Ptaki Okolic Rogoźna

Po 20-dniowej przerwie, powrót w trzcinowiska porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Kilka sieci ustawiliśmy też w porośniętym krzewiastymi wierzbami starorzeczu okalającym półkolem nasze trzcinowisko. Opiszemy tutaj część łapania, które w sposób ciągły trwało do 11 października. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory, 10 całych dni i 2 poranki. Złapały się 403 ptaki z 35 gatunków, w tym 28 retrapów. To taki graniczny okres między latem i jesienią. Do 21.09. łapały się przylatujące na noclegowisko dymówki. W odłowionym zgrupowaniu dymówek były następujące proporcje: młodociane w 1 roku życia – 82,8%, dorosłe – 17,2. Na dwa dorosłe ptaki przypadało 9,6 młodego. Były jeszcze nieliczne Acrocephalusy i Locustelle. Zaczęli się już łapać typowo jesienni migranci: pokrzywnice, rudziki, potrzosy (liczniejsze niż wcześniej), strzyżyki.

Ciekawym elementem były trzy gatunki dzięciołów, w tym największy krajowy gatunek, czyli dzięcioł czarny.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem 4 sikor, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• IX 2024 – 2 grzywacze, w tym jeden zaobr. jako pisklę na budynku hotelu w Cieślach (200 m),
• VII-VIII 2024 – 10 w tym: 3 modraszki, 4 potrzosy, 2 bogatki i 1 sroka,
• IV 2024 – 1 modraszka,
• IX-X 2023 – 7 w tym: 3 modraszki, 2 bogatki, 1 potrzos i 1 pierwiosnek,
• VIII-IX 2022 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 makolągwa,
• IX 2020 – 1 krzyżówka,
• IX 2019 – 1 bogatka.

No i teraz te 4 sikory. Wszystkie zaobrączkowane jako pisklęta w naszych budkach lęgowych:

• 11 V 2024 – bogatka – 1 z 9 piskląt w budce nr 21/4 “OLSZYNA” – odległość 1,5 km,
• 16 V 2024 – modraszka – 1 z 11 piskląt w budce nr 04 “TARNOWO” – odległość 6,5 km,
• 17 V 2024 – bogatka – 1 z 6 piskląt w budce nr 12 “OWCZEGŁOWY” – odległość 5,3 km,
• 16 V 2023 – modraszka – 1 z 11 piskląt w budce nr 4/06 “OLSZYNA” – odległość 2,3 km.

Dla nas szczególnie ciekawym ptakiem jest ten z budki w Owczegłowach. W chwili obrączkowania pisklęta były w złej kondycji – chłodne w dotyku i wyraźnie niedożywione. Szczęściem tym razem mieliśmy przy sobie larwy mącznika i podkarmiliśmy je. No i okazuje się, że młodym się udało. W tej budce odbył się jeszcze drugi lęg bogatek; też mały – 6 piskląt.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po dwutygodniowej przerwie powrót do łapania w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 6 wieczorów i 6 poranków.

Złapało się 166 ptaków z 22 gatunków, w tym 29 retrapów. Trzciny w tym miejscu są w lepszej kondycji i przylegają bezpośrednio do lustra wody. Może właśnie dlatego wciąż dość licznie łapały się Acrocephalusy.  Tym razem, podobnie jak w minionych latach, w trzcinach nocowały mazurki, które okazały się dominantem na tym łapaniu. Ptakiem tego odłowu była pokląskwa – pierwsza i pewnie jedyna w tym roku.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem jednego, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2024 – 17 w tym: 14 potrzosów, 1 rokitniczka, 1 trzciniak i 1 kos,
• VI 2024 – 1 modraszka,
• IV 2024 – 1 potrzos,
• IX-X 2023 – 3 w tym: 2 makolągwy i 1 potrzeszcz,
• VII 2023 – 1 potrzos,
• IX-X 2022 – 4 w tym: 3 potrzosy i 1 kos,
• IX 2019 – 1 potrzos.

Ten jeden inny, to modraszka zaobrączkowana jako pisklę w naszej budce na powierzchni “RUDKA” w dniu 5.05.2024 r. – odległość ok. 1,6 km od stawu.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po krótkiej przerwie, kontynuacja łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 2 wieczory i 2 następujące po nich poranki. Złapało się 116 ptaków z 12 gatunków, w tym 5 retrapów. Liczebność Acrocephalusów mocno spadła. Zdecydowanym dominantem  nadal była makolągwa. Analiza zgrupowania nocujących makolągw przedstawia się następująco: osobniki młodociane tj. z lęgów bieżącego roku – 62,1%, starsze – 37,9%. Jeśli chodzi o płeć, to: samce – 58,6%, samice – 41,4%.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VI-VII 2024 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 makolągwa,
• IV 2024 – 1 makolągwa,
• V-VI 2023 – 2 w tym: 1 trzcinniczek i 1 kos.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po czterech dniach przerwy, powrót nad Noteć. Celem było powtórzenie łapania na noclegowisku dymówek. Po przyjeździe nie zauważyliśmy dymówek, które poprzednio bardzo licznie żerowały nad stawami i przesiadywały na linii energetycznej. O zmroku okazało się, że dymówki są, ale większość kierowała się na noclegowisko w innym miejscu.

Złapało się 317 ptaków z 8 gatunków, w tym 10 retrapów. Zdecydowanym dominantem były oczywiście dymówki. Jak zawsze, przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode, odpowiednio – 82,7%. Ptaki dorosłe stanowiły tylko 17,3%. Płeć dorosłych to: 18 samców, 22 samice oraz 7 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby 9,5 młodego. Taki wynik, w odróżnieniu od poprzednich wieczorów, lęgów jest już możliwy, choć wciąż wysoki. Dymówkom na noclegowisku towarzyszyły, podobnie jak poprzednio brzegówki w proporcji 13,6 dymówki na jedną brzegówkę. W poprzednich wieczornych odłowach było to odpowiednio: 17,9 i 16,6.

Atrakcję tego łapania był kobuz, który polował na jaskółki. To można powiedzieć normalna sytuacja, tzn. kobuzy polujące na stada zbierających się na noclegowisko jaskółek. Ten był jednak dopiero drugim osobnikiem, który się złapał. Pierwszym był pierwszoroczny ptak na noclegowisku dymówek w Rogoźnie, w dniu 2.08.2023 r. Tegoroczny był dla mnie szczególny z jeszcze innego powodu – otrzymał ostatnią aluminiową obrączkę typu “F”, którą pobrałem po uzyskaniu uprawnień obrączkarskich w 1979 roku.

Na zapadające na noclegowisko jaskółki polują oczywiście i inne drapieżniki. W dniu 7.09.2001 r. w Rogoźnie załapała się płomykówka Tyto alba.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	270 + 1 retrap
Brzegówka	Riparia riparia	20
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	6 + 5 retrapów
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	5 + 3 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3 + 1 retrap
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Kobuz	Falco subbuteo	1

 

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie pochodziły z poprzedniego odłowu, tj. 15-18.08.2024 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejna wyprawa nad Noteć. W ubiegłym roku było to na przełomie września i października. Tym razem zrobiliśmy to, podobnie jak w 2020 roku, w sierpniu. Punkt założyliśmy ok. 4 km w dół rzeki od tego z 2020 r. Łapaliśmy głównie w trzcinowiskach między wałem przeciwpowodziowym i korytem rzeki.

Odłowy prowadziliśmy przez 1 popołudnie, całe dwa dni i 1 poranek. Niestety pierwszy wieczór deszcz uniemożliwił łapanie nocujących jaskółek, ale dwa kolejne przyniosły dobry efekt. Złapało się wprawdzie 1.900 ptaków z 29 gatunków, w tym 1 retrap. Zdecydowanym dominantem były dymówki. Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci, oddzielnie dla każdego wieczoru. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode, odpowiednio: 89,2% i 94,4%. Ptaki dorosłe stanowiły tylko: 10,8% i 5,6%. Płeć dorosłych to: 34 i 18 samców, 26 i 11 samic oraz 17 i 10 osobników bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby: pierwszego wieczoru 16,6, a drugiego 33,7 młodego. Taki wynik lęgów jest oczywiście niemożliwy. Najprawdopodobniej część dorosłych ptaków jest jeszcze zajęta lęgami i nie przylatuje na nocne zgrupowania. Bardzo podobnie wyglądało to u towarzyszącym dymówkom brzegówek. Pierwszoroczne ptaki stanowiły odpowiednio: 85,0% i 85,7%, a dorosłe: 15,0% i 14,3%. W ciągu dnia w trzcinowiskach dominowały trzcinniczki i rokitniczki. Szpaki łapały się przy krzewach  dzikiego bzu czarnego. Niewątpliwą atrakcją była młodociana kukułka – pierwszy raz w czasie naszych odłowów nad Notecią.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	1478 + 1 retrap
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	99
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	86
Brzegówka	Riparia riparia	85
Szpak	Sturnus vulgaris	55
Potrzos	Emberiza schoeniclus	18
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	17
Łozówka	Acrocephalus palustris	13
Gąsiorek	Lanius collurio	6
Wąsatka	Panurus biarmicus	6
Remiz	Remiz pendulinus	5
Brzęczka	Locustella luscinioides	5
Cierniówka	Sylvia communis	4
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	3
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	2
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2
Gajówka	Sylvia borin	2
Kapturka	Sylvia atricapilla	2
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Muchołówka żałobna	Ficedula hypoleuca	1
Kukułka	Cuculus canorus	1
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	1
Świerszczak	Locustella naevia	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Pokląskwa	Saxicola rubetra	1
Kos	Turdus merula	1
Podróżniczek	Luscinia svecica cyanecula	1
Śpiewak	Turdus philomelos	1

 

Jedyny retrap, to dymówka zaobrączkowana przez nas 23.08.2023 r. na noclegowisku na Jeziorze Kaliszańskim, czyli ok. 21 km na południe. Ptak był wówczas w 1 kalendarzowym roku życia.

Warto tu wspomnieć, że tylko jedna dymówka złapała się podczas obu nocnych odłowów.

W dniu 22.10.2024 r. nadeszła informacja powrotna o jednej z zaobrączkowanych przez nas rokitniczek. To osobnik w pierwszym kalendarzowym roku życia zaobrączkowany 18.08.2024 r. W dniu 31.08.2024 r., czyli 13 dni od zaobrączkowania, znaleziono go martwego (świeży) w miejscowości Eggerstanden, APPENZELL w Szwajcarii, w odległości 833 km.

Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Dariusz Sałata

 

Kontynuacja poprzedniego łapania, ale w miejscu odległym o 600 metrów w górę Wełny, czyli  w trzcinowiskach nad stawem w dolinie Wełny. Odłowy prowadziliśmy przez 3 wieczory, 1 cały dzień i 2 poranków. Złapały się 290 ptaków z 20 gatunków, w tym 30 retrapów. Trzciny w tym miejscu były w lepszej kondycji i przylegały bezpośrednio do lustra wody, a z drugiej strony do rozległych łąk kośnych. Nie było tutaj żadnego noclegowiska. Dominantami były: potrzos i niewiele mu ustępujący trzcinniczek.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie, z wyjątkiem dwóch, zostały zaobrączkowane tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2024 – 18 w tym: 9 potrzosów, 4 trzcinniczki, 3 trzciniaki, 1 rokitniczka i 1 kos,
• VI 2024 – 4 w tym: 2 potrzosy, 1 modraszka i 1 pierwiosnek,
• VII 2023 – 1 potrzos,
• VII 2022 – 2 trzcinniczki,
• IX-X 2021 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 mazurek,
• VII 2021 – 1 trzcinniczek.

Dwie pozostałe informacje, to bogatki zaobrączkowane jako pisklęta w naszych budkach na powierzchni “OLSZYNA” w dniu 11.05.2024 r., czyli w odległości ok. 900 m od stawu.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska