Ptaki Okolic Rogoźna

Drugi w tym roku odłów w trzcinowisku na brzegu Jeziora Rogozińskiego. Odłowy przeprowadziliśmy w jeden wieczór (z wabieniem dymówek) i następujący po nim poranek oraz drugi wieczór (bez wabienia) i w znacznie mniejszą liczbę sieci. Złapało się 150 ptaków z 6 gatunków, w tym 14 retrapów. Większość z tych ptaków to oczywiście dymówki – 127. W pierwszym dniu było ich 116, a w drugim tylko 11. Z analizy składu zgrupowania dymówek wynika, że młode ptaki stanowiły 62,2%, co daje 3,29 młodego na 2 dorosłe. To zupełnie inny skład niż na pierwszym łapaniu. Jeśli chodzi o płeć dorosłych, to samców było 24, samic 17, a ptaków bez oznaczenia płci 7. Pliszek siwych przyleciało już tylko 5.

A to pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy dymówek, to większość z nich pochodziła z różnych noclegowisk, z lat 2020-2022. Poniżej zestawienie wg. miejsc obrączkowania:

• LOCO (tzn. tutaj): VIII 2022 – 2, VIII 2021 – 5,
• ujście Małej Wełny; Cieśle: VIII 2022 – 1, VII 2022 – 2, VIII 2021 – 1; odległość 1,6 km
• Cieśle – Lipowa: VII 2020 – 1 dymówki; odległość 3,0 km
• Mała Wełna; Owczegłowy: VIII 2022 – 1; odległość 3,6 km
• Boguniewo – staw: IX 2021 – 1; odległość 5,6 km

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwszy w tym roku odłów w trzcinowisku na brzegu Jeziora Rogozińskiego. To już piąty sezon odłowów w tym miejscu. Celem było noclegowisko dymówek. Odłowy przeprowadziliśmy w godzinach wieczornych, kiedy ptaki zbierają się w tym miejscu na noclegowisko, co potwierdziły obserwacje w dniach poprzedzających odłów. Dodatkowo wabiliśmy jaskółki głosem z magnetofonu. Złapało się 258 ptaków z 4 gatunków, w tym 11 retrapów. . Większość z tych ptaków to oczywiście dymówki – 199. Niestety to nawet nie połowa tego, co złapało się w pierwszym odłowie przed rokiem.  Z analizy składu zgrupowania dymówek wynika, że młode ptaki stanowiły 84,3%, co daje 6,47 młodego na 2 dorosłe. Podobnie jak przed rokiem na noclegowisku pojawiły się pliszki siwe i w tym przypadku było ich tylko o jedną mniej niż przed rokiem.

A to pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość z nich pochodziła z różnych noclegowisk, z lat 2019-2021. Poniżej zestawienie wg. miejsc obrączkowania:

• LOCO (tzn. tutaj): VIII 2021 – 1 pliszka siwa, VII 2021 – 2 trzcinniczki, IX 2019 – 1 pliszka siwa,
• ujście Małej Wełny; Cieśle: VIII 2022 – 3 dymówki, VIII 2021 – 2 dymówka,
• Cieśle – WODOCIĄGI: VII 2022 – 2 dymówki
• Mikołajewo: VII 2022 – 1 dymówka (pisklę).

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie w trzcinowiskach przy wlocie Małej Wełny do Jeziora Rogozińskiego. To najtrudniejsze do odłowów miejsce i postanowiliśmy dwa lata temu, że już tutaj nie wrócimy. Ale jak mówią “bagna wciągają”, więc pod pretekstem, że ten rok jest wyjątkowo suchy, jednak wróciliśmy. Łapaliśmy przez dwa wieczory i dwa poranki. Celem były nocujące tutaj zwykle dymówki, pliszki żółte i potrzeszcze. Złapało się 250 ptaków z 16 gatunków w tym 3 retrapy. Obydwa wieczory wabiliśmy dymówki głosem z magnetofonu. Pierwszego wieczora złapało się ich tylko 22 a drugiego 48. Przed laty nad tymi trzcinowiskami krążyły wieczorem stada dymówek liczące po kilka tysięcy osobników a z sieci wyjmowaliśmy po kilkaset ptaków jednego wieczora. Mimo tak małej liczebności dymówek na noclegowisku, było coś ciekawego – wszystkie były ptakami w pierwszym roku życia. To pierwszy taki przypadek w czasie naszych wieloletnich odłowach na noclegowiskach. Zgodnie z oczekiwaniem nocowały tutaj również pliszki żółte i potrzeszcze. Warto zauważyć jaka jest kolejność pojawiania się ptaków. Pierwsze zapadają w trzciny potrzeszcze, które wlatują z charakterystycznym furkotem wydawanym przez skrzydła będące w fazie wymiany lotek. Jakąś godzinę po nich przylatują pliszki żółte i jako ostatnie, tuż przed zapadnięciem zmroku dymówki.

A oto pełna lista tego wyjątkowo skromnego odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to z dawnych lat złapał się tylko jeden ptak – pierwiosnek zaobrączkowany tutaj 3.08.2019 r. Dwa pozostałe, to dymówki zaobrączkowane w tym roku (9 i 15 lipca) na noclegowiskach w dolinie Wełny w Cieślach, w odległości 5,5 km.

Dziś (9.01.2023) otrzymaliśmy wiadomość powrotną o jednym z zaobrączkowanych tutaj 14 sierpnia trzcinniczków. Ptak został złapany 27 sierpnia 2022 r., czyli po 13 dniach Étang de la Mazière, Villeton we Francji. Odległość miedzy tymi miejscami w linii prostej wynosi 1536 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Wielodniowe odłowy w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 6 kolejnych wieczorów i 5 poranków. Złapały się 424 ptaki z 20 gatunków, w tym 14 retrapy. Tym razem dominantem okazały się makolągwy przylatujące tutaj na noclegowisko. W kolejne wieczory w sieciach było: 24, 27, 18, 43, 32 i 49. Drugim co do liczebności gatunkiem były dymówki, które również tutaj często nocują. Przez pierwsze 5 wieczorów wabiliśmy je głosem z magnetofonu i złapało się odpowiednio: 8, 31, 5 i 0 osobników. W tej sytuacji szóstego wieczora zrezygnowaliśmy z wabienia. Ku naszemu zdziwieniu złapało się 79 dymówek. Ostatni wieczór to już tylko jedna dymówka w sieci. Warto już w tym miejscu odnotować, że w odłowach nie pojawiały się retrapy z poprzednich dni. Najciekawszymi ptakami tego łapania były kląskawki i jedyny jak dotąd w tym roku świerszczak.

No i pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2022 – 9 w tym: 6 trzcinniczków, 2 rokitniczki i 1 dymówka,
• XI 2021 – 1 trznadel,
• IX 2021 – 1 modraszka,
• VIII 2021 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 makolągwa.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana 22.08.2021 na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim – odległość 1,5 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Wielodniowe odłowy w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. W okresie dwóch tygodni odłowy prowadziliśmy przez 1 cały dzień, 9 wieczorów i 7 poranków. Złapały się 644 ptaki z 22 gatunków, w tym 34 retrapy. Dominantem były dymówki przylatujące tutaj na noclegowisko. Wabiliśmy je głosem z magnetofonu, ale zwykle były to nieliczne ptaki. Tylko w dwa wieczory, 23 i 24 lipca złapało się po 72 ptaki z tego gatunku. Dwa kolejne nocujące w tych trzcinowiskach ptaki, to makolągwy i pliszki żółte. Wśród tych ostatnich były samce podgatunku nominatywnego Motacilla flava flava i osobniki noszące cech podgatunku Motacilla flava dombrowskii opisanego w Rumunii.

Wśród gatunków gniazdujących w trzcinowiskach dominował oczywiście trzcinniczek, ale liczne były również łozówki i rokitniczki. Niewątpliwą ozdobę łapania były dwa młodociane samce podróżniczka.

Sporą niespodzianką była również młodociana kukułka. na poniższych zdjęciach pokazujemy ją w porównaniu z trzcinniczkiem. Ptaki tego gatunku często są rodzicami zastępczymi dla pisklęcia kukułki. Jak widać z porównania wielkości, dla pary trzcinniczków wykarmienie takiego wielkiego “podrzutka” jest sporym wyzwaniem.

No i pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem trzech) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2022 – 7 w tym: 5 trzcinniczków, 1 potrzos i 1 mazurek,
• V 2022 – 3 w tym: 2 pliszki żółte i 1 rokitniczka,
• I 2022 – 1 modraszka,
• IX 2021 – 2 w tym: 1 makolągwa i 1 modraszka,
• VIII 2021 – 2 w tym: 1 rokitniczka i 1 makolągwa,
• VII 2021 – 5 w tym:  4 trzcinniczki i 1 dymówka,
• IV 2021 – 1 piecuszek,
• VIII 2020 – 4 w tym: 2 trzcinniczki i 2 pliszki żółte,
• VII 2020 – 4 w tym: 3 trzcinniczki i 1 rokitniczka,
• VI 2019 – 2 trzcinniczki.

Trzy ptaki zaobrączkowane poza doliną Wełny w Cieślach, to:

• dymówka zaobrączkowana 24.08.2021 na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim – odległość 1,5 km,
• brzegówka zaobrączkowana 23.06.2021 jako dorosła w kolonii lęgowej na terenie żwirowni w Cieślach – odległość 2,7 km,
• trzcinniczek z czeską obrączką – czekamy na dane zaobrączkowania.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po rocznej przerwie łapanie nad stawem w dolinie Wełny w Cieślach. Punkt leży po przeciwnej stronie Wełny niż “CIEŚLE-WODOCIĄGI”, więc w pewnym sensie to kontynuacja odłowu sprzed tygodnia. Odłowy trwały przez jeden wieczór i dwa całe dni. Złapały się 242 ptaki z 19 gatunków, w tym 29 retrapów.

Dominowały oczywiście ptaki z rodzaju Acrocephalus, a wśród nich trzcinniczek. Wieczorem udało się zwabić trochę dymówek. Złapały się też obydwa gatunki z rodzaju Saxicola, tj. kląskawka i pokląskwa. Cieszy szczególnie ten drugi gatunek, który w ostatnich latach nie pojawiał się w odłowach na tym terenie.

No i i pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2022 – 11 w tym: 1 trzciniak, 1 łozówka, 3 łozówki, 1 trzcinniczek, 2 zimorodki, 1 potrzos, 1 dymówka i 1 piecuszek,
• V 2022 – 1 rokitniczka,
• I 2022 – 1 modraszka,
• IX 2021 – 4 w tym: 1 makolągwa, 1 modraszka, 1 potrzos i 1 trzcinniczek,
• VII 2021 – 1 trzcinniczek,
• VI 2021 – 1 łozówka,
• IV 2021 – 2 w tym: 1 makolągwa, 1 rokitniczka,
• VII 2020 – 3 w tym: 1 trzciniak, 1 rokitniczka i 1 trzcinniczek,
• IX 2020 – 1 bogatka,
• VII 2019 – 1 trzcinniczek.

Trzy ptaki zaobrączkowane poza doliną Wełny w Cieślach, to dymówki. Dwie z nich pochodzą z noclegowiska na Jeziorze Rogozińskim odległego o 2 km, z 21.08.2021 i 10.08.2020. Trzecia dymówka została zaobrączkowana jako pisklę w Pruścach 19.07.2021, tj. w odległości 4,8 km.

Dwa trzcinniczki zaobrączkowane w czasie opisanego wyżej odłowu w dniu 16 lipca zostały ponownie złapane w Holandii. Pierwszy 16 sierpnia, czyli po 31 dniach, w odległości 757 km. Drugi 21 sierpnia, czyli po 36 dniach, w odległości 860 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po dwumiesięcznej przerwie wróciliśmy w dolinę Wełny w Cieślach, na punkt “WODOCIĄGI”. Odłowy trwały przez piątkowe popołudnie, całą sobotę i niedzielne przedpołudnie. W trzcinowiskach oczywiście całkowity brak wody. Złapało się 340 ptaków z 25 gatunków, w tym 32 retrapy. Sieci ustawiliśmy we wszystkich możliwych na tym terenie typach środowiska. W trzcinowiska (już z tegorocznych źdźbeł) przylatywały na noclegowisko, niezbyt jeszcze liczne, szpaki i dymówki. Te ostatnie wabiliśmy przy pomocny głosu z magnetofonu. Większość odłowionych dymówek stanowiły tegoroczne młode – 63%. Wśród dorosłych zdecydowanie więcej było samców – 19; samic tylko 8. Jest to zrozumiałe, ponieważ dla tego gatunku jest to pełnia sezonu lęgowego i znaczna część samic zajęta jest wysiadywaniem jaj z drugiego lęgu. Niewątpliwą ozdobą łapania były zimorodki. Pierwszy złapał się dorosły samiec – oznaczeniu wieku przesądzają koralowoczerwone nogi.

Później złapały się równocześnie trzy tegoroczne młode – 2 samice i 1 samiec.

Inne rzadziej łapane ptaki to: zaganiacz,  dzięciołek i po długiej przerwie największa z naszych pokrzewek – jarzębatka.

Wśród odłowionych ptaków znalazła się również jednooka cierniówka. Wyglądało na to, że straciła oko jakiś czas temu, ale była w dobrej kondycji.

No i jak zwykle pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość (poza trzema) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• V 2022 – 7 w tym: 5 rokitniczek, 1 kapturka, 1 kos,
• IV 2022 – 1 makolągwa,
• I 2022 – 1 dzwoniec (karmnik ok. 200 m),
• IX-X 2021 – 2 w tym: 1 kos i 1 potrzos,
• VII-VIII 2021 – 6 w tym: 4 trzcinniczki, 1 potrzos, i 1 kapturka,
• VI 2021 – 2 w tym: 1 rokitniczka i 1 łozówka,
• IX-X 2020 – 2 w tym: trzciniak i 1 mazurek,
• VII-VIII 2020 – 5 w tym: 1 łozówka i 4 trzcinniczki,
• VII 2019 – 2 w tym: 1 trzcinniczek i 1 łozówka,
• IV 2019 – 2 w tym 1 łozówka i 1 trzcinniczek,
• VII 2018 – 1 cierniówka.

Jedną bogatkę zaobrączkowaliśmy jako pisklę w naszej budce na pobliskiej powierzchni “Olszyna” w 30.05.2020 roku. Mazurek pochodził z odłowu na odległym o 1,5 km ściernisku po kukurydzy w dniu 14.11.2021 r. Jedna z dymówek nosiła obrączkę, którą założyliśmy 4.09.2021 r. na noclegowisku w Boguniewie – odległość 7,6 km.

Nie było tym razem ptaków z bardzo starymi obrączkami, ale złapały się dwa z lipca 2019 r. należące do bliźniaczych gatunków sprawiających czasem kłopoty przy oznaczaniu: łozówka i trzcinniczek.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Odłowy w kolni oknówek Delichon urbicum zlokalizowanej pod okapem budynku gospodarczego w jednym z gospodarstw rolnych w Gościejewie. To drugi odłów w tej samej kolonii, więc spodziewaliśmy się informacji powrotnych o ptakach zaobrączkowanych tutaj przed rokiem. O świcie ustawiliśmy sieci na całej długości budynku, od okapu dach aż do ziemi. Niestety spóźniliśmy się nieco, i niektóre osobniki wyleciały z gniazd zanim byliśmy gotowi do odłowu.

Gdy rozjaśniło się,  z gniazd sukcesywnie wylatywały dorosłe ptaki i lotne młode. Obrączkowaliśmy również pisklęta przebywające w gniazdach. W sumie odłowiliśmy 92 oknówki. Wśród odłowionych ptaków było 50 piskląt w bardzo różnym wieku, 17 tegorocznych lotnych młodych oraz 25 dorosłych: 10 samców i 15 samic.

Odłów dymówek w stajni koło Wągrowca. To drugie łapanie w tym obiekcie. Pierwsze przeprowadziliśmy przed rokiem, tj. 3.07.2021 r. Miejsce idealne do tego typu pracy, ponieważ posiada tylko dwie bramy, które można z łatwością zasłonić sieciami w celu odłowu dorosłych ptaków. W obu latach obrączkowaliśmy pisklęta znajdujące się w gniazdach oraz ptaki lotne, czyli w większości ich rodziców. W obu łapaniach pojawiły się nieliczne wróble. Poniżej opiszemy obydwa odłowy oddzielnie.

3 .07.2021 r.

Pełna lista z odłowu:

Liczba piskląt w poszczególnych gniazdach była następująca:

• 6 piskląt – 1 gniazdo,
• 5 piskląt – 5 gniazd,
• 4 pisklęta – 4 gniazda,
• 3 pisklęta – 2 gniazda,
• 2 pisklęta – 1 gniazdo,
• 1 pisklę – 1 gniazdo.

Jak widać, najczęściej lęgi składały się z 5 lub 4 piskląt. Średnia wielkość lęgu wyniosła 4,0. Nie uwzględniono gniazd w których były podloty z których niektóre mogły już opuścić gniazdo. Jeśli chodzi o dorosłe ptaki, to odłowiono 15 samic, 12 samców i 2 osobniki bez określenia płci.

28 .06.2022 r.

Pełna lista z odłowu:

Liczba piskląt w poszczególnych gniazdach była następująca:

• 6 piskląt – 0 gniazd,
• 5 piskląt – 6 gniazd,
• 4 pisklęta – 5 gniazd,
• 3 pisklęta – 3 gniazda,
• 2 pisklęta – 0 gniazd,
• 1 pisklę – 0 gniazd.

Podobnie jak w poprzednim roku, najczęściej lęgi składały się z 5 lub 4 piskląt. Średnia wielkość lęgu wyniosła 4,2. Nie uwzględniono gniazd w których były podloty z których niektóre mogły już opuścić gniazdo. Jeśli chodzi o dorosłe ptaki, to odłowiono 17 samic, 20 samców i 2 osobniki bez określenia płci.

Jak widać sytuacja w tym miejscu bardzo podobna w obu latach.

Jeśli chodzi o retrapy,  to w pierwszym roku nie było ich, ale jeden z zaobrączkowanych ptaków zaobrączkowany w Łaziskach jako pisklę, złapał się na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim, w odległości 16 km, w dniu 26.08.2021 r.  W czasie tegorocznej kontroli stajni złapaliśmy 5 ptaków z naszymi obrączkami założonymi 3.07.2021 r. Wówczas były to 2 dorosłe samce, 2 dorosłe samice i 1 pisklę. Jeśli chodzi o wróbla, to retrapem była samica oznakowana przed rokiem jako dorosła.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska