Ptaki Okolic Rogoźna

Kontynuacja odłowu z września i pierwszej połowy października. W zasadzie tego łapania nie miało być, ponieważ liczebność ptaków znacznie spadała i uznaliśmy, że czas już zakończyć odłowy w tym środowisku. Po porannym odłowie 15 października zsunęliśmy sieci, żeby je po południu zwinąć i zakończyć pracę w tym miejscu. Gdy po południu weszliśmy między trzciny usłyszeliśmy charakterystyczny głos wąsatek, których jeszcze w tym roku tutaj nie było. Sieci zostały natychmiast rozwinięte i łapały” przez kolejne 8 dni. Złapało się 185 ptaków z 16 gatunków, w tym 9 retrapów. Zgodnie z oczekiwaniem dominantem były potrzosy a na drugim miejscu znalazły się wąsatki. Istotnym liczebnie gatunkiem były również modraszki, które są najliczniej pojawiającym się w tym środowisku gatunkiem sikory. Z nietypowych w tym środowisku ptaków złapały się kolejne dwa kopciuszki.

W czasie tego łapania przekroczyliśmy  liczbę 9.000 zaobrączkowanych w tym roku ptaków. Kolejny tysiąc zamknął szpak.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Wśród retrapów były dwa obce i jeden nasz stary; pozostałe zostały zaobrączkowane w tym lub ubiegłym roku, w tym miejscu lub nie dalej niż 500 m. Zaobrączkowaliśmy je w następujących miesiącach::

• IX 2018 – 1 modraszka,
• IV 2019 – 1 trznadel,
• IX 2019 – 1 modraszka,
• X 2019 – pierwsza połowa – 3 w tym:  2 modraszki, 1 potrzos.

Ten jeden starszy, to potrzos zaobrączkowany w tym miejscu 20.11.2016 r. jako samiec w 1 roku życia. Tak więc osobnik ten skończył 3 lata. No i te dwa ptaki z obcymi obrączkami. To wąsatek zaobrączkowana 18.10.2019 r. o godz. 11.50 na stawach rybnych w Zgnilcu koło Osiecznej, tj. w odległości 89 km na S od Ciesiel. My wyjęliśmy je z sieci 21.10.2019 r. o godz. 13.00. Już raz mieliśmy wąsatkę z tego terenu – szczegóły stwierdzenia w “Informacjach powrotnych”. Kierunek przemieszczenia pokazuje wyraźnie, że ptaki te nie odlatują do “ciepłych krajów”. Więcej o wąsatkach w “newsie”.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kontynuacja odłowu wrześniowego w trzcinowiskach porastających starorzecza i łąki w pobliżu ujścia Małej Wełny. Od ostatniego łapania w tym miejscu nic się nie zmieniło – podłoże jest całkowicie suche. Sieci niezmienne ustawione w zwartym łanie trzcin, tylko cztery sieci przy krzewiastych wierzbach rosnących w starorzeczu. Trzciny tracą z dnia na dzień zieleń przechodząc w beż.

Opisywane łapanie obejmowało 6 wieczorów, 3 ranki i 4 całe dnie. Zaprzestaliśmy już wabienia dymówek ponieważ ptaki te zniknęły; tylko dwukrotnie widzieliśmy nieliczne osobniki przelatujące nad trzcinowiskami (patrz “Obserwacje”). Złapały się 224 ptaki z 22 gatunków, w tym 17 retrapów. Spośród ptaków gniazdujących w tym miejscu złapały się jeszcze tylko ostatnie trzcinniczki. Większość odłowionych ptaków to te, które przylatują tutaj na noc.  Zdecydowanym dominantem nadal jest potrzos, który łapie się najliczniej przed zmrokiem i rankiem. Ptaki przepierzyły się już całkowicie. Samce nie przypominają już tych czarnogłowych z sezonu lęgowego – są teraz bardzo podobne do samic.

Zwiększyła się liczba odławianych pokrzywnic i modraszek. Na noclegowisko regularnie przylatują makolągwy ale już mniej licznie. Niewątpliwym zaskoczeniem był złapany w trzcinach nad rzeką kopciuszek.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Wśród retrapów był jeden obcy i jeden nasz stary; pozostałe zostały zaobrączkowane w tym lub ubiegłym roku, w tym miejscu lub nie dalej niż 500 m. Zaobrączkowaliśmy je w następujących miesiącach::

• VIII 2018 – 2 w tym: 1 potrzos, 1 modraszka,
• IX 2018 – 1 czarnogłówka,
• X 2018 – 1 zimorodek,
• XI 2018 – 3 modraszki,
• VII 2019 – 1 modraszka,
• VIII 2019 – 3 w tym: 1 modraszka, 2 potrzeszcze,
• IX 2019 – 4 w tym:  1 modraszka, 2 potrzosy, 1 kopciuszek.

Ten jeden starszy, to potrzos zaobrączkowany w tym miejscu 2.05.2016 r. jako samica w 2 roku życia. Tak więc osobnik ten skończył już 4 lata. No i ostatni potrzos, ten z obcą obrączką. To samica zaobrączkowana 2.08.2018 r. w rezerwacie “Jezioro Dróżno” pod Elblągiem, tj. w odległości 216 km na NE od Ciesiel. My złapaliśmy ją 1.10.2019 r. To drugi ptak z tego miejsca. Wcześniej złapaliśmy dzwońca z obrączką założoną w tym miejscu – szczegóły stwierdzenia w “Informacjach powrotnych”.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejna kontrola trzcinowisk porastających starorzecza i łąki w pobliżu ujścia Małej Wełny. Od ostatniego łapania w tym miejscu nic się nie zmieniło – podłoże jest całkowicie suche. Sieci podobnie jak poprzednio ustawiliśmy w zwartym łanie trzcin, dostawiliśmy jednak cztery sieci przy krzewiastych wierzbach rosnących w starorzeczu. Łapanie obejmowało 5 wieczorów, 4 ranki i 1 cały dzień. Trzy  wieczory z wabieniem dymówek głosem z magnetofonu. Złapało się 247 ptaków z 27 gatunków, w tym 16 retrapów. Spośród ptaków gniazdujących w tym miejscu pozostały nieliczne trzcinniczki, łozówki i brzęczki. Większość odłowionych ptaków to te, które przylatują tutaj na noc. Udało się zwabić nieliczne dymówki. Zdecydowanym dominantem okazał się potrzos – to normalna sytuacja o tej porze roku. Największą niespodzianką był oczywiście lelek, o czym jest oddzielny news. Na noclegowisko regularnie przylatują makolągwy i w mniejszej liczbie potrzeszcze.

Lecące o tej porze ptaki są już po pierzeniu i odróżnianie ptaków dorosłych “PO1” od tegorocznych młodych “1” nie jest już tak oczywiste jak przed 2-3 miesiącami. Poniżej zdjęcia ogonów potrzosów i rudzików w obu klasach wieku. U obu gatunków jedną z cech jest kwestia: skrajne sterówki zaostrzone czy zaokrąglone.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Spośród 16 retrapów tylko jeden był stary; pozostałe zostały zaobrączkowane niespełna rok wcześniej, w tym miejscu lub nie dalej niż 500 m. Zaobrączkowaliśmy je w następujących miesiącach::

• XI 2018 – 1 modraszka,
• VII 2019 – 2 potrzosy,
• VIII 2019 – 10 w tym: 3 potrzosy, 1 trzcinniczek, 2 makolągwy, 2 modraszki, 1 potrzeszcz, 1 zimorodek,
• IX 2019 – 2 trzcinniczki.

Ten jeden, to potrzeszcz zaobrączkowany w tym miejscu 1.10.2015 r. Ponieważ o tej porze roku nie da się już odróżnić młodych z danego roku od starszych ptaków, osobnik ten skończył już przynajmniej 4 lata.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugie w tym roku podejście do miejsca na Jeziorze Rogozińskim, w którym łowiliśmy jaskółki w ubiegłym roku . Po trzydniowej przerwie wróciliśmy sprawdzić czy dymówki nadał się tu zbierają na noclegowisko. Okazało się, że nic się nie zmieniło; ptaki wciąż tam przylatują. Podczas trzech wieczornych odłowów złapało się 526 ptaków z 8 gatunków, w tym 21 retrapów. Zgodnie z oczekiwaniem najliczniejsze były dymówki. Podczas kolejnych wieczorów złapało się odpowiednio: 157, 225 i 110 tych ptaków. Na drugim miejscu były pliszki siwe ale już znacznie mniej liczne niż poprzednio. Wraz z dymówkami pojawiły się na noclegowisku nieliczne brzegówki. Wróćmy teraz do dymówek. Struktura wiekowa stada wyglądała następująco: 383 młode i 108 dorosłych z czego 53 samce, 28 samic i 27 o nieoznaczonej płci. Przeliczając te proporcje z innej strony widać, że na 2 dorosłe dymówki przypadało 7,09 młodego.  Proporcje prawie identyczne jak poprzednio, kiedy było 7,04 młodego na 2 dorosłe. Jedyna złapana pliszka żółta (fot.) okazała się ptakiem nietypowo ubarwionym. Miała bardzo ciemną głowę, słabo zaznaczoną białą brew i żółte podgardle. Ma więc (naszym zdaniem)  cechy pośrednie między podgatunkami Motacilla flava flava i Motacilla flava thunbergi. Na tym łapaniu zaobrączkowaliśmy ośmiotysięcznego w tym roku ptaka. Okazał się nim dorosły samiec dymówki.

No, i pełna lista odłowu:

Wśród retrapów były dwie pliszki siwe z których jedna pochodziła z poprzedniego łapania w tym miejscu a druga została zaobrączkowana w Cieślach 14.04.2019 r. – odległość 2,0 km. Pozostałe warte omówienia retrapy, to dymówki zaobrączkowane na zbiorowych noclegowiskach, w tym:

• Jezioro Rogozńskie (odległość 0,0 km) – 2 ptaki zaobrączkowane: 5.09.2019, na tym łapaniu poprzedniego dnia,
• Rzeka Mała Wełna, Owczegłowy (odległość 3,6 km) – 5 ptaków zaobrączkowane: 2,3 i 24.08.2019,
• Cieśle – wodociągi (odległość 2,0 km) – 1 ptak zaobrączkowany 20.07.2019,
• Cieśle – staw (odległość 2,0 km) – 1 ptak zaobrączkowany 29.07.2019,
• Cieśle – ujście Małej Wełny (odległość 1,6 km) – 7 ptaków zaobrączkowanych: 14.07.2019; 28.08.2019; 7,8,10.09.2019.
• Jezioro Boguniewskie (odległość 5,6 km) – 1 ptak zaobrączkowany 4.09.2018.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejna kontrola trzcinowisk porastających starorzecza i łąki w pobliżu ujścia Małej Wełny. Od ostatniego łapania w tym miejscu nic się nie zmieniło – podłoże jest całkowicie suche. Sieci podobnie jak poprzednio ustawiliśmy w zwartym łanie trzcin z dala od krzewów. To łapanie obejmowało 3 wieczorne odłowy z wabieniem dymówek głosem z magnetofonu. Złapały się 193 ptaki z 9 gatunków, w tym 10 retrapów. Spośród ptaków gniazdujących w tym miejscu pozostały nieliczne trzcinniczki, rokitniczki i brzęczki. Większość odłowionych ptaków to te, które przylatują tutaj na noc. Udało się zwabić więcej dymówek.  W kolejne wieczory złapało się ich odpowiednio: 89, 52 i 15. Struktura wiekowa i płciowa wszystkich odłowionych dymówek wyglądała następująco: 108 tegorocznych młodych i 28 dorosłych, w tym 14 samców, 6 samic i 8 o nieoznaczonej płci. Proporcja między dorosłymi a młodymi dymówkami 7,71 młodego/ 2 dorosłe. Sporą niespodzianką był świergotek drzewny, którego w tym miejscu jeszcze nigdy nie złapaliśmy.

A teraz tradycyjnie pełna lista odłowu:

Spośród 10 retrapów na omówienie zasługuje osiem dymówek. Wszystkie zostały zaobrączkowane na zbiorowych noclegowiskach, w tym:

• Jezioro Rogozńskie (odległość 1,6 km) – 3 ptaki zaobrączkowane: 19.08.2018, 5.09.2018, 6.09.2019,
• Rzeka Mała Wełna, Owczegłowy (odległość 5,1 km) – 3 ptaki zaobrączkowane: 2,3 i 23.08.2019,
• Cieśle – wodociągi (odległość 0,5 km) – 1 ptak zaobrączkowany 20.07.2019,
• Cieśle – staw (odległość 0,7 km) – 1 ptak zaobrączkowany 28.07.2019.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Podobnie jak w ubiegłym roku w dolinie Wełny w Cieślach nie było większych noclegowisk dymówek. Również w Boguniewie dymówki nie zbierały się jak dawniej w wielotysięczne stada. Postanowiliśmy sprawdzić miejsce na Jeziorze Rogozińskim, w którym łowiliśmy jaskółki w ubiegłym roku . Ptaki zbierały się tu w liczbie kilkuset w pasie nadbrzeżnych trzcin o szerokości ok. 30 m. Podczas dwóch wieczornych odłowów złapało się 308 ptaków z 8 gatunków, w tym 3 retrapy. Poza dymówkami , które były głównym celem akcji, złapało się 75 pliszek siwych i 16 innych ptaków. Wiedzieliśmy,  że pliszki siwe tutaj nocują, ale nie spodziewaliśmy się że aż tyle się ich złapie. Jest to bez wątpienia rekordowy wynik w historii naszych odłowów. Wróćmy teraz do dymówek. W pierwszym dniu złapało się ich 145 a po jednodniowej przerwie kolejne 72.  Struktura wiekowa stada wyglądała następująco: 169 młodych i 48 dorosłych z czego 22 samce, 18 samic i 8 o nieoznaczonej płci. Przeliczając te proporcje z innej strony widać, że na 2 dorosłe dymówki przypadało 7,04 młodego. Jedyna złapana modraszka okazała się ptakiem nietypowo ubarwionym. Już kiedyś złapaliśmy w czerwcu młodocianą modraszkę z brązową czapeczką. Ta jak widać zdążyła już w znacznym stopniu wymienić pióra głowy.

No, i pełna lista odłowu:

Z trzech dymówek noszących już obrączki, jedna została zaobrączkowana tutaj 19.08.2018 r. Druga złapana na noclegowisku w Cieślach, przy ujściu Małej Wełny 20.08.2019 r. w odległości 1,5 km. Trzeci ptak jest najciekawszy. Zaobrączkowaliśmy go jako jedno z trojga piskląt w dniu 26.06.2019 r. w Owieczkach przy okazji obrączkowania bocianów. Miejsce to jest odległe o 8 km od noclegowiska.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska