Ptaki Okolic Rogoźna

Piąte w tym roku łapanie w zakrzewionej części doliny Wełny, będące właściwie kontynuacją zakończonego przed dwoma dniami. Odłowy trwały przez jeden cały dzień, cztery wieczory i trzy poranki. Złapało się 331 ptaków z 21 gatunków, w tym 15 retrapów. Pogoda, tak jak poprzednio, letnio-jesienna, zmienna, chwilami z silnym wiatrem i mżawką. W porównaniu z poprzednim odłowem w tym miejscu sytuacja zmieniła się. Zwiększyła się liczebność odławianych potrzosów, które okazały się dominantem na tym odłowie. Zmniejszyła się natomiast liczebność nocujących makolągw i dymówek. W przypadku makolągw, jak wynika z odłowów prowadzonych w dolinie Wełny, chodzi o zmianę miejsca wybieranego na noclegowisko. Jeśli chodzi o dymówki, to po prostu kończy się okres przelotu tego gatunku. Spora liczba odłowionych szpaków to raczej wynik ustawienia sieci przy owocujących krzewach dzikiego bzu czarnego rosnącego na grobli stawu, na którym nocowały setki osobników tego gatunku. Wśród szpaków znalazł się jeden osobnik bez nogi. To dla nas żadna wielka nowina, ponieważ szpaki z niekompletnymi nogami trafiają się od czasu do czasu i jak dotąd są to osobniki w doskonałej kondycji. Ten był o tyle ciekawy, że kikut lewej nogi nie wystawał nawet spośród piór. Czerwone zabarwienie piór u szpaka na zdjęciu to oczywiście sok z owoców bzu. Z rzadziej łapanych ptaków warto wymienić przede wszystkim świergotka drzewnego oraz kląskawkę i sroki. Podczas tego odłowu zaobrączkowaliśmy trzynastotysięcznego w tym roku ptaka. Okazał się nim potrzos. Jest to pierwszy trzynastotysięcznik w historii Zespołu Obrączkarskiego “ROGOŹNO”.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Potrzos	Emberiza schoeniclus	80 + 4 retrapy
Szpak	Sturnus vulgaris	50
Modraszka	Cyanistes caeruleus	42 + 4 retrapy
Makolągwa	Carduelis cannabina	26 + 1 retrap
Mazurek	Passer montanus	25 + 2 retrapy
Pokrzywnica	Prunella modularis	20
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	16
Rudzik	Erithacus rubecula	12
Kapturka	Sylvia atricapilla	10 + 1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	10
Dymówka	Hirundo rustica	7
Potrzeszcz	Miliaria calandra	7
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	2 + 1 retrap
Bogatka	Parus major	2 + 1 retrap
Sroka	Pica pica	2
Świergotek drzewny	Anthus trivialis	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Czarnogłówka	Poecile montanus	1 retrap
Kląskawka	Saxicola torquata	1
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	1
Kos	Turdus merula	1

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IX 2021 – 7 w tym: 1 trzcinniczek, 1 potrzos, 1 kapturka, 3 modraszki i 1 czarnogłówka,
• VII-VIII 2021 – 4 w tym: 2 potrzosy, 1 makolągwa i 1 mazurek,
• VI 2021 – 1 potrzos,
• V 2021 – 1 mazurek zaobrączkowany jako pisklę w budce lęgowej na obrzeżu doliny.

Retrapy z nieco odleglejszych miejsc, to:

• modraszka zaobrączkowana 29.08.2021 r. na Jeziorze Rogozińskim – odległość 2,0 km,
• bogatka zaobrączkowana jako pisklę 19.05.2020 r. na żwirowni w Cieślach – odległość 1,9 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Czwarte w tym roku łapanie w zakrzewionej części doliny Wełny. Pełne odłowy trwały od czwartkowego popołudnia do niedzielnego przedpołudnia. Poz tym pracę kontynuowaliśmy przez cztery kolejne popołudnia i wieczory. Złapało się 701 ptaków z 33 gatunków, w tym 37 retrapy. Pogoda letnio-jesienna, zmienna, chwilami z silnym wiatrem i mżawką. Dominowały ptaki przylatujące na noclegowisko w łany trzcin porastające nieużytkowane łąki. Zupełnie nieoczekiwanie udało się jeszcze złapań trochę dymówek. Ponieważ od czasu do czasu nad łąkami pojawiały się małe grupki tych ptaków, postanowiliśmy je zwabić. Na godzinę przed zapadnięciem zmroku odtwarzaliśmy ich głos. Pierwszy wieczór nie przyniósł efektu. Drugi zaowocował odłowieniem 107 osobników. W kolejne wieczory łapało się już znacznie mniej. Przypuszczaliśmy, że to jacyś migranci z północy. Tym naszym poglądem zachwiał jedyny ptak noszący już obrączkę. Okazało się, że to “nasz ptak” złapany na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim 28.08.2021 r. Większość odłowionych dymówek (136) to ptaki z tegorocznych lęgów. Tym młodocianym ptakom towarzyszyło tylko osiem dorosłych. Przeliczając tradycyjnie liczbę młodych na dwa (=parę) osobniki dorosłe otrzymujemy absurdalny wynik 34. Nigdy jeszcze takich proporcji nie odnotowaliśmy. Wygląda na to, że to ptaki z późnych lęgów, których rodzice w większości wcześniej polecieli na południe.

Warto wspomnieć o dwóch złapanych trzciniakach, które były najlepszym przykładem trwającej wędrówki ptaków. Obydwa osobniki były bardzo otłuszczone (maksymalna skala T5)). Ważyły odpowiednio 48,9 i 51,0 g., podczas gdy trzciniaki łapane w lipcu ważą 25-30 g. Po wypuszczeniu ptaki z trudem rozpoczynały lot, ale nic dziwnego jak się waży prawie dwa razy tyle co zwykle.

Poniżej zdjęcia dwóch samców kosa w różnym wieku. Ten cały czarne – łącznie z dziobem, to tegoroczny młody. Ten z żółtym dziobem przynajmniej o rok starszy.

Jeśli chodzi o gatunki rzadkie w odłowach, to warto wymienić: świerszczaka, dzięciołka, pleszkę, pełzacza ogrodowego i krogulca.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Makolągwa	Carduelis cannabina	145 + 11 retrapów
Dymówka	Hirundo rustica	143 + 1 retrap
Mazurek	Passer montanus	105 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	38
Potrzos	Emberiza schoeniclus	33 + 4 retrapy
Kapturka	Sylvia atricapilla	34 + 1 retrap
Potrzeszcz	Miliaria calandra	33
Rudzik	Erithacusrubecula	23 + 2 retrapy
Modraszka	Cyanistes caeruleus	16 + 6 retrapów
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	16 + 3 retrapy
Szpak	Sturnus vulgaris	14
Bogatka	Parus major	10 + 1 retrap
Kos	Turdus merula	8 + 3 retrapy
Śpiewak	Turdus philomelos	11
Dzwoniec	Carduelis cannabina	5
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	4
Raniuszek	Aegithalos caudatus	1 + 2 retrapy
Trznadel	Emberiza citrinella	3
Pliszka siwa	Motacilla alba	3
Czarnogłówka	Poecile montanus	2 + 1 retrap
Sikora uboga	Poecile palustris	2 + 1 retrap
Krogulec	Accipiter nisus	2
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	2
Szczygieł	Carduelis carduelis	2
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	2
Pełzacz ogrodowy	Certhia brachydactyla	1
Dzięciołek	Dendrocopos minor	1
Brzęczka	Locustella luscinioides	1
Świerszczak	Locustella naevia	1
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1
Pokrzywnica	Prunella modularis	1
Brzegówka	Riparia riparia	1
Piegża	Sylvia curruca	1

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IX 2021 – 4 w tym: 3 trzcinniczki i 1 makolągwa,
• VII-VIII 2021 – 13 w tym: 1 czarnogłówka, 9 makolągw, 1 mazurek i 2 modraszki,
• VI 2021 – 2 potrzosy,
• III-IV 2021 – 5 w tym: 2 rudziki, 1 kos i 2 raniuszki,
• IX-XI 2020 – 2 w tym: 1 sikora uboga i 1 modraszka,
• VII-VIII 2020 – 4 w tym: 1 bogatka, 1 makolągwa, 1 modraszka i 1 kapturka,
• IV 2020 – 1 modraszka,
• X 2019 – 1 kos,
• VIII 2018 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 potrzos,
• VI 2017 – 1 kos.

Retrapem z nieco odleglejszego miejsca była wspomniana na początku dymówka zaobrączkowana 28.08.2021 r. na Jeziorze Rogozińskim – odległość 2,0 km.

No i najciekawszy retrap. W dniu 17 września złapał się dorosły samiec potrzosa z obrączką hiszpańskiej centrali SAN SEBASTIAN.

Ptak został zaobrączkowany 1 listopada 2020 r. jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia na śródziemnomorskim wybrzeżu w prowincji TARRAGONA. Miejsce to odległe jest od Rogoźna o 1.731 km w linii prostej.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejny odłowów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Łapaliśmy przez dwa dni i jeden wieczór. Złapało się 100 ptaków z 14 gatunków, w tym 3 retrapy.  Dominantem okazały się makolągwy przylatujące tutaj na noclegowisko i trzcinniczki. Wciąż na noclegowisku nie pojawiły się: szpaki, potrzeszcze i pliszki żółte. Sporym zaskoczeniem były dość liczne remizy, które są ostatni rzadkimi gośćmi. Największą jednak niespodzianką był młodociany (w pierwszym kalendarzowym roku życia) samiec gołębiarza.

No i pełna lista odłowu:

Czwarty i jak się okazało ostatni dzień odłowu dymówek nocujących na stawie w Boguniewie. Złapało się 36 ptaków z 7 gatunków, w tym 0 retrapów. Po jednym dniu przerwy w łapaniu, przyleciało bardzo mało dymówek. Następnego dnia, gdy zwijaliśmy sieci, zauważyliśmy ich zaledwie kilka. Co ciekawe, zniknęły całkowicie również z miejsc w których nie prowadziliśmy odłowów. W minionych latach łapaliśmy dymówki nawet w trzeciej dekadzie września. Może zniknęły ptaki miejscowe i pojawią się jeszcze przelotne jaskółki z północy Europy.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	12
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	10
Mazurek	Passer montanus	8
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	2
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Trzeci dzień odłowu dymówek nocujących na stawie w Boguniewie.

Złapały się 354 ptaki z 7 gatunków, w tym 2 retrapy. Większość z tych ptaków to dymówki – 336. Z analizy składu zgrupowania dymówek wynika, że młode ptaki stanowiły 81,0%, co daje 8,50 młodego na 2 dorosłe. Jeśli chodzi o płeć dorosłych dymówek, to 34 oznaczono jako samce, 21 jako samice, a w przypadku 9 nie ustalono płci. Dwa samce miały wyjątkowo długie widełki: 82 i 88 mm. Ten drugi jest tegorocznym rekordzistą – poniżej jego zdjęcie.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	335 + 1 retrap
Mazurek	Passer montanus	5
Brzegówka	Riparia riparia	5
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	3 + 1 retrap
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	2
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1

Jeśli chodzi o retrapy, to były tylko dwa:

• trzcinniczek z poprzedniego dnia,
• dymówka zaobrączkowana 26.08.2021 r. na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugi dzień odłowu dymówek nocujących na stawie w Boguniewie.

Złapały się 502 ptaki z 10 gatunków, w tym 8 retrapów. Większość z tych ptaków to dymówki – 458. Z analizy składu zgrupowania dymówek wynika, że młode ptaki stanowiły 76,2%, co daje 6,42 młodego na 2 dorosłe. Jeśli chodzi o płeć dorosłych dymówek, to 54 oznaczono jako samce, 40 jako samice, a w przypadku 15 nie ustalono płci. Jeden samiec miał wyjątkowo długie widełki – 86 mm. Poniżej jego zdjęcie. Na obrzeżach noclegowiska dymówek nocowały również mazurki. Młodociane osobniki przechodzą właśnie pierzenie postjuwenalne, po którym nie da się ich odróżnić od ptaków dorosłych.

Wśród odłowionych jaskółek był jeden wyjątkowy osobnik – młodociany mieszaniec międzygatunkowy oknówki Delichon urbicum i dymówki Hirundo rustica. To bardzo rzadki okaz, choć w czasie naszych wieloletnich odłowów na noclegowiskach złapaliśmy już wcześniej trzy takie hybrydy.

 

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	450 + 8 retrapów
Mazurek	Passer montanus	29
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	7
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1
Brzegówka	Riparia riparia	1
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	1
Szpak	Sturnus vulgaris	1
Oknówka X dymówka	Delichon urbicum x Hirundo rustica	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to były nimi tylko dymówki i wszystkie, poza jednym z poprzedniego dnia, zaobrączkowane na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim w Rogoźnie w następujących terminach:

• 28.08.2021 – 1,
• 24.08.2021 – 3,
• 21.08.2021 – 2,
• 11.09.2019 – 1.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po zakończeniu odłów w trzcinowisku na brzegu Jeziora Rogozińskiego przenieśliśmy się do Boguniewa – 5,67 km na południe od poprzedniego noclegowiska. W tym roku dymówki nocowały w trzcinowiskach na stawie, a nie na jeziorze jak to miało miejsce w czasie dwóch poprzednich sezonów w Boguniewie. Sieci ustawiliśmy w trzcinowisku o wymiarach 80 x 15 m.

Odłowy przeprowadziliśmy w godzinach wieczornych, kiedy ptaki zbierają się w tym miejscu na noclegowisko, co potwierdziły wcześniejsze obserwacje. Dodatkowo wabiliśmy jaskółki głosem z magnetofonu. Złapały się 644 ptaki z 8 gatunków, w tym 5 retrapów. Większość z tych ptaków to dymówki – 614. Z analizy składu zgrupowania dymówek wynika, że młode ptaki stanowiły 74,3%, co daje 5,77 młodego na 2 dorosłe. Jeśli chodzi o płeć dorosłych dymówek, to 65 oznaczono jako samce, 68 jako samice, a w przypadku 25 nie ustalono płci. O tej porze roku płeć oznacza się po długości “widełek”, tj. odległości między końcami środkowych i skrajnych sterówek. Część samic ma jeszcze widoczną plamę lęgową i wtedy ta cecha jest decydująca. Trzy samce miały wyjątkowo długie widełki: 80, 82 i 82 mm. Jeden z rekordzistów na zdjęciu poniżej.

Taka koncentracja ptaków przyciąga drapieżniki. Najczęściej są to kobuzy, raz była to płomykówka, a tym razem polował młody samiec krogulca.

Tego wieczora złapała się też jedna łozówka, która okazała się jedenastotysięcznym zaobrączkowanym w tym roku ptakiem.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	609 + 5 retrapów
Brzegówka	Riparia riparia	11
Mazurek	Passer montanus	9
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	4
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3
Krogulec	Accipiter nisus	1
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to były nimi tylko dymówki i wszystkie zaobrączkowane w tym roku na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim w Rogoźnie:

• 30.08.2021 – 1,
• 27.08.2021 – 1,
• 21.08.2021 – 3.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

 

Siódmy – ostatni w tym roku odłów w trzcinowisku na brzegu Jeziora Rogozińskiego. Miejsce i liczba sieci taka sama jak w poprzednich odłowach. Odłów z wabieniem dymówek głosem z magnetofonu. Złapało się 25 ptaków z 5 gatunków, w tym 0 retrapów. Jak zwykle, prawie wszystkie ptaki to oczywiście dymówki – 17.  Jak widać z liczby dymówek, to już koniec na ten rok w tym miejscu. Za jakiś czas postaramy się przeanalizować cały tegoroczny odłów w tym miejscu i zamieścimy go w “ARTYKUŁACH”.

Pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	17
Pliszka siwa	Motacilla alba	5
Brzegówka	Riparia riparia	1
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1

 

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejny odłowów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Łapaliśmy przez trzy wieczory i jeden ranek, w tym jeden wieczór wabiliśmy dymówki głosem z magnetofonu. W tym samym dniu łapaliśmy na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim, bez wabienia. Okazało się, że można w ten sposób “przeciągnąć” część ptaków. Złapało się 110 ptaków z 11 gatunków, w tym 9 retrapów.  Na tę liczbę złożyły się przede wszystkim dymówki i makolągwy, które przyleciały tutaj na noclegowisko. Wśród ptaków trzcinowisk dominował oczywiście trzcinniczek. Jeśli chodzi o dymówki, to w poszczególnych dniach odłowiliśmy odpowiednio: 46 (głos), 0 i 1 osobników. Większość z nich to były ptaki w pierwszym kalendarzowym roku życia – 88,9%, co daje 8,44 młodego na 2 dorosłe. Znów zabrakło na noclegowisku: szpaków, potrzeszczy i pliszek żółtych.