Ptaki Okolic Rogoźna

W niedzielny wieczór, 19 stycznia 2020 r., przeprowadziłem pierwszą tej zimy kontrolę nocną budek lęgowych na powierzchni “MIKOŁAJEWO”. Już w pierwszej budce czekała na mnie niespodzianka. Gdy włożyłem do budki rękę i poczułem, że są tam dwa ptaki, byłem przekonany że jeden z nich jak zwykle jest martwy. na szczęście złapałem obydwa ptaki na raz. Okazało się, że są to dwa żywe mazurki Passer montanus. Było to pierwsze stwierdzenie nocujących zimą mazurków podczas całego pięcioletniego okresu na wszystkich naszych powierzchniach. Z dokonanych pomiarów wynika, że była to para, czyli samiec i samica. W skali moich 40-lat obrączkowania ptaków, pamiętam jeden taki przypadek z lat 90-tych XX wieku, ale wówczas mazurków się nie obrączkowało.

Podobnie, jak w Tarnowie, większość budek na tej powierzchni została rozkuta przez dzięcioły. Aż w 40 z 45 budek dzięcioły rozkuły otwory wlotowe do właściwych dla nich rozmiarów. Stanowi to 89% wszystkich znajdujących się na powierzchni budek. W Mikołajewie w 37 przypadkach zmniejszyliśmy je ponownie do rozmiarów właściwych dla sikor. W czasie opisywanej kontroli w naszych budkach nocowały 4 dzięcioły duże Dendrocopos major i 1 dzięcioł średni Dendrocopos medius.  Powyżej zdjęcie jednej z budek, w której dzięcioł postanowił dostać się do wnętrza w sposób nietypowy – przez dach. Czy to już koniec pomysłowości dzięciołów? Pewnie nie. Jeśli znajdziemy jakiś nowy, z pewnością zamieścimy go na tej stronie.

Jerzy Dąbrowski

Wieczorem 15 stycznia br. przeprowadziliśmy pierwszą tej zimy nocną kontrolę budek lęgowych na powierzchni “TARNOWO”. Powierzchnię tę założyliśmy w marcu 2015 roku. Obecna kontrola była szesnastą w kategorii “noc/zima”. Frekwencja była bardzo dobra – 42 zajęte, czyli 77,78%. Lepiej było tylko w grudniu 2018, bo wtedy zajęte były również 42 budki, ale było ich o jedną mniej (spadła). A oto, co nocowało: 30 bogatek Parus major, 9 kowalików Sitta europaea i 3 dzięcioły duże Dendrocopos major. Połowa ptaków nosiła już nasze obrączki. Tematem tego doniesienia są jednak dzięcioły duże, a konkretnie ich niszczycielska działalność. Przez pięć lat funkcjonowania naszych budek w Tarnowie dzięcioły rozkuły do właściwych dla ich potrzeb rozmiarów aż 47 budek, tj. 87%. Większość tych dzięciolich szkód naprawiliśmy przez nabicie dodatkowych deseczek z otworami właściwymi dla sikor. Wzmocniliśmy je stalowymi blaszkami o grubości 0,5 mm. Dzięcioły są jednak bardzo uparte i nadal usiłują dostać się do wnętrza budek. To co zobaczyliśmy tej nocy w Tarnowie przeszło nasze najgorsze oczekiwania – kilka zdjęć poniżej. Chyba będzie trzeba zastosować blachę grubości 1 mm. Taka działalność dzięciołów występuje również na innych powierzchniach borowych: “OWCZEGŁOWY”, MIKOŁAJEWO”, i częściowo “WEŁNA”. W Tarnowie jednak grasuje chyba jakiś wyjątkowy osobnik pod względem siły i zawziętości.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

W dniu 12 stycznia 2020 r. przeprowadziliśmy pierwszą tej zimy nocną kontrolę budek lęgowych na powierzchni “BUCZYNA”. Była to już piąta skontrolowana w tym miesiącu nasza powierzchnia – jest ich dziewięć. Nocne, zimowe kontrole budek na tym terenie prowadzimy od grudnia 2015 roku – obecna była już szesnastą. No, i doczekaliśmy wyniku, o którym marzyliśmy – 100% zajętych budek. Na czterech powierzchniach skontrolowanych w bieżącym miesiącu było to: 45%, 64%, 67% i 71%. W skali całego projektu, najwyższe zasiedlenie – 90,16% stwierdziliśmy dotąd w grudniu 2017 roku, również na tej powierzchni. A oto co zastaliśmy w naszych budkach tej nocy: 40 bogatek Parus major, 18 kowalików Sitta europaea i 2 dzięcioły duże Dendrocopos major. W czterech budkach oprócz żywych ptaków były również martwe bogatki – świeże, w tym w jednej z budek dwie. Mieliśmy już do czynienia z takimi sytuacjami, ale nigdy nie było ich tyle w czasie jednej kontroli, na jednej powierzchni. Jeśli chodzi o płeć lokatorów budek, to zdecydowanie dominowały samce: 30 bogatek i 16 kowalików, czyli 76,7% wszystkich osobników. Wygląda na to, że w tym roku w “BUCZYNIE” spędza zimę bardzo dużo ptaków. Chętnych do takiego spędzenia nocy jest więcej niż budek, a efektem są martwe ptaki, które przegrały walkę o miejsce noclegowe.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

W wieczór sylwestrowy o godzinie 21⁴⁰ zaobrączkowaliśmy ostatniego ptaka w sezonie 2019. Okazała się nim stara samica krzyżówki Anas platyrhynchos.

Zaobrączkowaliśmy w tym, minionym już, sezonie 9.242 ptaki z 91 gatunków. Był to drugi pod względem liczby zaobrączkowanych ptaków sezon w 40-letniej historii obrączkowania w okolicach Rogoźna; natomiast pod względem różnorodności, czyli liczby gatunków – trzeci. Podobnie jak w sezonie 2018 pierwsza trójka pod względem liczebności, to: bogatka, dymówka i modraszka. Po raz pierwszy złapały się siniaki Columba oenas. Więcej wkrótce w “artykułach”.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Przygotowania do wigilii Bożego Narodzenia jednoznacznie kojarzą się z zakupem ryb. Można spytać: a co to ma wspólnego z ptakami? Zwykle nic, ale tym razem było inaczej. Gdy przyjechałem do sklepu po zamówione ryby, pokazano mi ptaka drapieżnego siedzącego na trawniku i oskubującego upolowanego gołębia. Nic by w tym nie było dziwnego, gdyby ta scena nie rozgrywała się w odległości ok. 2 m od przechodzących licznie klientów sklepu. Okazało się, że to młodociana samica krogulca Accipiter nisus, która całkowicie ignorowała obecność ludzi. Prawdopodobnie osobnik pochodzący ze Skandynawii, który nie nabawił się jeszcze antropofobii. Postanowiłem spróbować go schwytać. Pożyczyłem od obsługi sklepu kaszorek do wyjmowania ryb z basenów i bez problemu nakryłem nim ptaka. Ponieważ zapadał już zmrok, zabrałem krogulca i jego ofiarę i po zaobrączkowaniu umieściłem na noc w klatce. Następnego dnia rano, po stwierdzeniu, że krogulec dokończył przerwany posiłek, zwróciłem mu wolność.

Jerzy Dąbrowski