Ptaki Okolic Rogoźna

Czwartetej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą ok. 0⁰C, od świtu z niewielkim deszczem, który szybko ustał. O świtu do godz. 10.00 złapało się 55 ptaków z 6 gatunków, w tym 14 retrapów.

Głównym celem było sprawdzenie, czy wyjątkowo ciepły luty spowoduje przyspieszenie przelotu sikor. Okazało się, że nie. Nawet skład gatunkowy był wyjątkowo skąpy. Najciekawsza była samica dzięcioła średniego, z uwagi na cechy odróżniające ją od wcześniej złapanych samców.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Bogatka	Parus major	17 + 8 retrapów
Modraszka	Cyanistes caeruleus	14 + 5 retrapów
Mazurek	Passer montanus	7
Dzięcioł duży	Dendrocopos major	2
Kowalik	Sitta europaea	1 retrap
Dzięcioł średni	Dendrocopos medius	1

 

Jedna modraszka została zaobrączkowana jako pisklę w naszej budce na powierzchni “ŁOSKOŃ” przylegającej do leśniczówki z karmnikiem:

• 25 V 2021 – to pierwsze stwierdzenie tego ptaka.

Pozostałe zostały zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• 29 I 2022 – 2  w tym: 1 bogatka i 1 kowalik,
• 15 I 2022 – 7 w tym: 4 bogatki i 3 modraszki,
• 14 XII 2021 – 1 bogatka,
• 6 II 20221 – 1 modraszka,
• 9 I 2021 – 1 bogatka,
• 15 XII 2018 – 1 bogatka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugie łapanie przy karmniku w tej lokalizacji. Jest to teren zabudowy rekreacyjnej w znacznej części porośnięty zadrzewieniami sosnowo-brzozowymi. W niewielkiej odległości (0,5 – 2,3 km) znajduje się nasza “powierzchnia budkowa” “OWCZEGŁOWY” obejmująca 56 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą ok. +2⁰C, bez opadów i wiatru. Pierwszy dzień po okresie huraganowych wiatrów. Od świtu do 11.00 złapało się 55 ptaków z 6 gatunków, w tym 21 retrapów. Skład gatunkowy prawie identyczny jak poprzednio.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Bogatka	Parus major	17 + 10 retrapów
Modraszka	Cyanistes caeruleus	8+ 8 retrapów
Mazurek	Passer montanus	5
Sikora uboga	Poecile palustris	2 + 1 retrap
Sosnówka	Periparus ater	1 + 1 retrap
Czarnogłówka	Poecile montanus	1 + 1 retrap

 

Większość retrapów, to ptaki zaobrączkowane w czasie poprzedniego łapania, tj. 25.01.2022 r. – 16. Jeden (bogatka) był już ostatnio retrapem, a zaobrączkowany go jako pisklę 10.07.2021 w budce odległej o 1.000 m.  Złapały się kolejne trzy ptaki (2 bogatki i 1 modraszka), które zobrączkowaliśmy jako pisklęta naszej powierzchni “OWCZEGŁOWY”, w 2021 r. Odległość budek od karmnika wynosiła: 1000, 1400, 850 m. Kolejny raz złapała się też modraszka z litewską obrączką – dziś mamy już dane o jej zaobrączkowaniu.

Została złapana w pułapkę typu “helgoland” w Stacji Ornitologicznej  “Ventes ragas” nad Zalewem Kurońskim na Litwie w dniu 5.10.2021 r., jako samica w pierwszym kalendarzowym roku życia. Dystans czasowy jaki dzieli datę zaobrączkowania i nasze ponowne stwierdzenia tego ptaka to 112 i 118 dni, a odległość w linii prostej to 396 km. Zważywszy na daty, wygląda na to, że ta modraszka postanowiła spędzić zimę w okolicach Rogoźna. Przelot modraszek rozpoczyna się u nas na początku marca, więc z pewnością teraz nie lecą.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Trzecie tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą ok. 0⁰C, od świtu bez opadów, ale ze stopniowo intensyfikującymi się opadami śniegu i śniegu z deszczem. O świtu do godz. 12.00 złapało się 75 ptaków z 10 gatunków, w tym 55 retrapów. Dominantem był bogatki. Liczne były też modraszki. Złapał się jeden zimujący rudzik.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Bogatka	Parus major	12 + 23 retrapy
Modraszka	Cyanistes caeruleus	23 retrapy
Mazurek	Passer montanus	1 + 4 retrapy
Dzięcioł duży	Dendrocopos major	1 + 2 retrapy
Sikora uboga	Poecile palustris	2 retrapy
Dzwoniec	Carduelis chloris	2
Kowalik	Sitta europaea	2
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Zięba	Fringilla coelebs	1
Dzięcioł średni	Dendrocopos medius	1 retrap

 

Na koniec standardowa analiza retrapów. Udział ich w całym odłowie wyniósł 73,3%. To chyba najwyższy ich udział w historii “karmnikowych odłowów w tym miejscu. Największy był u sikor, dla bogatki wyniósł 65,7%, a dla modraszki  100%. Aż 41 retrapów, to ptaki zaobrączkowane lub załapane już jako retrapy podczas poprzednich dwóch odłowów z tej zimy.

Cztery modraszki zostały zaobrączkowane jako pisklęta w naszych budkach na powierzchniach “BUCZYNA” odległej ok. 3,5 km od karmnika i “ŁOSKOŃ” przylegającej do leśniczówki z karmnikiem:

• 25 V 2021 – 2 z powierzchni “ŁOSKOŃ” i 1 z powierzchni  “BUCZYNA”,
• 19 V 2019 – 1 z powierzchni  “BUCZYNA”.

Pozostałe zostały zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• III 2021 – 4  w tym: 1 modraszka, 1 bogatka, 1 sikora uboga i 1 mazurek,
• II 2021 – 4 w tym: 1 bogatka i 3 modraszki,
• I 2021 – 7 w tym: 2 bogatki i 5 modraszek,
• II 2020 – 1 bogatka,
• I 2020 – 1 bogatka,
• I 2019 – 1 bogatka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsze łapanie przy karmniku w tej lokalizacji. Jest to teren zabudowy rekreacyjnej w znacznej części porośnięty zadrzewieniami sosnowo-brzozowymi. W niewielkiej odległości (0,5 – 2,3 km) znajduje się nasza “powierzchnia budkowa” obejmująca 56 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor. Od 2013 roku obrączkujemy tam ptaki zarówno w okresie lęgowym, jak i nocujące w budkach w okresie zimowym. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą ok. +2⁰C, bez opadów i wiatru. Powietrze było jednak bardzo wilgotne więc zimno było bardzo przenikliwe. Ptaki są tutaj dokarmiane głównie słonecznikiem i pszenicą oraz gotowymi kulkami tłuszczowymi.

Od świtu do 13.30 złapało się 111 ptaków z 7 gatunków, w tym 6 retrapów. Dominantem były oczywiście bogatki. Trzykrotnie mniej było modraszek.  Próba dla bogatki była wystarczająca do analizy. Ptaki młode (w drugim kalendarzowym roku życia) stanowiły 75,0%, a dorosłe tylko 25,0%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 48,7% a samców 51,3%. Podobnie proporcje wyglądały u modraszki, ale próba była zbyt mała, więc wartość statystyczna jest wątpliwa. Złapały się sikory z 5 gatunków – zabrakło tylko czubatki.

Wśród odłowionych bogatek było siedem z owrzodzeniami w okolicach oczu lub dzioba.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Bogatka	Parus major	71 + 5 retrapów
Modraszka	Cyanistes caeruleus	24+ 1 retrap
Czarnogłówka	Poecile montanus	3
Mazurek	Passer montanus	2
Sikora uboga	Poecile palustris	2
Sosnówka	Periparus ater	2
Sójka	Garrulus glandarius	1

 

Zanim przejdziemy do retrapów, to przytoczmy wyniki na temat wielokrotnych odłowów w tym dniu. Było takich osobników 24, w tym dodatkowych odłowów: 1x – 22; 2x – 1; 3x -1. Jeśli chodzi o ptaki ze starszymi obrączkami, to złapało się 5 bogatek, które zobrączkowaliśmy jako pisklęta naszej powierzchni “OWCZEGŁOWY”, w tym 4 w 2021 i 1 w 2020 r. Wśród tych z 2021 roku były dwie bogatki z jednego lęgu. Odległość budek od karmnika wynosiła: 1000, 1000, 900, 810 i 700 m. Perełką wśród retrapów była modraszka z litewską obrączką – dane zaobrączkowania zamieścimy po otrzymaniu informacji z zagranicznej centrali.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po trzymiesięcznej przerwie postanowiliśmy zajrzeć w trzcinowiskach porastające łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłów trwał przez jeden wieczór i kolejne dwa dni. W czasie tego łapania temperatura była w okolicach zera stopni i utrzymywała się niewielka pokrywa śniegu. Złapało się 25 ptaków z 5 gatunków, w tym 13 retrapów.  Zgodnie z oczekiwaniami dominantem były modraszki. Na noclegowisku pojawiły się nielicznie zimujące potrzosy. W dzień zabrakło wąsatek, a na noclegowisku makolągw.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	6 + 10 retrapów
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3 + 1 retrap
Bogatka	Parus major	1 + 2 retrapy
Trznadel	Emberiza citrinella	1
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	1

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość została zaobrączkowana tutaj w następujących terminach:

• XII 2021 – 1  potrzos,
• XI 2021 – 4 w tym: 3 modraszki i 1 bogatka,
• IX 2021 – 2 modraszki,
• VII 2021 – 1 modraszka,
• VIII 2018 – 1 modraszka.

Pozostałe  retrapy pochodziły z innych, niezbyt odległych miejsc:

• XII 2021 – 1  bogatka – karmnik przy ul. Krańcowej – 850 m,
• IX 2021 – 1 modraszka – WODOCIĄGI – 700 m,
• VIII 2021 –  1 modraszka – Jezioro Rogozińskie – 1,55 km,
• VI 2021 – 1 modraszka-pisklę, las “Olszyna” – 2,6 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Dalszy ciąg odłowów (6 dni) przy karmniku zlokalizowanym przy krzewach rosnących nad kanałem melioracyjnym biegnącym skrajem pola kukurydzy, na obrzeżach osiedla domów wielorodzinnych. Do karmnika wykładaliśmy całe słoneczniki, a pod karmnikiem rozsypaliśmy owies i kukurydzę. Odłowy odbywały się w sieci i pułapki tunelowe ustawione na ziemi przy karmniku. Pogoda się zmieniła (cieplej i brak śniegu), więc zainteresowanie karmnikiem było mniejsze. Złapały się 82 ptaki z 10 gatunków, w tym 40 retrapów. Dominantem były bogatki, ale dzwońców wciąż było sporo. Wśród odłowionych zięb znów był jeden z chorobowymi zmianami na nogach spowodowanymi najprawdopodobniej przez świerzbowce.

Złapał się też jeden srokosz. Ten osobnik miał białą plamę na skrzydle sięgającą aż na lotki drugorzędowe. Mieliśmy już takiego w grudniu, ale wówczas nie zrobiliśmy zdjęcia.

A to pełna lista odłowu:

Retrapy stanowiły aż 48,8%. Podobnie jak we wcześniejszych dniach, “retrapiły się” przede wszystkim bogatki – tylko trzy były bez obrączki. Podobnie jak poprzednio, były to głównie ptaki zaobrączkowane przez nas tutaj w okresie X-XII 2021 r. Dwa retrapy, to bogatkii zaobrączkowane również tutaj ale poprzedniej jesieni i zimy: 11.11.2020 i 10.01.2021 r. Złapały się też dwa ptaki zaobrączkowane w XI 2021 na odległym o 1 km polu: mazurek i bogatka. Najciekawszym jednak ptakiem był dzwoniec zaobrączkowany 7 I 2022 r. przy karmniku w Rościnnie a złapany przy naszym karmniku 24 I 2022 r. Oba miejsca dzieli dystans  11 km. Ten osobnik jest oznakowany również kolorową obrączką umożliwiającą identyfikację bez odławiania.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugie tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Pogoda jesienno-zimowa, tj. z temperaturą ok. 0⁰C, bez opadów i wiatru. Były nawet wiosenne aspekty w postaci pohukujących siniaków, które pewnie w tym roku postanowiły przezimować.

Przez cały dzień złapały się 142 ptaki z 12 gatunków, w tym 54 retrapy. Dominantem był bogatki. Sporo było też modraszek, mazurków i sikor ubogich.  Próba dla bogatki była wystarczająca do analizy. Ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 61,7%, a dorosłe tylko 38,3%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 45,0% a samców 55,5%. Rzadziej łapane ptaki przy tym karmniku zamieszczamy na zdjęciach poniżej.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Bogatka	Parus major	31 + 29 retrapów
Modraszka	Cyanistes caeruleus	15 + 14 retrapów
Mazurek	Passer montanus	25 + 2 retrapy
Sikora uboga	Poecile palustris	3 + 7 retrapów
Mysikrólik	Regulus regulus	2 + 2 retrapy
Dzwoniec	Carduelis chloris	3
Dzięcioł duży	Dendrocopos major	2
Zięba	Fringilla coelebs	2
Gil	Pyrrhula pyrrhula	2
Grubodziób	Cocc. coccothraustes	1
Dzięcioł średni	Dendrocopos medius	1
Kowalik	Sitta europaea	1

 

Zanim przejdziemy do retrapów, to kilka słów na temat którego jeszcze nigdy nie poruszaliśmy. Dziesięć ptaków złapało się 2 lub 3 razy. Dodatkowo cztery modraszki spotkaliśmy wieczorem nocujące w naszych budkach na powierzchni “Łoskoń”, przyległej do leśniczówki. Przeanalizowaliśmy masę poszczególnych osobników w kolejnych odłowach. U wszystkich wystąpił wyraźny przyrost masy ciała. U bogatek największy stwierdzony przyrost masy wyniósł 1,4 g przy masie ptaków mieszczącej się w granicach 15,6-19,7 g. U modraszek łapanych tylko przy karmniku największy stwierdzony przyrost masy wyniósł 0,8 g przy masie ptaków mieszczącej się w granicach 9,6-12,7 g. Znacznie większy przyrost masy stwierdzono u ptaków, które ważyliśmy po raz pierwszy o godz. 9.00, a ostatni w czasie kontroli w budkach już po zapadnięciu zmroku. Przyrosty te wyniosły: 1,5 g, 1,5 g, 1,6 g i 3,1 g. Ten ostatni wynik jest imponujący, bo oznacza przyrost o 30% w stosunku do pierwszego pomiaru.

No i teraz już standardowa analiza retrapów. Udział ich w całym odłowie wyniósł 38%. Największy był u sikor, dla bogatki i modraszki wyniósł 48%. Było wśród nich pięć modraszek zaobrączkowanych jako pisklęta w minionym  sezonie lęgowym w naszych budkach. Cztery pochodziły z powierzchni “Łoskoń” przylegającej do leśniczówki z karmnikiem, w tym dwoje piskląt z jednego lęgu. Jeden został oznakowany w budce na powierzchni “Buczyna”, w odległości 3,5 km od karmnika.

Pozostałe zostały zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• XII 2021 – 15  w tym: 10 bogatek, 1 sikora uboga, 1 mazurek,  1 modraszka, 2 modraszki nocujące w budkach na pow. “Łoskoń”,
• III 2021 – 2  w tym: 1 modraszka i 1 mazurek,
• II 2021 – 10 w tym: 4 bogatki, 3 sikory ubogie, 2 modraszki i 1 mysikrólik,
• I 2021 – 14 w tym: 11 bogatek i 3 modraszki,
• III 2020 – 1 modraszka,
• II 2020 – 3 w tym: 2 sikory ubogie i 1 modraszka,
• I 2020 – 1 bogatka,
• XII 2018 – 2 bogatki,
• I 2016 – 1 sikora uboga.

Ten ostatni ptak – sikora uboga jest stałym bywalcem przy tym karmniku. Złapaliśmy ją już dwunasty raz. Była tutaj we wszystkie zimy od tej 2015/2016, która była pierwszą zimą w jej życiu. Obecna zima jest więc siódmą dla tego ptaka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Odłowy (3 dni) przy karmniku zlokalizowanym przy krzewach rosnących nad kanałem melioracyjnym biegnącym skrajem pola kukurydzy, na obrzeżach osiedla domów wielorodzinnych. W czasie tego łapania ściernisko po kukurydzy zostało zaorane. Do karmnika wykładaliśmy całe słoneczniki, a pod karmnikiem rozsypaliśmy owies i kukurydzę. Odłowy odbywały się w sieci i pułapki tunelowe ustawione na ziemi przy karmniku. Złapały się 123 ptaki z 8 gatunków, w tym 29 retrapów. Tym razem dominantem okazały się dzwońce. Liczne były również zięby i bogatki.

A to pełna lista odłowu:

Retrapy stanowiły 23,6%. “Retrapiły się” przede wszystkim bogatki – tylko jedna była bez obrączki. Z wyjątkiem dwóch, to ptaki zaobrączkowane przez nas tutaj w okresie X-XII 2021 r. Te dwa pozostałe, to ptaki zaobrączkowane również tutaj ale minionej zimy: dzwoniec z 1.02.2021 i bogatka z 10.01.2021.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

Odłowy (3 dni) przy karmniku zlokalizowanym przy krzewach rosnących nad kanałem melioracyjnym biegnącym skrajem pola kukurydzy, na obrzeżach osiedla domów wielorodzinnych. Do karmnika wykładaliśmy całe słoneczniki, a pod karmnikiem rozsypaliśmy owies i kukurydzę. Odłowy odbywały się w sieci i pułapki tunelowe ustawione na ziemi przy karmniku. Złapało się 46 ptaków z 8 gatunków, w tym 14 retrapów. Tym razem dominantem okazały się zięby. Najciekawszym ptakiem była druga już tej zimy pustułka; tym razem była to dorosła samica.

A to pełna lista odłowu:

Odłowy (3 dni) przy karmniku zlokalizowanym przy krzewach rosnących nad kanałem melioracyjnym biegnącym skrajem pola kukurydzy, na obrzeżach osiedla domów wielorodzinnych. Do karmnika wykładaliśmy całe słoneczniki, a pod karmnikiem rozsypaliśmy owies i kukurydzę. Odłowy odbywały się w sieci i pułapki tunelowe ustawione na ziemi przy karmniku. Złapało się 212 ptaków z 12 gatunków, w tym 41 retrapów. Tak, jak poprzednio, dominantem były dzwońce, i było ich znacznie więcej. Liczne były również bogatki. Niewątpliwa ciekawostką był zimujący strzyżyk. Złapały się też kolejne sierpówki.

Wśród dzwońców był osobnik, który najprawdopodobniej jako pisklę zaplątał się w jakieś nitki lub włosie, które spowodowały nieprawidłowy rozwój prawej nogi. Mieliśmy już w tym roku takiego osobnika, ale u tamtego nitki były wrośnięte i nie wszystkie udało się usunąć.

A to pełna lista odłowu:

Retrapy stanowiły 19,3%, czyli mniej niż poprzednio. Przyczyną tego zmniejszenia jest znacznie mniejszy udział bogatek. Wśród odłowionych bogatek retrapy stanowiły aż 76,7%, czyli niewiele mniej niż poprzednio. Znakomita większość, to ptaki zaobrączkowane przez nas tutaj w okresie X-XI 2021 r. Warto wymienić jedynie sześć zaobrączkowanych wcześniej. Pierwszy trzy, to ptaki zaobrączkowane na pobliskich “WODOCIĄGACH” w dniach 10-11.07.2021: bogatka, mazurek i dzięciołek. Ten ostatni na zdjęciach poniżej. Oznakowany jako ptak w pierwszym roku życia, bez oznaczenia płci, okazał się teraz samicą.

Dwa kolejne, to tutejsze ptaki z minionej zimy: bogatka zaobrączkowana 11.11.2020 i dzwoniec z 18.02.2021 r.. Drugi ptak, to mazurek oznakowany 19.12.2019 r. na terenie pobliskiej betoniarni. No i ostatni retrap, to mazurek zaobrączkowany na pobliskiej betoniarni 30.11.2019 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska