Jednodniowe (4 godziny od świtu) łapanie przy krzewach tarniny rosnących wzdłuż drogi, na obrzeżu pola ze ścierniskiem po słoneczniku. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą około 5 stopni poniżej zera, podmuchami wiatru.
Złapały się 72 ptaki z 7 gatunków, w tym 1 retrap. Zakrzewienia służą sikorom i mazurkom jako baza wypadowa na pole, na którym jest sporo nasion słonecznika.
Bogatka.
Modraszka.
Mazurek.
Nad polem latało duże stado w skład którego wchodziły przede wszystkim szczygły i trochę dzwońców i innych ziarnojadów. Te ptaki jednak po zerwaniu się z ziemi, siadały na linii energetycznej biegnącej przez pole.
A to pełna lista z odłowu:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Bogatka
Parus major
29 + 1 retrap
Mazurek
Passer montanus
22
Modraszka
Cyanistes caeruleus
12
Zięba
Fringilla coelebs
2
Czarnogłówka
Poecile montanus
2
Sikora uboga
Poecile palustris
2
Kos
Turdus merula
2
Jedynym retrapem była bogatka zaobrączkowana 23.05.2023 r. w budce na powierzchni “Buczyna”Owczegłowach (odległość 2,75 km), jako jedno z ośmiu piskląt. Obecnie jest to pierwszoroczny samiec.
Jednodniowe łapanie na granicy pola porośniętego wysokim, zeschłymi chwastami i zadrzewionego rowu przecinającego pola. Pogoda typowo jesienno-zimowa, tj. z temperaturą około zera, podmuchami wiatru i od czasu do czasu popadującym śniegiem. Przez cały dzień złapały się 33 ptaki z 8 gatunków, w tym 1 retrap. Okazało się, że na polu żerowały nieliczne ptaki. Zdecydowanie więcej przelatywało wzdłuż zadrzewionych kanałów melioracyjnych. Do stawiania sieci w poprzek kanałów trzeba się jednak specjalnie przygotować, zwłaszcza że obecnie płynie w nich dość głęboka woda. Większość ptaków złapało się na pierwszej kontroli, ok. 9.30. Wśród odłowionych raniuszków były głównie białogłowe, ale był też jeden czarnobrewy i jeden mieszaniec. Wśród złapanych ptaków była pokrzywnica z dużym wrzodem u podstawy żuchwy. Często spotykamy przy karmnikach takie bogatki, ale to dla nas pierwszy przypadek u pokrzywnicy.
A to pełna lista z odłowu:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Bogatka
Parus major
9
Raniuszek
Aegithalos caudatus
9
Modraszka
Cyanistes caeruleus
1 + 1 retrap
Pokrzywnica
Prunella modularis
3
Rudzik
Erithacus rubecula
2
Pełzacz ogrodowy
Certhia brachydactyla
1
Mazurek
Passer montanus
1
Strzyżyk
Troglodytes troglodytes
1
Jedynym retrapem była modraszka zaobrączkowana 23.05.2023 r. w budce przy ul. Harcerskiej w Owczegłowach (odległość 540 m), jako jedno z czternastu piskląt. Obecnie jest to pierwszoroczny samiec.
Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała
Dalszy ciąg odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach. Prowadziliśmy je przy karmniku przez 1 cały dzień i 1 poranek i 3 popołudnia. Złapało się 317 ptaków z 12 gatunków, w tym 101 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki ale spory był też udział mazurków. U bogatki ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 82,9%, a dorosłe 17,1%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 53,7%, samców 45,1% i 2 osobniki o niepewnej płci. Są to wciąż proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, potrzosy i srokosz.
A teraz już pełna lista odłowu:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Bogatka
Parus major
74 + 90 retrapów
Mazurek
Passer montanus
95 + 3 retrapy
Modraszka
Cyanistes caeruleus
22 + 7 retrapów
Czeczotka
Acanthis flammea
15
Zięba
Fringilla coelebs
2
Potrzos
Emberiza schoeniclus
2
Trznadel
Emberiza citrinella
2
Sójka
Garrulus glandarius
1
Szczygieł
Carduelis carduelis
1
Wróbel
Passer domesticus
1
Kos
Turdus merula
1
Srokosz
Lanius excubitor
1 retrap
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
11-17 XI 2023 przy tym karmniku – 85 w tym: 83 bogatki i 2 mazurki,
XI 2023 Owczegłowy – przy tym karmniku – 1 bogatka,
IX – XI 2023 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 4 w tym: 1 bogatka, 2 modraszki i 1 srokosz,
IX – X 2023 przy tym karmniku – 2 w tym: 1 modraszka i 1 mazurek,
XI – XII 2022 przy tym karmniku – 2 w tym: 1 modraszka i 1 bogatka,
X 2022 Cieśle-staw (~350 m) – 1 modraszka,
IX 2022 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 1 modraszka,
XII 2021 przy tym karmniku – 1 bogatka.
Kolejne 3, to ptaki zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:
bogatka zaobrączkowana 9.07.2022 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
bogatka zaobrączkowana 24.05.2023 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
bogatka zaobrączkowana 5.07.2023 żwirownia w Cieślach – odległość 2,0 km.
Ostatni ptak, to modraszka z litewską obrączką – czekamy na okoliczności zaobrączkowania.
Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Były to 42 bogatki, 2 mazurki i 2 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:
1 raz – 271 ptaków,
2 razy – 38 w tym 34 bogatki, 2 mazurki i 2 modraszki,
3 razy – 7 bogatek,
4 razy – 1 bogatka.
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska
OWCZEGŁOWY, UL. KLONOWA i UL. HARCERSKA – 18.11.2023
Pierwsze na “przedzimiu” łapanie przy karmnikach w tych lokalizacjach. Jest to teren zabudowy rekreacyjnej w znacznej części porośnięty zadrzewieniami sosnowo-brzozowymi. W niewielkiej odległości (0,5 – 2,3 km) znajduje się nasza “powierzchnia budkowa” “OWCZEGŁOWY” obejmująca 56 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor. Karmniki są oddalone od siebie o 475 m w linii prostej. Pogoda typowo jesienna, tj. z temperaturą powyżej zera i bez pokrywy śnieżnej. Przez 5 godzin od świtu złapały się 73 ptaki z 6 gatunków, w tym 13 retrapów. W odłowie zdecydowanie dominowały bogatki. Ciekawostką była niewątpliwie czeczotka.
A to pełna lista z odłowu:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Bogatka
Parus major
48 + 6 retrapów
Modraszka
Cyanistes caeruleus
7 + 3 retrapy
Sikora uboga
Poecile palustris
2 + 2 retrapy
Czarnogłówka
Poecile montanus
1 + 2 retrapy
Pełzacz ogrodowy
Certhia familiaris
1
Dzięcioł duży
Dendrocopos major
1
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
– przy tym samym karmniku:
XII 2022 – 5 w tym: 1 bogatka, 2 czarnogłówki i 2 modraszki,
I 2022 – 2 sikory ubogie,
– przy drugim karmniku w Owczegłowach:
XII 2022 – 2 bogatki.
– ptaki zaobrączkowane jako pisklęta w budkach lęgowych na powierzchni “OWCZEGŁOWY”:
ul. Klonowa – bogatka zaobr. 26.05.2023 – odległość 1,51 km,
ul. Klonowa – modraszka zaobr. 23.05.2022 – odległość 975 m,
ul. Harcerska – bogatka zaobr. 23.05.2022 – odległość 1,55 km,
ul. Harcerska – bogatka zaobr. 23.06.2023 – odległość 1,53 km.
Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała
Pierwszy tej jesieni odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach. Prowadziliśmy je przy karmniku przez 3 całe dni i 4 poranki lub popołudnia. Złapało się 331 ptaków z 8 gatunków, w tym 14 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki. Ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 84,8%, a dorosłe 15,2%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 56,2%, samców 43,4% i 1 osobnik o niepewnej płci. Są to proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Zobaczymy, czy zmienią się z nastaniem zimy, czyli, czy zwiększy się udział samców. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, rudzik i pokrzywnica. Oczywiście nie wiadomo, czy korzystały z karmnika, czy tylko leciały wzdłuż kanału stanowiącego bezpieczną drogę przez odkryte pola.
A teraz już pełna lista odłowu:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Bogatka
Parus major
235 + 9 retrapów
Mazurek
Passer montanus
41
Modraszka
Cyanistes caeruleus
28 + 5 retrapów
Zięba
Fringilla coelebs
8
Czeczotka
Acanthis flammea
2
Rudzik
Erithacus rubecula
1
Pokrzywnica
Prunella modularis
1
Kos
Turdus merula
1
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
IX – XI 2023 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 7 w tym: 4 bogatki i 3 modraszki,
IX 2023 przy tym karmniku – 1 modraszka,
X 2022 Cieśle-staw (~350 m) – 1 modraszka,
X 2021 przy tym karmniku – 1 bogatka.
Pozostałe 4, to ptaki zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:
bogatka zaobrączkowana 9.07.2022 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
bogatka zaobrączkowana 24.05.2023 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
bogatka zaobrączkowana 27.05.2023 koło Mikołajewa – odległość 5,4 km,
bogatka zaobrączkowana 27.05.2023 koło Mikołajewa – odległość 6,2 km.
Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Było to 46 bogatek i 3 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:
Dalszy ciąg łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. W tym okresie odłowy prowadziliśmy przez 4 całe dni i 2 popołudnia. Złapało się 211 ptaków z 23 gatunków, w tym 33 retrapy. Liczebność ptaków utrzymywała się na niskim poziomie, jak w poprzednim okresie. Nie było zdecydowanego dominanta; najliczniej łapały się: modraszki, makolągwy, czyże, bogatki, potrzosy i wąsatki. Ptakami tego łapania były pierwsze w tym roku czeczotki i srokosz.
Srokosz.
Srokosz.
Czeczotka – samica.
Wśród odłowionych ptaków znów były dwa, które odniosły w przeszłości jakieś urazy. Jeden z nich, to szpak z od dawna martwą i uschniętą nogą, która odłamała się w sieci. Bez tej całkowicie już martwej i sztywnej nogi z pewnością będzie mu łatwiej funkcjonować. Ptak był w bardzo dobrej kondycji. Drugi, to potrzos z zagojonym złamaniem kości skokowej. W tym przypadku cała noga jest żywa, ale ponieważ kość się nie zrosła, powstało coś w rodzaju dodatkowego stawu. Kondycja tego osobnika nie odbiegała od standardowej u innych odławianych potrzosów.
Szpak.
Potrzos.
Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:
Nazwa polska
Nazwa łacińska
Liczba
Modraszka
Cyanistes caeruleus
15 + 13 retrapów
Makolągwa
Carduelis cannabina
23 + 2 retrapy
Czyż
Cardielis spinus
24
Bogatka
Parus major
18 + 4 retrapy
Potrzos
Emberiza schoeniclus
20 + 2 retrapy
Wąsatka
Panurus biarmicus
14 + 7 retrapów
Raniuszek
Aegithalos caudatus
15 + 1 retrap
Strzyżyk
Troglodytes troglodytes
9 + 1 retrap
Pokrzywnica
Prunella modularis
6
Sierpówka
Streptopelia decaocto
5 + 1 retrap
Czeczotka
Acanthis flammea
5
Rudzik
Erithacus rubecula
4 + 1 retrap
Mysikrólik
Regulus rerulus
4
Mazurek
Passer montanus
4
Trznadel
Emberiza citrinella
2
Dzwoniec
Carduelis chloris
2
Potrzeszcz
Miliaria calandra
2
Kos
Turdus merula
2
Szpak
Sturnus vulgaris
1
Dzięcioł duży
Dendrocopos major
1
Srokosz
Lanius excubitor
1
Gil
Pyrrhula pyrrhula
1
Czarnogłówka
Poecile montanus
1 retrap
Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie poza dwoma zostały zaobrączkowane tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w następujących terminach:
X 2023 – 17 w tym: 7 modraszek, 5 wąsatek, 2 bogatki, 1 raniuszek, 1 strzyżyk i 1 potrzos,
IX 2023 – 8 w tym: 2 modraszki, 2 bogatki, 2 makolągwy, 1 potrzos i 1 czarnogłówka,
VIII 2023 – 1 modraszka,
VII 2023 – 1 modraszka,
V 2023 – 1 sierpówka,
X 2021 – 1 rudzik,
IX 2021 – 1 modraszka,
VII 2020 – 1 modraszka.
Złapały się też dwie wąsatki z polskimi, ale nie naszymi obrączkami. Zapewne zaobrączkowanie zostały niedawno, ponieważ miały numery późniejsze niż nasze i były to dwa kolejne numery. Ptaki zostały odłowione 1.11.2023 i wprowadzone do systemu, ale wciąż brak danych obrączkowania.
Za najciekawszego retrapa uznajemy jednak rudzika. Zaobrączkowaliśmy go tutaj 7.10.2021 r. Kolejny raz, również tutaj, złapaliśmy go 19.01.2023 r., czyli w pełni zimy. Obecny odłów jest dowodem na to, że rudziki potrafią u nas przezimować.
W dniu 18 listopada 2023 r. na trawniku przy budynku ul. Krańcowa 10 w Cieślach udało się uwiecznić rzadko u nas obserwowany gatunek – rzepołucha (=makolągwę żółtodziobą) Acanthis flaviriostris. To kolejny, obok czeczotki i jera zimowy gość naszych pól, i to zdecydowanie najrzadszy. Podczas gdy ja obrączkowałem ptaki, w tym czeczotkę, Bartek wyszukiwał czegoś ciekawego do sfotografowania. No i po pewnym czasie przyszedł i pokazał zamieszczone poniżej zdjęcia.
Ja jedyny raz widziałem ten gatunek na Helu 28.10.1988 r. Od lat przeglądam stada makolągw Acanthis cannabina, do których rzepołuch jest bardzo podobny, a tu okazuje się, że jeden spacerował sobie na moim trawniku i ja go nie widziałem. Mieliśmy nadzieję, a właściwie marzenie, żeby złapał się w rozstawione w pobliżu sieci, ale nie dane nam było zaobrączkować przedstawiciela tego gatunku. Makolągw zaobrączkowaliśmy dotąd ponad 4 tysiące, czeczotek ponad 200 i nawet 2 czeczotki północne, a rzepołucha ani jednego. Poniżej portret rzepołucha i dwóch podobnych do niego gatunków.
Rzepołuch.
Makolągwa.
Czeczotka.
Na najbliższą sobotę planujemy odłowy na rozległych ugorach porośniętych chwastami, może tam uda się spotkać rzepołuchy, a może któryś wpadnie w nasze sieci?
Jezioro Kaliszańskie leży w szerzej pojmowanych okolicach Rogoźna (gmina Wągrowiec). Znajduje się zaledwie 16 km na północ, więc jest miejscem w które często jeździmy popatrzeć na ptaki. To największe okolicy jezioro przyciąga ptaki i zawsze jest szansa na zobaczenie czegoś ciekawego. O tegorocznych odłowach pisaliśmy już, a teraz o obserwacjach ciekawych i rzadko spotykanych gatunków dokonanych przez Bartosza Ziałę. W dniu 29.10.2023 r. udało mu się zaobserwować i uwiecznić młodocianego myszołowa włochatego Buteo lagopus. Ptak ten gniazduje na północy Europu. U nas pojawia się w okresie przelotów i w zimie. Pojedyncze osobniki obserwowane są regularnie. W rogozińskim muzeum można obejrzeć dwa osobniki tego gatunku.
Dzień 11.11.2023 r. był dla tego samego autora jeszcze ciekawszy. Na tafli jeziora udało się zobaczyć nura czarnoszyjego Gavia arctica i młodocianą berniklę obrożną Branta bernicla. Obydwa gatunki gniazdują na północy Europy, a u nas pojawiają się bardzo rzadko w czasie przelotów. Obydwa znajdują się na liście ptaków Gminy Rogoźno – pojedyncze obserwacje. W naszym muzeum można zobaczyć dorosłą berniklę obrożną.