Ptaki Okolic Rogoźna

Po wielu dniach odłowów w trzcinowiskach, postanowiliśmy przypomnieć sobie jak wyglądają inne ptaki. Wybór padł na zadrzewienia porolne we wsi Owczegłowy, gdzie ostatnio łapaliśmy 7 lat temu. Jest to miejsce, w którym udawało się często złapać wszystkie sześć gatunków naszych sikor. W tym roku brakowało nam jeszcze tego gatunku i mieliśmy nadzieję, że uda się ten brak uzupełnić. No i sikory nas nie zawiodły – były wszystkie. Przez dwa całe dnie złapało się 175 ptaków z 17 gatunków; retrapów nie było. To pierwsze nasze odłowy, kiedy najwięcej złapało się mysikrólików. Stało się tak dzięki wabieniu głosem z magnetofonu ustawionym przy sieciach zlokalizowanych między świerkami. Struktura odłowionego zgrupowania mysikrólików była następująca: 81 ptaków w 1 kalendarzowym roku życia – 97,6% i 2 starsze (samiec i samica) – 2,4%; jeśli chodzi o płeć, to były 64 samce – 77,1 i 19 samic – 22,9%. Dominacja samców wynikała z pewnością z tego, że to one bardziej zdecydowanie reagują na śpiew innych samców – również poza sezonem lęgowym. Wśród odłowionych ptaków oprócz kompletu sikor, były również obydwa pełzacze.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Uczestnicy łapania: Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała.

Jerzy Dąbrowski

Łapanie w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 2 wieczory, 2 całe dni i 1 poranek. Impulsem do tego łapania były liczne dymówki, które pojawiły się nad stawem 19 września. Postanowiliśmy sprawdzić, czy uda się je wieczorem zwabić na noclegowisko. Złapało się 202 ptaków z 24 gatunków, w tym 19 retrapów. No i udało się zwabić dymówki. Pierwszego wieczora złapało się 113 osobników, drugiego, mimo wabienia tylko jedna. Większość z nich – 90,6%, to były ptaki w 1 kalendarzowym roku życia. Najwidoczniej trafiło się nam przelotne stado. Było absolutnie wyjątkowe pod względem parametru o jakim chyba nigdy nie pisaliśmy – masy ciała. Ta wartość u poszczególnych ptaków (zważyliśmy wszystkie) mieściła się w zakresie 18,80 – 26,80 g, a średnia wyniosła 22,41 g. Tak wyglądało to na wcześniejszych noclegowiskach:

To najlepiej odżywione z naszych tegorocznych dymówek, a może nawet wśród wszystkich stad, które dotąd odłowiliśmy. Najwidoczniej staw stanowił dla nich tylko przystanek na trasie na południe, i rankiem poleciały dalej, bez “śniadania”. Poza nimi najliczniej łapały się potrzosy. Poniżej galeria ciekawszych ptaków z tego odłowu.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IX 2025 – 6 w tym:  3 potrzosy, 3 modraszki,
• VIII 2025 – 7 w tym:  5 trzcinniczków, 1 modraszka i 1 pierwiosnek,
• IV 2025 – 1 potrzos,
• VII-VIII 2024 – 3 potrzosy,
• IX 2023 – 1 potrzos,
• VII 2023 – 1 kos.

Kolejne, po miesięcznej przerwie, łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Kilka sieci ustawiliśmy też w porośniętym krzewiastymi wierzbami starorzeczu okalającym półkolem nasze trzcinowisko. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory i 3 całe dni. Złapały się 184 ptaki z 20 gatunków, w tym 11 retrapów. Ptaków było bardzo mało, zwłaszcza w trzcinach. Ponad połowę stanowiły makolągwy, które przylatują tutaj na noclegowisko. Było jeszcze sporo trzcinniczków, a wśród singli” znalazły się pleszka i świergotek drzewny.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2025 – 8 w tym: 3 modraszki, 1 potrzos, 2 bogatki, 1 trzcinniczek i 1 makolągwa,
• IV 2025 – 1 makolągwa,
• VIII 2022 – 1 makolągwa,
• IX 2021 – 1 kos.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie na terenie nieczynnej żwirowni w Cieślach w podanym wyżej okresie, ale oczywiście z przerwami. Wyrobisko prawie w całości jest zalane i porośnięte trzcinami. W trzcinowiskach znajdują się niewielkie płycizny i na nich ustawiliśmy pułapki, które zamykają się po wejściu ptaka, który może się w nich swobodnie poruszać. Ustawiliśmy też sieci o dużych oczkach z nadzieją na złapanie bytujących tam czapli.

Złapało się wprawdzie 42 ptaki z 8 gatunków. Zdecydowanym dominantem zupełnie niespodziewanie okazały się wodniki. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich 18. Wśród odłowionych w tym roku wodników był 8 dorosłych i 15 piskląt w różnej fazie wzrostu. Trzynaście osobników złapało się wielokrotnie, więc można było udokumentować wzrost młodych i zmiany u dorosłych. Pierwszy raz złapały się dorosłe ptaki w trakcie pierzenia, które przebiega u nich podobnie jak u blaszkodziobych i żurawi wg. zasady “raz, a dobrze”. Jeden z takich osobników złapał się przed pierzeniem lotek i w trakcie wyrastania nowych.

Również pisklęta łapały się wielokrotnie. Poniżej zdjęcia dwóch  takich osobników.

Z pewnością będziemy w tym miejscu łapać w przyszłym roku. Miejmy nadzieję, że  niektóre z tegorocznych ptaków tutaj wrócą.

Drugim gatunkiem, który zaskoczył ilościowo była kokoszka. W latach 1979-2024 zaobrączkowałem ich tylko 4, a w trakcie tego łapania 5.

No i na koniec kompletne zaskoczenie, bo 10.07.2025 r. na wysepce otoczonej głęboką wodą złapał się szczur wędrowny. Okazuje się, że to świetny pływak.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Druga w tym roku wyprawa nad Noteć. Ten sam punkt co w sierpniu, czyli w trzcinowiskach między wałem przeciwpowodziowym i korytem rzeki.  Odłowy prowadziliśmy przez jeden dzień, tj. od południa pierwszego dnia do południa drugiego. Ptaków było wyraźnie mniej niż poprzednio. Złapało się wprawdzie 481 ptaków z 16 gatunków, w tym 5 retrapy. Zdecydowanym dominantem były dymówki, które przyleciały tutaj na noclegowisko. Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode 86,2%. Ptaki dorosłe stanowiły 13,8%. Płeć dorosłych to: 29 samców, 18 samic oraz 10 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby ich 12,5. Wśród młodych ptaków były osobniki w różnym wieku licząc od wylotu z gniazda. Były wśród nich takie, które opuściły gniazdo zapewne przed kilkoma dniami, posiadające jeszcze bardzo wyraźne zajady. U większości nie pozostał po zajadach żaden ślad.

Trafił się też jeden młodociany osobnik, któremu na czole wyrastały już pióra z kolejnej (dorosłej) generacji piór. Trudno powiedzieć, czy przedwcześnie rozpoczął pierzenie, czy raczej w jakichś okolicznościach utracił pióra w tym miejscu. W takiej sytuacji wyrastają pióra z następnej generacji.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Wszystkie retrapy, to ptaki z poprzedniego łapania w tym miejscu.

Jerzy Dąbrowski i Bartosz Ziała

Łapanie w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory i 1 poranek. Złapało się 231 ptaków z 15 gatunków, w tym 22 retrapy. Najliczniej łapały się przylatujące tu na noclegowisko pliszki żółte. Mimo wabienia głosem, nie przyleciały dymówki, które nocowały tu na początku sierpnia. Poza nimi dość licznie łapały się potrzosy i trzcinniczki. Większość pliszek (108) złapała się pierwszego wieczora. Drugi wieczór dał wynik – 18, a trzeci – 3. Cztery osobniki złapały się dwukrotnie. Jeśli chodzi o wiek pliszek żółtych, to tegoroczne młode stanowiły 86,4%, a starsze tylko 13,6%.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem jednego z polską, ale nie naszą obrączką, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VIII 2025 – 12 w tym: 4 pliszki żółte, 3 potrzosy, 2 modraszki, 2 trzcinniczki i 1 trzciniak,,
• VI 2025 – 1 bogatka,
• VIII 2024 – 3 w tym: 1 pliszka żółta i 2 potrzosy,
• IV 2024 – 1 modraszka,
• IX-X 2023 – 2 potrzosy.

“Obcy” trzcinniczek został zaobrączkowany 13.08.2025 r., tj. 17 dni wcześniej, w miejscowości Morzyce koło Bytonia na Kujawach – odległość w linii prostej 110 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska