Browsed by
Autor: Jerzy Dąbrowski

LEŚNICZÓWKA “BUCZYNA” – 12.02.2025 R.

LEŚNICZÓWKA “BUCZYNA” – 12.02.2025 R.

Drugie tej “zimy bez zimy” łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Pogoda zimowa, choć bez pokrywy śnieżnej, z temperaturą od -7oC rano, do -3,5oC w południe.

Odłowy prowadziliśmy od 8.00 do 11.30. Złapało się 106 ptaków z 9 gatunków, w tym 22 retrapy. Zdecydowanym dominantem była bogatka. Ptaki młode (w drugim kalendarzowym roku życia) stanowiły 76,5%, a dorosłe 23,5%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 45,6%, samców 52,9% i 1,5% płeć niepewna. Proporcje podobne jak w czasie pierwszego łapania. Poniżej zdjęcia bogatek na okoliczność oznaczania płci.

No i pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  55 + 13 retrapy
Modraszka Cyanistes caeruleus  22 + 7 retrapów
Mazurek Passer montanus  3
Sikora uboga Poecile palustris  1
Czarnogłówka Poecile montanus  1 retrap
Kowalik Sitta europaea  1
Dzięcioł średni Dendrocopos medius  1
Kos Turdus merula  1
Pełzacz leśny Certhia familiaris  1
NOCNA KONTROLA BUDEK LĘGOWYCH

NOCNA KONTROLA BUDEK LĘGOWYCH

Nocne kontrole budek lęgowych podczas bieżącej zimy (2024/2025) za nami. W ciągu stycznia br. skontrolowaliśmy budki na 16 z 18 naszych powierzchni. Wszystkich kontrolowanych budek, które w chwili kontroli nadawały się do wykorzystania przez ptaki, było 736. Nocujące ptaki stwierdzono w 471 budkach, co daje frekwencję 63,99%. Na poszczególnych powierzchniach frekwencja wynosiła 50,00 – 80,39%. Stwierdziliśmy nocowanie ptaków z czterech gatunków. Zestawienie poniżej:

Nazwa polska  Nazwa łacińska Liczba budek  Udział [%]
Bogatka Parus major 256  54,36
Modraszka Cyanistes caeruleus 108 22,93
Kowalik Sitta europaea 105  22,29
Mazurek Passer montanus 2  0,42
OGÓŁEM:  471  100,00

Teraz dla porównania poprzednia zima, tj 2023/2024, kiedy jedyną kontrole przeprowadziliśmy w grudniu. na trzynastu powierzchniach skontrolowaliśmy 686 budek. Nocujące ptaki stwierdziliśmy w 575 budkach, co dało frekwencję 83,82%. Na poszczególnych powierzchniach frekwencja wynosiła 64,00 – 94,00%. Stwierdziliśmy nocowanie ptaków z pięciu gatunków. Zestawienie poniżej:

Nazwa polska Nazwa łacińska Liczba budek Udział [%]
Bogatka Parus major 303 52,70
Modraszka Cyanistes caeruleus 126 21,91
Kowalik Sitta europaea 138 24,00
Dzięcioł duży Dendrocopos major 7 1,22
Sikora uboga Poecile palustris 1 0,17
OGÓŁEM: 575 100,00

Jak widać, z powyższych zestawień, wykorzystanie budek podczas bieżącej zimy było mniejsze o 19,83% w porównaniu z poprzednią zimą. To duża różnica. Poniżej tabela pokazująca, jak ten spadek wyglądał u trzech najliczniejszych gatunków. Podane w tabeli wartości, to %% budek zajętych przez poszczególne gatunki.

Nazwa polska Nazwa łacińska 2023/2024 2024/2025 Spadek o %
Bogatka Parus major 44,17 34,78 9,39
Modraszka Cyanistes caeruleus 18,37 14,67 3,69
Kowalik Sitta europaea 20,12 14,27 5,85

Jak widać, największy spadek nastąpił u bogatki. Z pewnością jest to konsekwencja spadku zasiedlenia budek w sezonie lęgowym 2024 r., jaki odnotowaliśmy na większości powierzchni. W sezonie lęgowym gatunkiem, u którego odnotowaliśmy największy spadek była również bogatka.

No i na koniec coś ciekawego. Pierwszy raz w czasie nocnych kontroli budek prowadzonych w sposób ciągły od zimy 2012/2013 spotkaliśmy ptaka z zagraniczną obrączką. Była to bogatka z litewską obrączką.

Ptak został złapany jako samica po 1 kalendarzowym roku życia w pułapkę typu “HELGOLAND” w stacji ornitologicznej Ventes Ragas w dniu 29.09.2024 r. Odległość w linii prostej, to 379 km , a dystans czasowy, 97 dni.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

GĘSI KRÓTKODZIOBE

GĘSI KRÓTKODZIOBE

8.02.2025, Cieśle, ROGOŹNO Bartosz Ziała

  • gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchus –  2.

5.02.2025, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski

  • gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchus –  2.
OWCZEGŁOWY, UL. KLONOWA – 22.01.2025

OWCZEGŁOWY, UL. KLONOWA – 22.01.2025

Pierwsze  tej zimy łapanie przy tym karmniku. Pogoda zimowa, tj. z temperaturą -1,00C  bez pokrywy śnieżnej.

Ruch przy karmniku był mały; przez 5 godzin od świtu złapały się 46 ptaków z 5 gatunków, w tym 11 retrapów. Niewielka liczba ptaków nie pozwalana prowadzenie jakichkolwiek analiz.

A to pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  22 + 9 retrapów
Modraszka Cyanistes caeruleus  6 + 1 retrap
Mazurek Passer montanus  4
Kos Turdus merula  2
Kowalik Sitta europaea  1 + 1 retrap

Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:

–  przy tym karmniku:

  • 2 XII 2023 – 2 bogatki,
  • 18 XI 2023 – 1 bogatka,
  • 26 XII 2022 – 1 modraszka.

–  przy karmniku ul. Hacerska w Owczegłowach – 475 m:

  • 28 XII 2024 – 4 bogatki.

–  ptaki  zaobrączkowane jako pisklęta w budkach lęgowych:

  •  18 V 2024 – 1 bogatka z budki nr 55 na pow. “OWCZEGŁOWY”; odległość 1,09 km,
  • 8 V 2024 – 1 kowalik z budki nr 57 na pow. “OWCZEGŁOWY”; odległość 1,09 km,
  • 10 V 2024 – 1 bogatka z  budki nr B na ul. Hacerskiej w Owczegłowach – 475 m.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

LEŚNICZÓWKA “BUCZYNA” – 18-19.01.2025 R.

LEŚNICZÓWKA “BUCZYNA” – 18-19.01.2025 R.

Pierwsze tej “zimy bez zimy” łapanie przy karmniku w Łoskoniu. Pogoda raczej marcowa z temperaturą powyżej zera.

Odłowy prowadziliśmy: pierwszego dnia od świtu do 13.00, a drugiego do 10.00. Złapało się 175 ptaków z 12 gatunków, w tym 14 retrapów. Zdecydowanym dominantem była bogatka. Ptaki młode (w drugim kalendarzowym roku życia) stanowiły 78,4%, a dorosłe 21,6%. Są to proporcje zdecydowania inne niż w minionych latach. W dniu 6.01.2024 r. wartości te wynosiły odpowiednio: 42,2% i 58,8%. Jeśli chodzi o płeć, to samic było 42,4% a samców 56,8%, i tu były prawie identyczne jak 6.01.2024 r. Jaka przyczyna tak wielkiej zmiany? Naszym zdaniem odpowiada za to znaczna śmiertelność ptaków dorosłych. Może przyczyną była choroba, która powodowała owrzodzenia na głowach bogatek – poprzedniej zimy przy karmniku było dużo ptaków z oznakami choroby. Podobnie wyglądała sprawa w udziale ratrapów. Na pierwszym łapaniu poprzednie zimy było ich (u bogatki) 15,2%, a na tym łapaniu tylko 2,4%. W sezonie lęgowym zauważyliśmy znaczny spadek lęgów bogatek w naszych budkach lęgowych na prawie wszystkich z 18 powierzchni próbnych. W czasie styczniowych, nocnych kontroli budek zauważyliśmy ten sam problem. Nie jest wykluczone, że część bogatek lecących na zimowisko z północnego-wschodu, skróciła dystans i została na zimę u nas. W czasie tego łapania była tylko jedna bogatka z takim “wrzodem”. Jak zawsze takie osobniki są przenoszone w oddzielnych woreczkach i nie są ważone, żeby ograniczyć ich kontakt z ptakami zdrowymi.

A tak się prezentowała ta jedna bogatka z objawami chorobowymi.

 

No i pełna lista z odłowu:

Nazwa polska  Nazwa łacińska  Liczba
Bogatka Parus major  122 + 3 retrapy
Modraszka Cyanistes caeruleus  11 + 8 retrapów
Mazurek Passer montanus  15
Sikora uboga Poecile palustris  4 + 1 retrap
Czarnogłówka Poecile montanus  2 + 1 retrap
Kowalik Sitta europaea  2
Sosnówka Periparus ater  1
Sójka Garrulus glandarius  1
Dzięcioł średni Dendrocopos medius  1
Kos Turdus merula  1
Raniuszek Aegithalos caudatus  1
Dzięcioł duży Dendrocopos major  1 retrap
UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 01 – 04.01.2025 R.

UJŚCIE MAŁEJ WEŁNY 01 – 04.01.2025 R.

Kontrolne łapanie przy karmniku ustawionym między ogrodami i starorzeczem Wełny. “Kontrolne”, bo zimy ani śladu i ruchu ptaków prawie nie widać. Pokarmu z karmnika prawie nie ubywa. Odłowy trwały w ciągu tych czterech dni łącznie 16 godzin. Złapało się 30 ptaków z 2 gatunków, w tym 27 retrapów.

Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:

Retrapy stanowiły 90,0%, co oznacza pełną stagnację, charakterystyczną dla pełni zimy, ale takiego udziału retrapów przy karmniku chyba dotąd nie mieliśmy. Większość, poza czterema, została zaobrączkowana tutaj lub odwiedziła już ten karmnik tej zimy. Większość, poza dwoma, została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

  • XII 2024 – w tym: 2 bogatki i 1 modraszka,
  • XI 2024 – 7 bogatek,
  • X 2024 – w tym: 2 bogatki i 1 modraszka,
  • IX 2024 – modraszki,
  • VIII 2024 – modraszka,
  • VI 2024 – bogatka,
  • II 2024 – bogatki,
  • XII 2023 – 1 bogatka,
  • I 2023 – bogatki,
  • XII 2021 – bogatka.

Te dwa retrapów, to bogatki zaobrączkowane w naszej budce na powierzchni“OLSZYNA”:

  • 11.05.2024 –  jako pisklę lęgu w budce 21/4  – odległość 1,40 km,
  • 15.12.2023 – jako samiec nocujący w budce 16/4 – odległość 1,40 km.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

BERNIKLE 2025

BERNIKLE 2025

1.02.2025, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski

  • bernikla białolica Branta leucopsis –  7.

31.01.2025, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski

  • bernikla białolica Branta leucopsis –  1.
SŁOWENIA PO RAZ PIERWSZY

SŁOWENIA PO RAZ PIERWSZY

Otrzymaliśmy niedawno wiadomość o zaobserwowaniu kolejnego osobnika śmieszki Chroicocephalus ridibundus z zaobrączkowanych w dniu 20.06.2024 r. na Jeziorze Łęgowskim, 107 piskląt.

W dniu 18.01.2025 r. stwierdzono jego obecność na jeziorze Ptuj w Słowenii. Od zaobrączkowania minęło wówczas 212 dni, a odległość od kolonii lęgowej to 715 km. Jak wskazano w tytule, to pierwsza obserwacja naszego ptaka w tym kraju, więc kolejna “biała plama” na mapie Europy zniknęła.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

AFRYKA PO RAZ DZIESIĄTY

AFRYKA PO RAZ DZIESIĄTY

Po dwunastu latach doczekaliśmy się informacji powrotnej o zaobrączkowanym przez nas ptaku, który dotarł do Afryki. W dniu 12.01 2025 r. znaleziono w Kenii martwego bociana białego Ciconia ciconia, którego zaobrączkowaliśmy w dniu 17.06.2023 r. jako jedno z dwojga piskląt w Strzelcach koło Chodzieży.

Gniazdo znajduje się na platformie, na słupie energetycznym. Z otrzymanej informacji wynika, że nasz bocian zakończył życie na linii energetycznej, porażony prądem. Okazuje się, że linie energetyczne, na których znajduje się większość gniazd tego gatunku są też najczęstszą przyczyną śmierci tych ptaków.

Wcześniejsze afrykańskie informacje dotyczyły 6 bocianów białych i trzech dymówek. Można je znaleźć na naszej stronie w zakładce “INFORMACJE POWROTNE”.

Jerzy Dąbrowski 

PIĄTA ZIMA W AMSTERDAMIE

PIĄTA ZIMA W AMSTERDAMIE

W dniu 30.06.2020 r. zaobrączkowaliśmy na Jeziorze Łęgowskim koło Wągrowca 51 piskląt śmieszki Chroicocephalus ridibundus. Jeden z oznakowanych wówczas osobników swą pierwszą zimę spędził w Amsterdamie (Holandia) – odczyt kolorowej obrączki w dniu 1.03.2021 r. Kolejne daty obserwacji tego ptaka w tym miejscu to: 17.01.2022; 17.01 oraz 9 i 15.02.2023; 11 i 29.01.2024; 12.01.2025 r.

Od zaobrączkowania do ostatniej obserwacji minęło 1.657 dni, a odległość między kolonią lęgową a zimowiskiem wynosi 828 km. Jak dotąd nie mamy innych informacji o tym ptaku, więc nie wiadomo gdzie gniazduje.

Jerzy Dąbrowski