Browsed by
Autor: Jerzy Dąbrowski

STUDZIENIEC-POLE – 26.11.2023 R.

STUDZIENIEC-POLE – 26.11.2023 R.

Jednodniowe (4 godziny od świtu) łapanie przy krzewach tarniny rosnących wzdłuż drogi, na obrzeżu pola ze ścierniskiem po słoneczniku. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą około 5 stopni poniżej zera, podmuchami wiatru.

Złapały się 72 ptaki z 7 gatunków, w tym 1 retrap. Zakrzewienia służą sikorom i mazurkom jako baza wypadowa na pole, na którym jest sporo nasion słonecznika.

Nad polem latało duże stado w skład którego wchodziły przede wszystkim szczygły i trochę dzwońców i innych ziarnojadów. Te ptaki jednak po zerwaniu się z ziemi, siadały na linii energetycznej biegnącej przez pole.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  29 + 1 retrap
Mazurek Passer montanus  22
Modraszka Cyanistes caeruleus  12
Zięba Fringilla coelebs  2
Czarnogłówka Poecile montanus  2
Sikora uboga Poecile palustris  2
Kos Turdus merula  2

Jedynym retrapem była bogatka zaobrączkowana 23.05.2023 r. w budce na powierzchni “Buczyna”Owczegłowach (odległość 2,75 km), jako jedno z ośmiu piskląt. Obecnie jest to pierwszoroczny samiec.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska

OWCZEGŁOWY-POLE – 25.11.2023 R.

OWCZEGŁOWY-POLE – 25.11.2023 R.

Jednodniowe łapanie na granicy pola porośniętego wysokim, zeschłymi chwastami i zadrzewionego rowu przecinającego pola. Pogoda typowo jesienno-zimowa, tj. z temperaturą około zera, podmuchami wiatru i od czasu do czasu popadującym śniegiem. Przez cały dzień złapały się 33 ptaki z 8 gatunków, w tym 1 retrap. Okazało się, że na polu żerowały nieliczne ptaki. Zdecydowanie więcej przelatywało wzdłuż zadrzewionych kanałów melioracyjnych. Do stawiania sieci w poprzek kanałów trzeba się jednak specjalnie przygotować, zwłaszcza że obecnie płynie w nich dość głęboka woda. Większość ptaków złapało się na pierwszej kontroli, ok. 9.30. Wśród odłowionych raniuszków były głównie białogłowe, ale był też jeden czarnobrewy i jeden mieszaniec. Wśród złapanych ptaków była pokrzywnica z dużym wrzodem u podstawy żuchwy. Często spotykamy przy karmnikach takie bogatki, ale to dla nas pierwszy przypadek u pokrzywnicy.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  9
Raniuszek Aegithalos caudatus  9
Modraszka Cyanistes caeruleus  1 + 1 retrap
Pokrzywnica Prunella modularis  3
Rudzik Erithacus rubecula  2
Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla  1
Mazurek Passer montanus  1
Strzyżyk Troglodytes troglodytes  1

Jedynym retrapem była modraszka zaobrączkowana 23.05.2023 r. w budce przy ul. Harcerskiej w Owczegłowach (odległość 540 m), jako jedno z czternastu piskląt. Obecnie jest to pierwszoroczny samiec.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała

CIEŚLE, UL. KRAŃCOWA 18 – 22.11.2023 R.

CIEŚLE, UL. KRAŃCOWA 18 – 22.11.2023 R.

Dalszy ciąg odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach.  Prowadziliśmy je przy karmniku przez 1 cały dzień i 1 poranek i 3 popołudnia. Złapało się 317 ptaków z 12 gatunków, w tym 101 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki ale spory był też udział mazurków. U bogatki ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 82,9%, a dorosłe 17,1%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 53,7%, samców 45,1% i 2 osobniki o niepewnej płci. Są to wciąż proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, potrzosy i srokosz.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:

  • 11-17 XI 2023 przy tym karmniku – 85 w tym: 83 bogatki i 2 mazurki,
  • XI 2023 Owczegłowy – przy tym karmniku – bogatka,
  • IX – XI 2023 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 4 w tym: 1 bogatka, 2 modraszki i 1 srokosz,
  • IX – X 2023 przy tym karmniku – 2 w tym: 1 modraszka i 1 mazurek,
  • XI – XII 2022 przy tym karmniku – 2 w tym: 1 modraszka i 1 bogatka,
  • X 2022 Cieśle-staw (~350 m) – 1 modraszka,
  • IX 2022 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 1 modraszka,
  • XII 2021 przy tym karmniku –  1 bogatka.

Kolejne 3, to ptaki  zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:

  • bogatka zaobrączkowana 9.07.2022 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
  • bogatka zaobrączkowana 24.05.2023 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
  • bogatka zaobrączkowana 5.07.2023 żwirownia w Cieślach – odległość 2,0 km.

Ostatni ptak, to modraszka z litewską obrączką – czekamy na okoliczności zaobrączkowania.

Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Były to 42 bogatki, 2 mazurki i 2 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:

  • 1 raz – 271 ptaków,
  • 2 razy – 38 w tym 34 bogatki, 2 mazurki i 2 modraszki,
  • 3 razy – 7 bogatek,
  • 4 razy – 1 bogatka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

OWCZEGŁOWY, UL. KLONOWA i UL. HARCERSKA – 18.11.2023

OWCZEGŁOWY, UL. KLONOWA i UL. HARCERSKA – 18.11.2023

Pierwsze na “przedzimiu” łapanie przy karmnikach w tych lokalizacjach. Jest to teren zabudowy rekreacyjnej w znacznej części porośnięty zadrzewieniami sosnowo-brzozowymi. W niewielkiej odległości (0,5 – 2,3 km) znajduje się nasza “powierzchnia budkowa” “OWCZEGŁOWY” obejmująca 56 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor. Karmniki są oddalone od siebie o 475 m w linii prostej. Pogoda typowo jesienna, tj. z temperaturą powyżej zera i bez pokrywy śnieżnej.  Przez 5 godzin od świtu złapały się 73 ptaki z 6 gatunków, w tym 13 retrapów. W odłowie zdecydowanie dominowały bogatki. Ciekawostką była niewątpliwie czeczotka.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  48 + 6 retrapów
Modraszka Cyanistes caeruleus  7 + 3 retrapy
Sikora uboga Poecile palustris  2 + 2 retrapy
Czarnogłówka Poecile montanus  1 + 2 retrapy
Pełzacz ogrodowy Certhia familiaris  1
Dzięcioł duży Dendrocopos major  1

Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:

–  przy tym samym karmniku:

  • XII 2022 – 5 w tym: 1 bogatka, 2 czarnogłówki i 2 modraszki,
  • I 2022 – 2 sikory ubogie,

–  przy drugim karmniku w Owczegłowach:

  • XII 2022 – 2 bogatki.

–  ptaki  zaobrączkowane jako pisklęta w budkach lęgowych na powierzchni “OWCZEGŁOWY”:

  • ul. Klonowa – bogatka zaobr. 26.05.2023 – odległość 1,51 km,
  • ul. Klonowa – modraszka zaobr. 23.05.2022 – odległość 975 m,
  • ul. Harcerska – bogatka zaobr. 23.05.2022 – odległość 1,55 km,
  • ul. Harcerska – bogatka zaobr. 23.06.2023 – odległość 1,53 km.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała

CIEŚLE, UL. KRAŃCOWA 11 – 17.11.2023 R.

CIEŚLE, UL. KRAŃCOWA 11 – 17.11.2023 R.

Pierwszy tej jesieni odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach.  Prowadziliśmy je przy karmniku przez 3 całe dni i 4 poranki lub popołudnia. Złapało się 331 ptaków z 8 gatunków, w tym 14 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki. Ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 84,8%, a dorosłe 15,2%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 56,2%, samców 43,4% i 1 osobnik o niepewnej płci. Są to proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Zobaczymy, czy zmienią się z nastaniem zimy, czyli, czy zwiększy się udział samców. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, rudzik i pokrzywnica. Oczywiście nie wiadomo, czy korzystały z karmnika, czy tylko leciały wzdłuż kanału stanowiącego bezpieczną drogę przez odkryte pola.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:

  • IX – XI 2023 przy ujściu Małej Wełny (~800 m) – 7 w tym: 4 bogatki i 3 modraszki,
  • IX 2023 przy tym karmniku – 1 modraszka,
  • X 2022 Cieśle-staw (~350 m) – 1 modraszka,
  • X 2021 przy tym karmniku –  1 bogatka.

Pozostałe 4, to ptaki  zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:

  • bogatka zaobrączkowana 9.07.2022 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
  • bogatka zaobrączkowana 24.05.2023 nad Rudką w Cieślach – odległość 1,3 km,
  • bogatka zaobrączkowana 27.05.2023 koło Mikołajewa – odległość 5,4 km,
  • bogatka zaobrączkowana 27.05.2023 koło Mikołajewa – odległość 6,2 km.

Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Było to 46 bogatek i 3 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:

  • 1 raz – 282 ptaki,
  • 2 razy – 42 w tym 39 bogatek i 3 modraszki,
  • 3 razy – 5 bogatek,
  • 4 razy – 2 bogatki.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

 

ŁABĘDZIE KRZYKLIWE

ŁABĘDZIE KRZYKLIWE

23.11.2023, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski

  • łabędź krzykliwy Cygnus cygnus –  10 przelatujących.

18.11.2023, Owczegłowy, ROGOŹNO Tomasz Ziała

  • łabędź krzykliwy Cygnus cygnus –  7 przelatujących.

18.11.2023, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski

  • łabędź krzykliwy Cygnus cygnus –  14 przelatujących.
UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 1 – 11.11.2023 R.

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 1 – 11.11.2023 R.

Dalszy ciąg łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. W tym okresie odłowy prowadziliśmy przez 4 całe dni i 2 popołudnia. Złapało się 211 ptaków z 23 gatunków, w tym 33 retrapy. Liczebność ptaków utrzymywała się na niskim poziomie, jak w poprzednim okresie. Nie było zdecydowanego dominanta; najliczniej łapały się: modraszki, makolągwy, czyże, bogatki, potrzosy i wąsatki. Ptakami tego łapania były pierwsze w tym roku czeczotki i srokosz.

Wśród odłowionych ptaków znów były dwa, które odniosły w przeszłości jakieś urazy. Jeden z nich, to szpak z od dawna martwą i uschniętą nogą, która odłamała się w sieci. Bez tej całkowicie już martwej i sztywnej nogi z pewnością będzie mu łatwiej funkcjonować. Ptak był w bardzo dobrej kondycji. Drugi, to potrzos z zagojonym złamaniem kości skokowej. W tym przypadku cała noga jest żywa, ale ponieważ kość się nie zrosła, powstało coś w rodzaju dodatkowego stawu. Kondycja tego osobnika nie odbiegała od standardowej u innych odławianych potrzosów.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie poza dwoma zostały zaobrączkowane tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w następujących terminach:

  • X 2023 – 17 w tym: 7 modraszek, 5 wąsatek, 2 bogatki, 1 raniuszek, 1 strzyżyk i 1 potrzos,
  • IX 2023 – 8 w tym: 2 modraszki, 2 bogatki, 2 makolągwy, 1 potrzos i 1 czarnogłówka,
  • VIII 2023 – 1 modraszka,
  • VII 2023 – 1 modraszka,
  • V 2023 – 1 sierpówka,
  • X 2021 – 1 rudzik,
  • IX 2021 – 1 modraszka,
  • VII 2020 – 1 modraszka.

Złapały się też dwie wąsatki z polskimi, ale nie naszymi obrączkami. Zapewne zaobrączkowanie zostały niedawno, ponieważ miały numery późniejsze niż nasze i były to dwa kolejne numery. Ptaki zostały odłowione 1.11.2023 i wprowadzone do systemu, ale wciąż brak danych obrączkowania.

Za najciekawszego retrapa uznajemy jednak rudzika. Zaobrączkowaliśmy go tutaj 7.10.2021 r. Kolejny raz, również tutaj, złapaliśmy go 19.01.2023 r., czyli w pełni zimy. Obecny odłów jest dowodem na to, że rudziki potrafią u nas przezimować.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

RZEPOŁUCH W ROGOŹNIE

RZEPOŁUCH W ROGOŹNIE

W dniu 18 listopada 2023 r. na trawniku przy budynku ul. Krańcowa 10 w Cieślach udało się uwiecznić rzadko u nas obserwowany gatunek – rzepołucha (=makolągwę żółtodziobą) Acanthis flaviriostris. To kolejny, obok czeczotki i jera zimowy gość naszych pól, i to zdecydowanie najrzadszy. Podczas gdy ja obrączkowałem ptaki, w tym czeczotkę, Bartek wyszukiwał czegoś ciekawego do sfotografowania. No i po pewnym czasie przyszedł i pokazał zamieszczone poniżej zdjęcia.

Ja jedyny raz widziałem ten gatunek na Helu 28.10.1988 r. Od lat przeglądam stada makolągw Acanthis cannabina, do których rzepołuch jest bardzo podobny, a tu okazuje się, że jeden spacerował sobie na moim trawniku i ja go nie widziałem. Mieliśmy nadzieję, a właściwie marzenie, żeby złapał się w rozstawione w pobliżu sieci, ale nie dane nam było zaobrączkować przedstawiciela tego gatunku. Makolągw zaobrączkowaliśmy dotąd ponad 4 tysiące, czeczotek ponad 200 i nawet 2 czeczotki północne, a rzepołucha ani jednego. Poniżej portret rzepołucha i dwóch podobnych do niego gatunków.

Na najbliższą sobotę planujemy odłowy na rozległych ugorach porośniętych chwastami, może tam uda się spotkać rzepołuchy, a może któryś wpadnie w nasze sieci?

Jerzy DąbrowskiBartosz Ziała

JEZIORO KALISZAŃSKIE – RZADKOŚCI

JEZIORO KALISZAŃSKIE – RZADKOŚCI

Jezioro Kaliszańskie leży w szerzej pojmowanych okolicach Rogoźna (gmina Wągrowiec). Znajduje się zaledwie 16 km na północ, więc jest miejscem w które często jeździmy popatrzeć na ptaki. To największe okolicy jezioro przyciąga ptaki i zawsze jest szansa na zobaczenie czegoś ciekawego. O tegorocznych odłowach pisaliśmy już, a teraz o obserwacjach ciekawych i rzadko spotykanych gatunków dokonanych przez Bartosza Ziałę. W dniu 29.10.2023 r. udało mu się zaobserwować i uwiecznić młodocianego myszołowa włochatego Buteo lagopus. Ptak ten gniazduje na północy Europu. U nas pojawia się w okresie przelotów i w zimie. Pojedyncze osobniki obserwowane są regularnie. W rogozińskim muzeum można obejrzeć dwa osobniki tego gatunku.

Dzień 11.11.2023 r. był dla tego samego autora jeszcze ciekawszy. Na tafli jeziora udało się zobaczyć nura czarnoszyjego Gavia arctica i  młodocianą berniklę obrożną Branta bernicla. Obydwa gatunki gniazdują na północy Europy, a u nas pojawiają się bardzo rzadko w czasie przelotów. Obydwa znajdują się na liście ptaków Gminy Rogoźno – pojedyncze obserwacje. W naszym muzeum można zobaczyć dorosłą berniklę obrożną.

Ciąg dalszy nastąpi?

Tekst: Jerzy Dąbrowski, fot.: Bartosz Ziała