Ptaki Okolic Rogoźna

Po czterech dniach przerwy, powrót nad Noteć. Celem było powtórzenie łapania na noclegowisku dymówek. Po przyjeździe nie zauważyliśmy dymówek, które poprzednio bardzo licznie żerowały nad stawami i przesiadywały na linii energetycznej. O zmroku okazało się, że dymówki są, ale większość kierowała się na noclegowisko w innym miejscu.

Złapało się 317 ptaków z 8 gatunków, w tym 10 retrapów. Zdecydowanym dominantem były oczywiście dymówki. Jak zawsze, przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode, odpowiednio – 82,7%. Ptaki dorosłe stanowiły tylko 17,3%. Płeć dorosłych to: 18 samców, 22 samice oraz 7 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby 9,5 młodego. Taki wynik, w odróżnieniu od poprzednich wieczorów, lęgów jest już możliwy, choć wciąż wysoki. Dymówkom na noclegowisku towarzyszyły, podobnie jak poprzednio brzegówki w proporcji 13,6 dymówki na jedną brzegówkę. W poprzednich wieczornych odłowach było to odpowiednio: 17,9 i 16,6.

Atrakcję tego łapania był kobuz, który polował na jaskółki. To można powiedzieć normalna sytuacja, tzn. kobuzy polujące na stada zbierających się na noclegowisko jaskółek. Ten był jednak dopiero drugim osobnikiem, który się złapał. Pierwszym był pierwszoroczny ptak na noclegowisku dymówek w Rogoźnie, w dniu 2.08.2023 r. Tegoroczny był dla mnie szczególny z jeszcze innego powodu – otrzymał ostatnią aluminiową obrączkę typu “F”, którą pobrałem po uzyskaniu uprawnień obrączkarskich w 1979 roku.

Na zapadające na noclegowisko jaskółki polują oczywiście i inne drapieżniki. W dniu 7.09.2001 r. w Rogoźnie załapała się płomykówka Tyto alba.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	270 + 1 retrap
Brzegówka	Riparia riparia	20
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	6 + 5 retrapów
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	5 + 3 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3 + 1 retrap
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Kobuz	Falco subbuteo	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie pochodziły z poprzedniego odłowu, tj. 15-18.08.2024 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejna wyprawa nad Noteć. W ubiegłym roku było to na przełomie września i października. Tym razem zrobiliśmy to, podobnie jak w 2020 roku, w sierpniu. Punkt założyliśmy ok. 4 km w dół rzeki od tego z 2020 r. Łapaliśmy głównie w trzcinowiskach między wałem przeciwpowodziowym i korytem rzeki.

Odłowy prowadziliśmy przez 1 popołudnie, całe dwa dni i 1 poranek. Niestety pierwszy wieczór deszcz uniemożliwił łapanie nocujących jaskółek, ale dwa kolejne przyniosły dobry efekt. Złapało się wprawdzie 1.900 ptaków z 29 gatunków, w tym 1 retrap. Zdecydowanym dominantem były dymówki. Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci, oddzielnie dla każdego wieczoru. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode, odpowiednio: 89,2% i 94,4%. Ptaki dorosłe stanowiły tylko: 10,8% i 5,6%. Płeć dorosłych to: 34 i 18 samców, 26 i 11 samic oraz 17 i 10 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby: pierwszego wieczoru 16,6, a drugiego 33,7 młodego. Taki wynik lęgów jest oczywiście niemożliwy. Najprawdopodobniej część dorosłych ptaków jest jeszcze zajęta lęgami i nie przylatuje na nocne zgrupowania. Bardzo podobnie wyglądało to u towarzyszącym dymówkom brzegówek. Pierwszoroczne ptaki stanowiły odpowiednio: 85,0% i 85,7%, a dorosłe: 15,0% i 14,3%. W ciągu dnia w trzcinowiskach dominowały trzcinniczki i rokitniczki. Szpaki łapały się przy krzewach  dzikiego bzu czarnego. Niewątpliwą atrakcją była młodociana kukułka – pierwszy raz w czasie naszych odłowów nad Notecią.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	1478 + 1 retrap
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	99
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	86
Brzegówka	Riparia riparia	85
Szpak	Sturnus vulgaris	55
Potrzos	Emberiza schoeniclus	18
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	17
Łozówka	Acrocephalus palustris	13
Gąsiorek	Lanius collurio	6
Wąsatka	Panurus biarmicus	6
Remiz	Remiz pendulinus	5
Brzęczka	Locustella luscinioides	5
Cierniówka	Sylvia communis	4
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	3
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	2
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2
Gajówka	Sylvia borin	2
Kapturka	Sylvia atricapilla	2
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Muchołówka żałobna	Ficedula hypoleuca	1
Kukułka	Cuculus canorus	1
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	1
Świerszczak	Locustella naevia	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Pokląskwa	Saxicola rubetra	1
Kos	Turdus merula	1
Podróżniczek	Luscinia svecica cyanecula	1
Śpiewak	Turdus philomelos	1

 

Jedyny retrap, to dymówka zaobrączkowana przez nas 23.08.2023 r. na noclegowisku na Jeziorze Kaliszańskim, czyli ok. 21 km na południe. Ptak był wówczas w 1 kalendarzowym roku życia.

Warto tu wspomnieć, że tylko jedna dymówka złapała się podczas obu nocnych odłowów

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Dariusz Sałata

 

Kontynuacja poprzedniego łapania, ale w miejscu odległym o 600 metrów w górę Wełny, czyli  w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory, 1 cały dzień i 2 poranków. Złapały się 290 ptaków z 20 gatunków, w tym 30 retrapów. Trzciny w tym miejscu były w lepszej kondycji i przylegały bezpośrednio do lustra wody, a z drugiej strony do rozległych łąk kośnych. Nie było tutaj żadnego noclegowiska. Dominantami były: potrzos i niewiele mu ustępujący trzcinniczek.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Po krótkiej przerwie, kontynuacja łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 6 wieczorów, 1 cały dzień i 5 poranków. Złapały się 262 ptaki z 22 gatunków, w tym 6 retrapów. Liczebność Acrocephalusów wyraźnie spadła, natomiast rozbudowało się noclegowisko makolągw, które okazały się zdecydowanym dominantem. Niewątpliwą atrakcją tego łapania była  dziwonia – dorosła samica.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory i 2 poranki. Złapało się 191 ptaków z 14 gatunków, w tym 10 retrapów. Trzcinowiska nie są aż tak przesuszone jak w ubiegły roku, ale dno przecinek jest suche. Spore połacie trzcin przygniecione są kolczurką klapowaną, zwłaszcza w pobliżu rzeki, gdzie zeszłej jesieni pracowała koparka usuwająca pas nadrzecznych szuwarów. Zdecydowanie dominowały Acrocephalusy. Słabo zaznaczało się noclegowisko makolągw, które przed rokiem były zdecydowanym dominantem.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Kolejny sezon lęgowy z odłowem piskląt śmieszek Chroicocephalus ridibundus w kolonii tych ptaków na Jeziorze Łęgowskim. W tym roku udział wzięły 4 osoby przy użyciu 2 kajaków. Poziom wody w jeziorze był nieco niższy, niż w ubiegłym roku, więc nie wszędzie dawało się płynąć. Według wizualnej oceny, kolonia była mniej liczna niż przed rokiem. Bardzo pozytywne było to, że nie stwierdziliśmy martwych ptaków – w minionym roku trochę ich było. Pierwsze wrażenie o liczebności kolonii nie znalazło odzwierciedlenia w wyniku pracy, bo odłowiliśmy 107 piskląt – przed rokiem było to 78 piskląt i 1 dorosła.

Do dnia dzisiejszego otrzymaliśmy informacje o sześciu osobnikach z tegorocznych lęgów; nie licząc oczywiście odczytów miejscowych przed opuszczeniem kolonii lęgowej. Pierwszego odczytu miałem (JD) przyjemność dokonać osobiście, w dniu 17.07.2024 r. na Jeziorze Rogozińskim, czyli po 27 dniach od zaobrączkowania, w odległości 12 km.

Kolejny odczyt miał miejsce w dniu 23.07.2024 r. w Dreźnie (Saksonia; Niemcy), po 33 dniach, w odległości 301 km.

Trzeci odczyt miał miejsce w dniu 26.07.2024 r. w okolicach Wrześni (Wielkopolska), po 36 dniach, w odległości 59 km.

W dniu 29.07.2024 r. kolejnego osobnika zidentyfikowano w okolicach Enschede (Holandia), po 39 dniach, w odległości 701 km.

Piąty ptak został zaobserwowany w dniu 8.08.2024 r. w okolicach miasta Vodnany (Czechy), po 49 dniach, w odległości 454 km.

Ostatnia informacja pochodzi z dnia 16.08.2024 r. z wysypiska Kopaszyn koło Wągrowca, po 57 dniach, w odległości 7 km.

J. Dąbrowski, D. Leligdowicz, B. Peplińska i B. Ziała

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Maj i czerwiec, to dla nas głównie kontrole budek lęgowych. To łapanie, to taki zabieg higieniczny, żeby nie zapomnieć, że są inne ptaki niż pisklęta sikor. W praktyce łapaliśmy w ciągu 9 dni w okresach 1-4 i 16-20 czerwca.  Odłowy prowadziliśmy w 2 sieci ustawione na gruzowisku, 4 sieci na brzegu stawu i pułapki tunelowe na płyciznach stawu. Złapało się 106 ptaków z 28 gatunków, w tym 8 retrapów. Różnorodność gatunkowa przerosła nasze oczekiwania. Do pułapek tunelowych weszło min. aż siedem czajek, w tym 6 tegorocznych, lotnych już młodych. Całkowitym zaskoczenie były jednak: wilga i batalion. To ptaki bardzo rzadko przez nas obrączkowane i każdy kontakt z nimi jest bardzo ekscytującym doświadczeniem.

Pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem dwóch) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII 2023 – 3 w tym: 2 rokitniczki i 1 makolągwa,
• IV 2023 – 1 słowik szary,
• VII 2022 – 3 w tym: 1 rokitniczka, 1 łozówka i 1 kląskawka.

Te dwa inne ptaki, to pisklęta sikor za tegorocznych lęgów z najbliższych powierzchni budkowych:

• 11.o5.2024 – bogatka z pow. OLSZYNA,
• 14.05.2024 – modraszka z pow. RUDKA.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska