Ptaki Okolic Rogoźna

Kolejne łapanie na czynnej żwirowni obejmujące niepełne dwie doby – od piątkowego wieczora do południa w niedzielę. Pełne weekendowe łapanie obejmujące trzcinowiska. Przy okazji ustawiliśmy również sieci w kolonii brzegówek Riparia riparia, żeby “dołowić” ptaki, którym się udało poprzednio ominąć sieci oraz tegoroczne młode. Sieci o dużych oczkach nazywane przez nas “kaczkówkami” ustawiliśmy nad zagłębieniem wypełnionym wodą. Złapało się 136 ptaków z 24 gatunków, w tym 36 retrapów. W nocy złapały się trzy krzyżówki Anas platyrhynchos i trzy samotniki Tringa ochropus. Wśród tych ostatnich był jeden tegoroczny młody. Możliwe że wszystkie te ptaki stanowiły jedną rodzinę gniazdującą gdzieś w pobliskim lesie. Z całą pewnością lęgowe są tutaj sieweczki rzeczne. Złapaliśmy ich sześć, w tym 4 samice i dwa samce. Ptaki niepokoiły się ale nie spotkaliśmy piskląt i nie znaleźliśmy gniazd z jajami. Warto też odnotować odłów lerki (=skowronek borowy), której już dawno nie udało się zaobrączkować. No i na koniec warto wspomnieć, że po raz pierwszy złapał się w sieci dyląż garbarz Prionus coriarius. Wyjęcie takiego chrząszcza to jeszcze większe wyzwanie niż wyjęcie nietoperza. Przekonaliśmy się przy okazji, że jego żuwaczki bez problemu przebijają ludzką skórę.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Brzegówka	Riparia riparia	36 + 23 retrapy
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	24 + 2 retrapy
Modraszka	Cyanistes caeruleus	3 + 4 retrapy
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	3 + 3 retrapy
Sieweczka rzeczna	Charadrius dubius	4 + 2 retrapy
Trznadel	Emberiza citrinella	5
Śpiewak	Turdus philomelos	4
Krzyżowka	Anas platyrhynchos	3
Samotnik	Tringa ochropus	3
Pliszka siwa	Motacilla alba	2
Cierniówka	Sylvia communis	2
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	1
Makolągwa	Carduelis cannabina	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1
Lerka	Lullula arborea	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Kopciuszek	Phoenicurus ochruros	1
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1
Remiz	Remiz pendulinus	1 retrap
Kapturka	Sylvia atricapilla	1
Kos	Turdus merula	1

Z wyjątkiem jednego ptaka, wszystkie retrapy pochodziły z tego miejsca, w tym większość z tegorocznych odłowów. Ten jeden inny, to młodociany remiz zaobrączkowany dwa dni wcześniej przy ujściu Małej Wełny, w odległości 2,65 km. Pozostałe retrapy to ptaki zaobrączkowane w latach 2013-2018:

• V – VI 2018 – 4 w tym: 3 brzegówki 1 modraszka,
• VI 2017 – 1 brzegówka,
• V 2016 – 2 brzegówki,
• VI 2015 – 1 brzegówka,
• VI 2013 – 1 brzegówka.

Ta najstarsza brzegówka to ptak zaobrączkowany w tej kolonii lęgowej 2.06.2013 r. jako dorosły samiec. Ma już więc przynajmniej 7 lat. Ptak ten był odławiany w tej kolonii również w maju 2016 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejna kontrola trzcinowisk porastających starorzecza i łąki w pobliżu ujścia Małej Wełny. Trzcinowiska tworzą już tegoroczne źdźbła ale podłoże jest całkowicie suche. Sieci ustawiliśmy w zwartym łanie trzcin z dala od krzewów. Brak wody wpływa na atrakcyjność tego terenu dla ptaków. Najprawdopodobniej ten właśnie czynnik jest odpowiedzialny za niewielką liczbę nocujących tutaj ptaków. To łapanie obejmowało 5 wieczorów i 5 poranków. Złapały się zaledwie 124 ptaki z 17 gatunków, w tym 19 retrapów. Spośród ptaków gniazdujących w tym miejscu najliczniejsze były trzcinniczki a wśród przylatujących tutaj na noclegowisko dominantem były makolągwy.  Poniżej prezentujemy zdjęcia dwóch dorosłych samców makolągwy w wieku “po pierwszym kalendarzowym roku życia”, które –  jak widać –  zasadniczo się różnią intensywnością czerwieni w upierzeniu. Klucze do oznaczania wieku tego gatunku nie dają możliwości takiego określenia ale można przypuszczać, że ten bardzie czerwony jest w wieku “po 2 kalendarzowym roku życia” a ten drugi  “w 2 kalendarzowym roku życia”.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	31 + 14 retrapów
Makolągwa	Carduelis cannabina	41 + 3 retrapy
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	9
Pliszka żółta	Motacilla flava	7
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	5
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2
Remiz	Remiz pendulinus	2
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Modraszka	Cyanistes caeruleus	1 retrap
Dymówka	Hirundo rustica	1 retrap
Brzęczka	Locustella lusciniodes	1
Mazurek	Passer montanus	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1

Z wyjątkiem jednego ptaka, wszystkie retrapy pochodziły z doliny Wełny w Cieślach, z miejsc odległych maksymalnie o 600 m. Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana 19.08.2018 r. na noclegowisku na Jez. Rogozińskim jako ptak w pierwszym kalendarzowym roku życia. Wszystkie pozostałe retrapy to ptaki zaobrączkowane w latach 2015-2018:

• VII-VIII 2018 – 13 w tym: 9 trzcinniczków, 3 makolągwy i 1 modraszka,
• V 2018 – 1 trzcinniczek,
• VII 2017 – 1 trzcinniczek,
• VII 2016 – 1 trzcinniczek,
• VII-VIII 2015 – 2 trzcinniczki.

Wśród trzcinniczków był taki, który po zaobrączkowaniu jako samiec po 1 kalendarzowym roku życia w VIII 2015 łapał się każdego następnego roku w lipcu. Wynika z tego, że jest bardzo przywiązany do tego miejsca i liczy sobie przynajmniej 5 lat.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie ze szczególnym nastawieniem na siewkowce pojawiające się na małej wysepce wyłaniającej się okresowo na stawie w dolinie Wełny. Do ich odłowu użyliśmy dwóch pułapek tunelowych  typu “wacek”. Dodatkowo na brzegu stawu ustawiliśmy też kilka sieci o większym oczku. Przy okazji ustawiliśmy kilka sieci 2-półkowych na ugorach na obrzeżu doliny. Złapało się zaledwie 48 ptaków z 18 gatunków, w tym 5 retrapów. Były wśród nich 23 siewkowce z 6 gatunków (w tabeli pogrubioną czcionką). Największym zaskoczeniem było to, że najwięcej złapało się samotników Tringa ochropus. Osiem osobników tego gatunku w porównaniu z dwoma zaobrączkowanymi w całej dotychczasowej działalności, to niesamowita niespodzianka.

Miłą niespodzianką było  to, że udało się odłowić pary ptaków z trzech gatunków: białorzytka, kląskawka i potrzos. Z całą pewnością zdjęcia tych par wzbogacą kolekcję ptasich portretów.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Samotnik	Tringa ochropus	8
Potrzos	Emberiza schoeniclus	4 + 2 retrapy
Kszyk	Gallinago gallinago	5
Pliszka żółta	Motacilla flava	2 + 2 retrapy
Łęczak	Tringa glareola	4
Sieweczka rzeczna	Charadrius dubious	3
Kląskawka	Saxicola torquata	2 + 1 retrap
Trznadel	Emberiza citrinella	2
Bekasik	Lymnocryptes minimus	2
Białorzytka	Oenanthe oenanthe	2
Śpiewak	Turdus philomelos	2
Skowronek polny	Alauda arvensis	1
Makolągwa	Carduelis cannabina	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Modraszka	Cyanistes caeruleus	1
Pliszka siwa	Motacilla alba	1
Piskliwiec	Tringa hypoleucos	1
Kos	Turdus merula	1

 

Wszystkie retrapy pochodziły z doliny Wełny w Cieślach, z miejsc odległych maksymalnie o 600 m. Były to ptaki zaobrączkowane w latach 2015-2018:

• • VIII 2018 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 kląskawka,
  • IV 2017 – 1 pliszka żółta,
  • IX 2015 – 1 potrzos,
  • VII 2015 – 1 pliszka żółta.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Wiosenna kontrola trzcinowisk porastających starorzecza i łąki w pobliżu ujścia Małej Wełny. Tej wosny trzcinowiska były całkowicie suche. W ciągu kwietnia przeprowadziliśmy wiele krótkich odłowów obejmujących 13 wieczorów i 8 poranków. Przelot ptaków był bardzo słabo wyrażony. Złapało się zaledwie 69 ptaków z 14 gatunków, w tym 16 retrapów. Najliczniej łapały się pliszki żółte ale było ich znacznie mniej niż w minionych sezonach. Pliszki żółte dostarczyły znowu emocji. W gatunku tym wyróżnia się wiele podgatunków. Różnice między nimi widać zasadniczo tylko u samców. Wiosna to czas, kiedy samce są najintensywniej ubarwione. Tej wiosny odłowiliśmy przynajmniej dwa osobniki noszące cechy podgatunku Motacilla flava dombrowski. Podgatunek ten prezentowany jest po raz pierwszy w najnowszym przewodniku Collinsa więc przynależność naszych pliszek do tego taksonu wymaga jeszcze konsultacji. Złapał się też jeden samiec pliszki tundrowej Motacilla flava thunbergi który łapaliśmy już u nas.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Pliszka żółta	Motacilla flava	18 + 2 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3 + 7 retrapów
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	9
Potrzeszcz	Miliaria calandra	5
Remiz	Remiz pendulinus	4 + 1 retrap
Makolągwa	Carduelis cannabina	2 + 2 retrapy
Pliszka siwa	Motacilla alba	3 + 1 retrap
Pirwiosnek	Phylloscopus collybita	3
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2 retrapy
Wąsatka	Panurus biarmicus	2
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1 + 1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Mazurek	Passer montanus	1
Śpiewak	Turdus philomelos	1

Z wyjątkiem jednego ptaka, wszystkie retrapy pochodziły z doliny Wełny w Cieślach, z miejsc odległych maksymalnie o 600 m. Ten jeden inny, to remiz zaobrączkowany 6.10.2018 na Jeziorze Łoniewskim koło Osiecznej w odległości 97 km. Większość pozostałych retrapów to ptaki zaobrączkowane w latach 2015-2018:

• VII-IX 2018 – 8 w tym: 3 potrzosy, 2 modraszki, 1 makolągwa, 1 pliszka siwa i 1 piecuszek,
• IV 2018 – 3 w tym: 2 potrzosy i 1 pliszka żółta,
• VII 2017 – 1 makolągwa,
• IV 2016 – 1 potrzos,
• IX 2015 – 1 potrzos.

. Wyjątkiem okazała się pliszka żółta oznakowana tutaj 21.07.2012 r. jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejne łapanie na czynnej żwirowni obejmujące jedną noc i ranek. Celem było odłowienie kaczek i gołębi przy wypełnionym wodą niewielkim zagłębieniu w wyeksploatowanej części żwirowni. Przy okazji ustawiliśmy również sieci w kolonii brzegówek Riparia riparia. Ilościowo odłów nie był imponujący; złapało się 28 ptaków z 4 gatunków, w tym 18 retrapów. W nocy złapała się jedna krzyżówka Anas platyrhynchos i dwie sieweczki rzeczne Charadrius dubius, które jak się okazało po dokładnych oględzinach były dorosłymi ptakami różnych płci – może nawet parą lęgową. Jedną z cech różniących samca i samicę jest szerokość obrączki ocznej – u samca szersza.

Rano załapały się dwa siniaki Columba oenas; jeden okazał się młodym z tegorocznego lęgu, a drugi ptakiem dorosłym. Ptak dorosły miał bardzo zniszczone sterówki, co świadczy o tym, że odbywał lęg w ciasnej dziupli. Główną cechą różniącą dorosłego siniaka od młodego jest obecność błyszczących piór z boku szyi.

W kolonii brzegówek złapały się 23 dorosłe ptaki, w tym 18 retrapów. Większość z nich zaobrączkowaliśmy na poprzednim łapaniu. Cztery ptaki pochodziły z poprzednich lat z tego miejsca. Wszystkie w chwili obrączkowania były ptakami dorosłymi, a oznakowaliśmy je w następujących dniach: 21.06.2015, 30.05.2016, 18.06.2017 i 23.06.2018.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

W sobotę 22 czerwca postanowiliśmy zrobić objazd kilku miejsc w których dość regularnie obrączkujemy dymówki Hirundo rustica. Było to po jednym gospodarstwie w Pruścach, Mikołajewie, Budziszewku oraz leśniczówce “Buczyna” w Łoskoniu. Praca polegała na zaobrączkowaniu piskląt oraz odłowie dorosłych ptaków przy wlotach do pomieszczeń z gniazdami. Zaobrączkowaliśmy 125 piskląt z 27 lęgów i odłowiliśmy 55 dorosłych z których 9 miało już nasze obrączki założone w minionych latach. W poszczególnych gniazdach znajdowało się 2-7 piskląt, a dokładniej wyglądało to tak:

• gniazda z 2 pisklętami – 2
• gniazda z 4 pisklętami – 10
• gniazda z 5 pisklętami – 10
• gniazda z 6 pisklętami – 4
• gniazda z 7 pisklętami – 1.

Jak widać z powyższego zestawienia większość lęgów składała się z 4-5 piskląt. Średnia wielkość lęgu dla całej próby wyniosła 4,63 młodego na gniazdo. Zwykle pierwszy lęg dymówki składa się z 5-6 piskląt. Wygląda na to, że bieżący rok nie jest korzystny dla dymówek. Prawdopodobnie wynika to z mniejszej dostępności pokarmu spowodowanej suszą. Największe lęgi były w Pruścach (średnio 4,83 młodego na gniazdo) i tu właśnie stwierdzono rekordowy lęg składający się z 7 piskląt. To pierwszy taki przypadek na 6.429 zaobrączkowanych do tej pory piskląt tego gatunku.

Odnotowane retrapy, to z wyjątkiem jednego ptaki zaobrączkowane w tym samym miejscu:

• VI-VII 2018 – 6 jako dorosłe i 1 jako pisklę,
• VII 2017 – 1 jako dorosły.

Ten jeden inny, to ptak zaobrączkowany 22.08.2018 na noclegowisku nad Jeziorem Rogozińskim w Rogoźnie jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia a obecnie przebywający w Pruścach.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Dwudniowe łapanie wokół stawu w dolinie Wełny  oraz na przyległych ugorach. W trzcinowiskach i zakrzewieniach ustawiliśmy 120 m sieci pięciopółkowych a na ugorach 110 m sieci 2 i 3-półkowych. Złapały się 103 ptaki z 22 gatunków, w tym 13 retrapów. Ponad połowa odłowionych ptaków to mieszkańcy trzcinowisk z rodzaju Acrocephalus. Na ugorach złapały się kolejne 3 białożytki; 2 samce i jedna samica. Cieszy odłów 2 remizów, które w ostatnich latach są dość rzadkie. Ozdobę łapania były niewątpliwie zimorodki. Mniej miłych doznań dostarczył kos oszpecony jakąś dawną kontuzją głowy.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	22 + 4 retrapy
Łozówka	Acrocephalus palustris	13 + 1 retrap
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	12 + 1 retrap
Makolągwa	Carduelis cannabina	8 + 1 retrap
Modraszka	Cyanistes caeruleus	5 + 1 retrap
Cierniówka	Sylvia communis	4
Skowronek	Alauda arvensis	2 + 1 retrap
Białożytka	Oenanthe oenanthe	3
Wróbel	Passer domesticus	3
Piecuszek	Phyloscopus trochilus	2 + 1 retrap
Piegża	Sylvia curruca	2 + 1 retrap
Kos	Turdus merula	1 + 2 retrapy
Zimorodek	Alcedo atthis	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2
Remiz	Remiz pendulinus	2
Dzięciołek	Dendrocopos minor	1
Trznadel	Emberiza citrinella	1
Potrzeszcz	Miliaria calandra	1
Pliszka siwa	Motacilla alba	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1
Kląskawka	Saxicola torquata	1
Szpak	Sturnus vulgaris	1

Z wyjątkiem jednego ptaka, wszystkie retrapy pochodziły z doliny Wełny w Cieślach, z miejsc odległych maksymalnie o 600 m. Ten jeden inny, to trzcinniczek zaobrączkowany 22.08.2018 na Jeziorze Rogozińskim w odległości 2 km. Większość pozostałych retrapów to ptaki zaobrączkowane w latach 2016-2019. Wyjątkiem okazał się skowronek polny oznakowany tutaj 20.07.2013 r. jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Bardzo skromne łapanie na terenie żwirowni w Cieślach. Można powiedzieć, że obejmowało cztery tematy: odłów w kolonii brzegówek, nocny odłów kaczek, odłów w trzcinach i łapane w “wacki”. Czas tego łapania, to dwa popołudnia i dwie noce. Złapało się 58 ptaków z 14 gatunków, w tym 4 retrapy. Ilościowo wynik nie był rewelacyjny, ale w sumie łapanie bardzo udane. Złapał się pierwszy w tym roku dudek – jest ich w tym roku w okolicach Rogoźna sporo. Największą niespodzianką był siniak, o czym pisaliśmy w newsie. Najwięcej złapaliśmy brzegówek. W kolonii liczącej 30 norek złapało się 25 dorosłych jaskółek. Po tym krótkim łapaniu stwierdziliśmy, że warto tutaj przeprowadzić “pełnowymiarowy” odłów.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Brzegówka	Riparia riparia	22 + 3 retrapy
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	11 + 1 retrap
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	6
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	5
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	1
Sieweczka rzeczna	Charadrius dubius	1
Siniak	Columba oenas	1
Trznadel	Emberiza citrinella	1
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Mazurek	Passer montanus	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Piecuszek	Phyloscopus trochilus	1
Kos	Turdus merula	1
Dudek	Upupa epops	1

Wśród odłowionych brzegówek były trzy ptaki z obrączkami. Najstarszy był samiec zaobrączkowany jako dorosły 30.05.2013 r. w Budzyniu, w nieistniejącej już kolonii przy ul. Rogozińskiej. Kolejne dwa ptaki pochodziły z miejscowej kolonii: samiec zaobrączkowany 21.06.2015 r. jako dorosły i samica oznakowana 30.05.2016 r. jako dorosła. Ostatni retrap, to trzcinniczek zaobrączkowany 17.08.2018 r. na stawie w Cieślach jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska