Ptaki Okolic Rogoźna

Pierwsze tego lata łapanie nad stawem w Cieślach.  Odłowy prowadziliśmy przez 7 wieczorów, 1 cały dzień i 5 poranków. Sieci “wróblacze” był ustawione w trzcinowiskach na brzegu stawu. Przy drzewiastych wierzbach ustawiliśmy sieci o większych oczkach, tzw. “drozdówki”. Złapały się 366 ptaków z 28 gatunków, w tym 28 retrapów. Dominantami były rokitniczki i trzcinniczki, ale pierwszy chyba raz właśnie rokitniczki były najliczniejsze. Po raz pierwszy w sieci o większych oczkach złapały się grzywacze i udało się je wyjąć i zaobrączkować. To bardzo silne i ciężkie ptaki. Do tej pory zawsze udawało im się wydostać z sieci zanim udało się do nich dojść. Tym razem każdemu z uczestników udało się wyjąć po jednym grzywaczu.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem dwóch) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VI 2023 – 1 brzegówka,
• V 2023 – 1 rokitniczka,
• III-IV 2023 – 3 w tym: 1 kos i 2 brzęczki,
• IX 2022 – 3 potrzosy,
• VII-VIII 2022 – 11 w tym: 5 rokitniczek i 6 trzcinniczków,
• VI 2021 – 1 łozówka,
• IX 2020 – 1 rokitniczka,
• VII-VIII 2020 – 3 w tym: 1 rokitniczka i 2 trzcinniczki,
• IV 2020 – 1 rokitniczka,
• VII 2019 – 1 trzcinniczek.

Jeden z trzcinniczków zaobrączkowanych w tym miejscu 16 VII 2022 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia został 21.08.2022 r. (36 dni od zaobrączkowania) złapany w Holandii, w odległości 860 km od miejsca zaobrączkowania. Prawie rok od zaobrączkowania, bo 14.07 2023 r. złapał się tam, gdzie otrzymał obrączkę, ale już jako dorosły samiec.

O dwóch ostatnich retrapach na razie możemy powiedzieć niewiele, ponieważ były to ptaki z zagranicznymi obrączkami: potrzos z obrączką włoskiej centrali BOLOGNA OZZANO i rokitniczka z obrączką SLOVAKIA. Ten drugi ptak ucieszył nasz w sposób szczególny, ponieważ to nasz pierwszy ptak ze słowacką obrączką. Czekamy na dane obrączkowania tych osobników; jak tylko się pojawią, zamieścimy je poniżej. Na razie tylko ich zdjęcia.

O rokitniczce mamy już informacje. Została zaobrączkowana 11.08.2021 r. jako osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia w okolicach miejscowości Gbelce na południu Słowacji. Miejsce to odległe jest od Rogoźna o 554 km, a czas jaki minął od zaobrączkowania do obecnego stwierdzenia to 700 dni. Więcej o tym ptaku w newsie z 6.08.2023.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska, Bartosz Ziała

Odłowy w małej kolonii brzegówek Riparia riparia w wykopie powiększającym staw w dolinie Wełny w Cieślach. Krótkie odłowy na ścianie z norkami w dniach 22 i 28 czerwca oraz 9 i 10 lipca.  Złapało się 26 dorosłych ptaków w tym dwa retrapy. W tej liczbie było 12 samców, 13 samic i 1 osobnik o niepewnej płci.

Dwa ptaki nosiły obrączki założone w czerwcu 2019 r. w kolonii na terenie żwirowni w Cieślach leżącej 2 km na północ od stawu. Jeden z nich był wówczas dorosłą samicą a drugi pisklęciem.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Podobnie jak w minionych latach postanowiliśmy odłowić pisklęta śmieszek Chroicocephalus ridibundus w kolonii tych ptaków na Jeziorze Łęgowskim. Tym razem zespół był nieco liczniejszy – 3 kajaki.

Jak zwykle rozpiętość wiekowa piskląt była bardzo duża – od lotnych po takie, które dopiero wyszły z jaj. Udało się odłowić 79 piskląt w wieku pozwalającym na założenie obrączek i 1 osobnika dorosłego. Ptaki otrzymały obrączki stalowe numerowane, które będą nosić do końca życia oraz kolorowe plastikowe, które są mniej trwałe, ale za to łatwiejsze do odczytania. Te drugie przyniosą w najbliższych 10-15 latach wiele informacji o noszących je osobnikach.

Przed i po obrączkowaniu ptaki były przetrzymywane w  pojemnikach umożliwiających im swobodę ruchu i po skończonych czynnościach wypuszczone na wolność.

Poniżej zdjęcia ptaka z kolorową obrączką TV8W, który dał pierwszą informację powrotną po opuszczeniu kolonii. To taki miły zbieg okoliczności jaki niezbyt często się zdarza.

W dniu 4 lipca br., czyli dokładnie 2 tygodnie po zaobrączkowaniu widziałem go na Jeziorze Rogozińskim, na pomoście przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Rogoźnie.

Dwa kolejne osobniki z tegorocznych lęgów Adam Loręcki widział 18 lipca br. na Jeziorze Durowskim w Wągrowcu. Miejmy nadzieję, że większości piskląt udało się szczęśliwie opuścić kolonię lęgową i otrzymamy o części z nich informacje powrotne.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

 

 

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Tym razem sieci były ustawione przy krzaczastych wierzbach porastających starorzecze Wełny i były to sieci o większym oczku, tzw. “drozdówki”. Głównym celem odłowu były nocujące tutaj szpaki. Odłowy prowadziliśmy przez 9 wieczorów i 10 poranków. Złapały się 174 ptaki z 18 gatunków, w tym 18 retrapów.  Zgodnie z oczekiwaniem dominantem były szpaki. Na 104 odłowione osobniki, tylko 4 były starsze, pozostałe to osobniki młodociane z tegorocznych lęgów. Największym zaskoczeniem był lelek. To drugi odłowiony dorosły osobnik – poprzedni również tutaj 22.09.2019 r.

Złapały się kolejne 4 samce kukułki – to już w sumie 8 w tym roku, czyli więcej niż w latach 1979 – 2022 kiedy złapaliśmy ich tylko 6.

Wśród odłowionych kosów był jeden osobnik z odłamaną, całkowicie uschniętą nogą. Taki balast był zapewne dla ptaka niebezpieczny, więc został usunięty. Dość często (kilka przypadków w roku) łapią się ptaki, głównie szpaki i właśnie kosy, pozbawione jednej nogi i są w dobrej kondycji, co oznacza, że sobie radzą z jedną.

No i na koniec po raz pierwszy złapane w sieć lotne pisklę bażanta. Tego gatunku się nie obrączkuje, więc po sesji fotograficznej wrócił do rodzinki.

 

No i  pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• III-V 2023 – 4 w tym: 1 słowik szary i 3 kosy,
• VIII 2022 – 1 modraszka,
• V 2022 – 1 kos,
• X 2021 – 1 bogatka,
• IV 2021 – 1 piecuszek,
• IV 2020 – 1 dzięcioł duży,
• X 2019 – 1 kos,
• IV 2016 – 1 sójka.

Ta najstarsza sójka została zaobrączkowana jako osobnik po 2 kalendarzowym roku życia, czyli z lęgu przynajmniej 2014 r., czyli ma już przynajmniej 9 lat.

Kolejne retrapy to ptaki lęgowe. Sześć modraszek z jednego lęgu, w budce na powierzchni “OLSZYNA”, zaobrączkowane 16.05.2023 r. – odległość 2,2 km.

Ostatni, to samica szpaka zaobrączkowana 13.05.2022 r. jako pisklę w jednej z naszych “jerzykowych” budek na ścianie pobliskiego hotelu Maggi. N zdjęciu doskonale widać cechy płci – różowa nasada dzioba i obrączka w oku oraz wieku – niewielki zasięg połysku na piórach gardła.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejne łapanie w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 1 wieczór, 1 cały dzień i 1 poranek. Złapało się 98 ptaków z 16 gatunków, w tym 19 retrapów. Tej wiosny trzcinowiska były podtopione, ale obecnie woda już znikła. Zgodnie z oczekiwaniem dominantem był trzcinniczek. Sporo było też szpaków. W większości (18) były to osobniki młodociane z tegorocznych lęgów. Największym zaskoczeniem były kukułki – złapały się 4 samce. Zaskoczenie dlatego, że w latach 1979 – 2022 złapaliśmy ich tylko 6.

No i  pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IV 2023 – 2 w tym: 1 brzęczka i 1 kos,
• VII 2022 – 4 w tym: 3 trzcinniczki i 1 rokitniczka,
• VII 2021 – 2 w tym: 1 trzcinniczek i 1 rokitniczka,
• V 2021 – 1 pliszka żółta,
• VII-VIII 2020 – 7 w tym: 6 trzcinniczków i 1 rokitniczka,
• VIII 2018 – 1 potrzos,
• VII 2017 – 1 trzcinniczek.

Ten jeden inny, to trzcinniczek zaobrączkowany jako lotny w 1 kalendarzowym roku życia w Lisdorf, KRAJ SAARY, NIEMCY w dniu 14.08.2021 r. – odległość 811 km, dystans czasowy 653 dni.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsze w tym roku odłowy w dolinie Wełny w Cieślach, na punkcie “WODOCIĄGI”. Odłowy trwały przez 3 pełne dni, 1 wieczór i 1 przedpołudnie. Przecinki w trzcinowiskach były nieco podtopione. Dodatkowym miejscem odłowu (w pułapki tunelowe) było zalane pole na którym żerowały siewkowce. Złapało się 168 ptaków z 31 gatunków, w tym 39 retrapów. Najliczniej łapały się kapturki (w zakrzewieniach) i rokitniczki (w trzcinach). Jeśli chodzi o gatunki, to warto wymienić słowika rdzawego i słowika szarego, których złapało się więcej niż zwykle.

Godnym wyróżnienia był też remiz, którego dwa gniazda znaleźliśmy na wierzbach. Jeśli chodzi o siewkowce, to złapały się tylko łęczaki.

Jedna z odłowionych rokitniczek miała na nogach rogowate narośla, które sprawiły, że trzeba  było ptakowi założyć obrączkę o jeden rozmiar większą. Takie ptaki obrączkujemy, żeby mieć możliwość sprawdzenia, czy uda się im przeżyć i czy te chorobowe zmiany z czasem ustępują. Okazało się, że odpowiedź uzyskaliśmy natychmiast. Złapała się rokitniczka, którą zaobrączkowaliśmy tutaj 22.07.2022 r. z identycznym problemem zdrowotnym. Teraz świadczyła o tych problemach tylko większa obrączka i stosowna uwaga wpisana w dniu obrączkowania. Mamy więc dowód na to, że przyroda radzi sobie z takimi problemami.

Inne gatunki, które były w terenie, a nie ma na liście odłowu, to: kwokacz, sieweczka rzeczna, wodnik, kropiatka, błotniak stawowy.

No i pełna lista tego odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Kapturka	Sylvia atricapilla	23 + 1 retrap
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	16 + 5 retrapów
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	9 + 7 retrapów
Cierniówka	Sylvia communis	8 + 1 retrap
Łęczask	Tringa glareola	9
Brzęczla	Locustella luscinioides	8
Śpiewak	Turdus philomelos	6 + 1 retrap
Piegża	Sylvia curruca	5 + 2 retrapy
Słowik rdzawy	Luscinia magarhynchos	4 + 2 retrapy
Pliszka żółta	Motacilla flava	4 + 2 retrapy
Kos	Turdus merula	3 + 3 retrapy
Dymówka	Hirundo rustica	4 + 1 retrap
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	2 + 2 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1 + 3 retrapy
Słowik szary	Luscinia luscinia	3 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phyloscopus collybita	4
Remiz	Remiz pendulinus	3 + 1 retrap
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2 + 1 retrap
Czarnogłówka	Poecile montanus	2 + 1 retrap
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	2
Trznadel	Emberiza citrinella	1 + 1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	2
Sójka	Garrulus glandarius	2
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1 + 1 retrap
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1 retrap
Raniuszek	Aegithalos caudatus	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Pełzacz ogrodowy	Certhia brachydactyla	1
Zięba	Fringillacoelebs	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1
Brzegówka	Riparia riparia	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IV 2023 – 6 w tym: 2 brzęczki, 1 trzcinniczek, 1 pliszka żółta i 1 remiz,
• XI 2022 – 1 trznadel,
• X 2022 – 2  w tym: 1 kos i 1 modraszka,
• X 2022 – 1 czarnogłówka,
• V 2022 – 12 w tym: 3 piecuszki, 2 słowiki rdzawe, 1 cierniówka, 2 piegże, 1 potrzos, 1 pleszka, 1 śpiewak i 1 słowik szary,
• VII 2021 – 4 w tym: 1 rokitniczka, 1 kos, 1 piecuszek i 1 trzcinniczek,
• IV 2021 – 2 w tym: 1 pliszka żółta i 1 piecuszek,
• IX 2020 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 rokitniczka,
• VII 2020 – 1 kapturka,
• VII 2019 – 1 piecuszek,
• VII 2018 – 1 piecuszek.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana na noclegowisku w Boguniewie 4.09.2021 r. – odległość 7,7 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Poszukiwanie wiosny w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 całe dni, 5 wieczorów i 5 poranków. Złapało się 149 ptaków z 26 gatunków, w tym 25 retrapów. Tej wiosny trzcinowiska były podtopione, co zwykle wpływa pozytywnie na ptaki bytujące w tym środowisku. Świadczy o tym zamieszczona poniżej lista odłowionych ptaków. Najliczniejsze były pliszki żółte, których złapało się 41 w tym 32 samce i 9 samic. Były wśród nich dwa samce o cechach podgatunku Motacilla flava iberiae. Pozostałe to typowi przedstawiciele podgatunku nominatywnego Motacilla flava flava.

Odłowiliśmy przedstawicieli czterech gatunków ptaków z rodzaju Acrocephalus. Absolutną rzadkością była tu wodniczka Acrocephalus palucicola. To drugie stwierdzenie tego niezwykle rzadkiego ptaka w okolicach Rogoźna. Poprzednie stwierdzenie miało miejsce 2.05.2016 r. (złapały się 2 osobniki) również w tym miejscu.

Kolejna rzadkość, to samiec lęgowego u nas podgatunku podróżniczka Luscinia svecica cyanecula. Warto przypomnieć, że 12.05.2012 r. złapaliśmy w tym miejscu (jedynego jak dotąd) samca skandynawskiego podgatunku Luscinia svecica svecica. Samce, jak widać na poniższych zdjęciach, różnią się kolorem plamki na gardle. Samice obu podgatunków wyglądają tak samo.

No i ostatni kompletnie nietypowy ptak. Złapał się potrzos o niesprecyzowanej na wygląd płci. Pierwszy raz złapaliśmy osobnika u którego na wiosnę trudno się zdecydować, czy mamy do czynienia z samcem czy samicą. Upierzenie głowy od ciemienia do przodu sugeruje samca, natomiast od ciemienia do tyłu samicę. Dla porównania zamieszczamy zdjęcia typowego samca i typowej samicy.

A teraz już pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to większość (z wyjątkiem jednego) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• XII 2022 – I 2023 – 2 bogatki,
• X-XI 2022 – 2 w tym: 1 bogatka i 1 makolągwa,
• IX 2022 –  2 w tym: 1 potrzos i 1 makolągwa,
• VIII 2022 – 5 w tym: 2 makolągwy, 1 modraszka, 1 pliszka żółta i 1 potrzeszcz,
• VII 2022 – 4 w tym: 2 pliszki żółte, 1 potrzos i 1 rokitniczka,
• VII-VIII 2021 – 3  w tym: 2 rokitniczki i 1 potrzos,
• IV-V 2021 – 4 w tym: 2 pliszki żółte, 1 potrzos i 1 piecuszek,
• VII 2020 – 2 trzcinniczki.

Ten jeden inny, to dymówka zaobrączkowana na noclegowisku na Jeziorze Rogozińskim (odległość 1,6 km) w dniu 21.08.2021 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Ósme i ostatnie tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Od jednej godziny przed zmrokiem pierwszego dnia do godz. 10.00 następnego złapało się zaledwie 41 ptaków z 13 gatunków, w tym 11 retrapów. Wyglądało na to, że jest po przelocie.

Pełna lista z odłowu przedstawia się następująco:

Wszystkie retrapy, to ptaki zaobrączkowane tutaj w następujących terminach:

• 22 III 2023 – 4 w tym: 2 modraszki i 2 pokrzywnice,
• 18 i 19 III  2023 – 3 w tym: 1 bogatka i 2 dzięcioły duże,
• 4 III  2023 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 sosnówka,
• 4 XII 2021 – 2 w tym: 1 sikora uboga i 1 modraszka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Siódme tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Od 8.00 do 14.00 złapało się 139 ptaków z 12 gatunków, w tym 7 retrapów.

Pierwszy raz w tym sezonie dominantem były modraszki. Struktura zgrupowania była następująca: ptaki młode (w drugim kalendarzowym roku życia) 94,7%, dorosłe 5,3%; samice 50,7%, samce 43,3%.

U bogatki ptaki młode  stanowiły 82,9%, a dorosłe 17,1%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 53,7% a samców 46,3%. U obu gatunków, podobnie jak trzy dni wcześniej, wystąpiła przewaga samic. Wśród odłowionych ptaków pojawiły się pierwsze pokrzywnice.

Szóste tej zimy łapanie przy karmniku w Łoskoniu – drugi dzień z rzędu. Od świtu do 10.30 złapało się 71 ptaków z 5 gatunków, w tym 2 retrapy.

Dominantami były modraszka i bogatka. U bogatki ptaki młode (w drugim kalendarzowym roku życia) stanowiły 75,0%, a dorosłe 25,0%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 59,4% a samców 40,6%. Dla modraszki struktura zgrupowania była następująca: ptaki młode 82,9%, dorosłe 17,1%; samice 57,1%, samce 42,9%. Pierwszy raz tej zimy u obu gatunków wystąpiła przewaga samic, co dotąd było charakterystyczne dla okresu przelotu. Potwierdza to też symboliczna liczba retrapów z poprzedniego dnia. Wśród odłowionych ptaków pojawiły się pierwsze śpiewaki.

 

 

A oto pełna lista z odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	34 + 1 retrap
Bogatka	Parus major	31 + 1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	2
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Rudzik	Erithacus rubecula	1

 

Retrapy były tylko dwa – bogatka i modraszka zaobrączkowane poprzedniego dnia.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska