,
• X 2022 – 1 czarnogłówka,
• V 2022 – 12 w tym: 3 piecuszki, 2 słowiki rdzawe, 1 cierniówka, 2 piegże, 1 potrzos, 1 pleszka, 1 śpiewak i 1 słowik szary,
• VII 2021 – 4 w tym: 1 rokitniczka, 1 kos, 1 piecuszek i 1 trzcinniczek,
• IV 2021 – 2 w tym: 1 pliszka żółta i 1 piecuszek,
• IX 2020 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 rokitniczka,
• VII 2020 – 1 kapturka,
• VII 2019 – 1 piecuszek,
• VII 2018 – 1 piecuszek.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana na noclegowisku w Boguniewie 4.09.2021 r. – odległość 7,7 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Poszukiwanie wiosny w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 całe dni, 5 wieczorów i 5 poranków. Złapało się 149 ptaków z 26 gatunków, w tym 25 retrapów. Tej wiosny trzcinowiska były podtopione, co zwykle wpływa pozytywnie na ptaki bytujące w tym środowisku. Świadczy o tym zamieszczona poniżej lista odłowionych ptaków. Najliczniejsze były pliszki żółte, których złapało się 41 w tym 32 samce i 9 samic. Były wśród nich dwa samce o cechach podgatunku Motacilla flava iberiae. Pozostałe to typowi przedstawiciele podgatunku nominatywnego Motacilla flava flava.

Odłowiliśmy przedstawicieli czterech gatunków ptaków z rodzaju Acrocephalus. Absolutną rzadkością była tu wodniczka Acrocephalus palucicola. To drugie stwierdzenie tego niezwykle rzadkiego ptaka w okolicach Rogoźna. Poprzednie stwierdzenie miało miejsce 2.05.2016 r. (złapały się 2 osobniki) również w tym miejscu.

Kolejna rzadkość, to samiec lęgowego u nas podgatunku podróżniczka Luscinia svecica cyanecula. Warto przypomnieć, że 12.05.2012 r. złapaliśmy w tym miejscu (jedynego jak dotąd) samca skandynawskiego podgatunku Luscinia svecica svecica. Samce, jak widać na poniższych zdjęciach, różnią się kolorem plamki na gardle. Samice obu podgatunków wyglądają tak samo.

No i ostatni kompletnie nietypowy ptak. Złapał się potrzos o niesprecyzowanej na wygląd płci. Pierwszy raz złapaliśmy osobnika u którego na wiosnę trudno się zdecydować, czy mamy do czynienia z samcem czy samicą. Upierzenie głowy od ciemienia do przodu sugeruje samca, natomiast od ciemienia do tyłu samicę. Dla porównania zamieszczamy zdjęcia typowego samca i typowej samicy.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• XII 2022 – I 2023 – 2 bogatki,
• X-XI 2022 – 2 w tym: 1 bogatka i 1 makolągwa,
• IX 2022 –  2 w tym: 1 potrzos i 1 makolągwa,
• VIII 2022 – 5 w tym: 2 makolągwy, 1 modraszka, 1 pliszka żółta i 1 potrzeszcz,
• VII 2022 – 4 w tym: 2 pliszki żółte, 1 potrzos i 1 rokitniczka,
• VII-VIII 2021 – 3  w tym: 2 rokitniczki i 1 potrzos,
• IV-V 2021 – 4 w tym: 2 pliszki żółte, 1 potrzos i 1 piecuszek,
• VII 2020 – 2 trzcinniczki.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim (odległość 1,6 km) w dniu 21.08.2021 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Ósme i ostatnie tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Od jednej godziny przed zmrokiem pierwszego dnia do godz. 10.00 następnego złapało się zaledwie 41 ptaków z 13 gatunków, w tym 11 retrapów. Wyglądało na to, że jest po przelocie.

Pełna lista z odłowu przedstawia się następująco:

Wszystkie retrapy, to ptaki zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• 22 III 2023 – 4 w tym: 2 modraszki i 2 pokrzywnice,
• 18 i 19 III  2023 – 3 w tym: 1 bogatka i 2 dzięcioły duże,
• 4 III  2023 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 sosnówka,
• 4 XII 2021 – 2 w tym: 1 sikora uboga i 1 modraszka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska