Ptaki Okolic Rogoźna

Po trzydniowych odłowach dymówek na Jeziorze Boguniewskim, postanowiliśmy sprawdzić, czy noclegowisko na Jeziorze Rogozińskim jest nadal wykorzystywane. Okazało się, że tak.  W związku z tym przeprowadziliśmy odłowy w trzy kolejne wieczory. Złapało się 209 ptaków z 4 gatunków, w tym 3 retrapy. Miłym zaskoczeniem był fakt, że w miejscu tym nocowało stadko pliszek siwych. Jeśli chodzi o dymówki, to pierwszego wieczora złapało się 105 ptaków, drugiego 63, a trzeciego tylko 15. dymówkami. Analiza składu zgrupowania nocujących dymówek pokazuje, że to już zupełnie inna grupa ptaków. Było wśród nich znacznie więcej pierwszorocznych ptaków, bo aż 83,5%, co w porównaniu z dorosłymi daje wynik ok. 10 młodych na 2 dorosłe ptaki. Nie złapał się ani jeden ptak z poprzedniego odłowu w tym miejscu. Ciekawostką łapania był kolejny trzcinniczek z białymi piórami na głowie.

 

 

 

No, i wyjątkowo krótka lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	179 + 2 retrapY
Pliszka siwa	Motacilla alba	22
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	3
Modraszka	Cyanistes caeruleus	1 + 1 retrap

Obie dymówki noszące już obrączki pochodziły ze zbiorowych noclegowisk, w tym: jedna z VII 2017 r. przy ujściu Małej Wełny w Cieślach, a druga z 17 VIII 2018 ze stawu w dolinie Wełny w Cieślach. Ponadto jedna dymówka złapała się w dwa kolejne wieczory.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po sprawdzeniu znanych nam z ubiegłych lat noclegowisk dymówek w najbliższej okolicy Rogoźna, postanowiliśmy sprawdzić, jak wygląda sytuacja w Boguniewie, gdzie w minionych latach złapaliśmy duże ilości nocujących jaskółek. Okazało się, że w tym roku jest tam również duże – liczące kilka tysięcy tych ptaków – noclegowisko. Ponieważ dysponowaliśmy skromnym, trzyosobowym zespołem, postawiliśmy tylko 70 m sieci na skraju miejsca, w którym ptaki zapadały na noc. Odłowy przeprowadziliśmy w trzy wieczory. Przez te trzy wieczory złapały się 843 ptaków z 13 gatunków, w tym 6 retrapów. Znakomita większość to oczywiście dymówki, które były celem tej akcji. Pierwszego dnia złapały się 494 dymówki, drugiego 249, trzeciego 46. Podobnie jak na poprzednich tegorocznych noclegowiskach przeprowadziliśmy analizę składu tego zgrupowania ptaków. Podobnie jak na starej żwirowni w Cieślach i Jeziorze Rogozińskim stwierdziliśmy bardzo duży udział ptaków dorosłych. W pierwszym dniu, stanowiły one 38,1%; a dla całego odłowu 38,0%. Przeliczając te proporcje z innej strony widać, że na 2 dorosłe dymówki zarówno dla pierwszego dnia, jak i całego odłowu przypadało 3,3 młodego. Dla porównania przytaczamy wyniki z tego samego miejsca z września 2015 r. Złapało się 1308 dymówek, w tym 24,8% dorosłych i 75,2% pierwszorocznych młodych. Na dwa dorosłe ptaki przypadało więc 6,1 młodego, czyli prawie dwukrotnie więcej niż w bieżącym roku. To kolejne potwierdzenie słabych tegorocznych lęgów.

Po przewiezieniu do bazy, ptaki zostały zaobrączkowane, a wszystkie dorosłe, retrapy i część młodych zostało zmierzonych, zważonych. Jednym z pomiarów jakie się wykonuje, jest długość widełek w ogonie, czyli odległości jaka dzieli najkrótsze (środkowe) i najdłuższe (skrajne) sterówki. Umożliwia to  w większości przypadków określenie płci u dorosłych dymówek. Za samce uznaje się ptaki, które mają widełki dłuższe, niż 53 mm, a za samice osobniki o widełkach krótszych niż 48 mm. W tym odłowie trafiły się samce o na prawdę imponujących widełkach, tj. 90 i 100 mm.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	783 + 5 retrapów
Mazurek	Passer montanus	30
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	7
Potrzos	Emberiza schoeniclus	5
Modraszka	Cyanistes caeruleus	5
Potrzeszcz	Miliaria calandra	4
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	2 + 1 retrap
Dzwoniec	Carduelis chloris	2
Podróżniczek	Luscinia svecica	1
Brzegówka	Riparia riparia	1
Brzęczka	Locustella luscinioides	1
Kapturka	Sylvia atricapilla	1
Kos	Turdus merula	1

 

Z pięciu dymówek noszących już obrączki, cztery pochodziły ze zbiorowych noclegowisk, w tym: 1 z VIII 2014 r. przy ujściu Małej Wełny w Cieślach; 1 z IX 2015 r. na Jeziorze Boguniewskim i 2 z VIII 2018 r. na Jeziorze Rogozińskim. Jeden ptak został zaobrączkowany 4 VI 2014 r. w Studzieńcu jako pisklę. No i jeszcze jedna dymówka, która została zaobrączkowana pierwszego dnia i złapała się ponownie 2 dni później w tym samym miejscu. Rankiem 8 września złapała się pierwszoroczna rokitniczka z polską, ale nie naszą obrączką. Nie założyli jej również koledzy z najbliższego sąsiedztwa, czyli z Rościnna. Wiadomość wysłaliśmy do centrali obrączkarskiej i z niecierpliwością czekamy na dane o  zaobrączkowaniu tego ptaka. Dziś (19.09.2018) otrzymaliśmy informację o okolicznościach zaobrączkowania tej rokitniczki. Obrączkę założono trzy dni wcześniej o godz. 10.00 na Jeziorze Rakutowskim – 152 km w linii prostej na wschód od Boguniewa. Na zakończenie pragniemy podziękować Darkowi Graczowi za udział w tej akcji obrączkarskiej.

 

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po wielu dniach odłowów w trzcinowiskach, postanowiliśmy przypomnieć sobie jak wyglądają inne ptaki. Wybór padł na zadrzewienia porolne we wsi Owczegłowy. W odległości kilkuset metrów znajduje się nasza powierzchnia z 56 budkami, więc zawsze istnieje szansa na złapanie zaobrączkowanych w nich ptaków. Łapaliśmy już tutaj wielokrotnie. Jest to miejsce, w którym udaję się często złapać wszystkie sześć gatunków naszych sikor. I tym razem nas nie zawiodły – były wszystkie.

Przez jedno popołudnie i drugi cały dzień złapało się 110 ptaków z 21 gatunków, w tym 4 retrapy. Trudno mówić tutaj o jakimś dominującym gatunku. Jest to natomiast czas, kiedy ptaki znajdują się na różnych etapach wymiany piór, więc można sobie przypomnieć sporo zagadnień z oznaczania płci i wieku poszczególnych gatunków ptaków. Jednym z najciekawszych był młodociany zniczek – pierwszy raz widzieliśmy takiego zniczka.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Raniuszek	Aegithalos caudatus	14
Kapturka	Sylvia atricapilla	13
Bogatka	Parus major	9 + 2retrapy
Rudzik	Erithacus rubecula	7
Czarnogłówka	Poecile montanus	6 + 1 retrap
Sosnówka	Periparus ater	6
Kos	Turdus merula	6
Śpiewak	Turdus philomelos	6
Trznadel	Emberiza citrinella	5
Muchołowka żałobna	Ficedula hypoleuca	5
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	5
Pełzacz leśny	Certhia familiaris	4
Modraszka	Cyanistes caeruleus	4
Czubatka	Lophophanes cristatus	4
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	4
Sikora uboga	Poecile palustris	2 + 1 retrap
Dzięcioł duży	Dendrocpos major	1
Dzięcioł zielony	Picus viridis	1
Zięba	Fringilla coelebs	1
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1
Zniczek	Regulus ignicapilla	1

Najstarszym retrapem była czarnogłówka zaobrączkowana tutaj jako dorosła 11.11.2013 r. – ma więc przynajmniej 6 lat. Kolejny ptak z obrączką, to sikora uboga zaobrączkowana również tutaj, ale 4.12.2016 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia – ma więc 2 lata. Dwa pozostałe, to bogatki zaobrączkowane w naszych budkach, na powierzchni “OWCZEGŁOWY” 16.05.2018 a pochodzące z dwóch różnych lęgów.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejne sprawdzenie trzcinowiska, w którym zwykle bardzo licznie nocują ptaki. Okazuje się, że w tym roku jest ich relatywnie mało. Przez te trzy wieczory złapały się 164 ptaki z 12 gatunków, w tym 9 retrapów. O zbiorowym nocowaniu można mówić w przypadku dymówki i makolągwy. Dominantem była ta pierwsza, choć 52 ptaki, to bardzo skromna liczba jak na ten gatunek. Młode ptaki stanowiły 86,5%. Przeliczając te proporcje z innej strony widać, że na 2 dorosłe dymówki przypadało 12,9 młodego. To proporcje pasujące bardziej do tych stwierdzonych na stawie w dolinie Wełny (16 młodych na 2 dorosłe), natomiast zdecydowanie odbiegający od proporcji na dużych noclegowiskach w dolinie Wełny i na Jeziorze Rogozińskim (4  młode na 2 dorosłe). Zobaczymy, co będzie na kolejnych noclegowiskach – jeśli uda się je znaleźć. Z ptaków lęgowych dominował oczywiście trzcinniczek. Złapaliśmy kila osobników, które dopiero co opuściły gniazda i miały jeszcze nie w pełni wyrośnięte lotki – to bardzo późne lęgi!
A teraz pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	43 + 3 retrapy
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	41 + 1 retrap
Makolągwa	Carduelis cannabina	33 + 2 retrapy
Modraszka	Cyanistes caeruleus	12 + 3 retrapy
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	6
Pliszka żółta	Motacilla flava	5
Potrzeszcz	Miliaria calandra	3
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	1
Mazurek	Passer montanus	1
Pokląskwa	Saxicola rubetra	1

Jeśli chodzi o retrapy, to najstarszym był trzcinniczek zaobrączkowany tutaj w VII 2017. Była modraszka zaobrączkowana 19.05.2018 jako pisklę w jednej z naszych budek w lesie “Olszyna”. Wszystkie “zretrapione” dymówki pochodziły z pobliskich noclegowisk: jedna z 18.08.2018 na stawie w Cieślach, dwie z 19.08.2018 na Jeziorze Rogozińskim.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie nad stawem w dolinie Wełny w Cieślach oraz na pobliskich ugorach. Okazjonalne odłowy w pobliżu miejsca zamieszkania, najczęściej ograniczone do godzin popołudniowych i wczesnych poranków. Pięć wieczorów odłów dymówek z wabieniem głosem, w małej kępie nadbrzeżnych trzcin. Złapało się 327 ptaków z 24 gatunków, w tym 18 retrapów. W zasadzie należy odłów podzielić na trzy grupy: noclegowisko dymówek, ptaki trzcinowisk, ptaki ugorów. Jeśli chodzi o noclegowisko dymówek, to trzeba powiedzieć, że byliśmy mile zaskoczeni, że w tak małej kępie trzcin (30 x 10 m) udało się odłowić aż 179 osobników. Jeszcze dziwniejsze jest to, że proporcja ptaków pierwszorocznych do starszych całkowicie odstaje od stwierdzonych w tym roku na innych noclegowiskach. Wyniosła ona aż 16 młodych dymówek na 2 dorosłe. Na innych, do tej pory zbadanych noclegowiskach proporcja ta wyniosła: 1,6 i 4,0 młodego na dwa dorosłe. Wśród pozostałych ptaków odławianych w trzcinowiskach na obrzeżach stawu dominowały dwa gatunki: potrzos i trzcinniczek. To pierwszy w tym roku tak wysoka liczebność potrzosa – widocznie ruszył przelot. Niewątpliwą atrakcją były odłowione zimorodki oraz młodociany samiec podróżniczka. Tym samym mamy stwierdzenie w dolinie Wełny wszystkich trzech gatunków słowików: szarego, rdzawego i podróżniczka. Jeśli chodzi o ptaki ugorów, to najliczniej łapały się kląskawki, kulczyki i makolągwy. Dwa ostatnie przylatują tutaj na żerowisko. Kląskawka jest tutaj od niedawna ptakiem lęgowym i jest już znacznie liczniejsza od pokląskwy, która gniazduje w tym miejscu “od zawsze”. Kląskawka dotarła do nas na drodze naturalnego rozprzestrzeniania się tego gatunku z południowego wschodu.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	174 + 5 retrapów
Potrzos	Emberiza schoeniclus	30 + 7 retrapów
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	33+ 3 retrapy
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	12
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	10
Kląskawka	Saxicola torquata	9
Modraszka	Cyanistes caeruleus	5 + 2 retrapy
Kulczyk	Serinus serinus	6
Cierniówka	Sylvia communis	5
Makolągwa	Carduelis cannabina	5
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	3
Brzegówka	Riparia riparia	3
Zimorodek	Alcedo atthis	2 + 1 retrap
Muchołówka żałobna	Ficedula hypoleuca	2
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Podróżniczek	Luscinia svecica	1
Pliszka żółta	Motacilla flava	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1
Pokląskwa	Saxicola rubetra	1
Szpak	Sturnus vulgaris	1
Kapturka	Sylvia atricapilla	1

Z 18 retrapów warto napisać o ośmiu; pozostałe to ptaki, które zaobrączkowaliśmy tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w bieżącym roku. Zacznijmy od dymówek. Jeden ptak został zaobrączkowany na noclegowisku przy ujściu Małej Wełny  w VII 2016, jedna na noclegowisku przy ul. Lipowej w Cieślach 29.07.2018 a dwa na noclegowisku na Jez. Rogozińskim w Rogoźnie 19 i 21.08.2018. Ostatnia z dymówek została zaobrączkowana tutaj 7.04.2018. Najstarszy z “retrapów”, to trzcinniczek zaobrączkowany przy ujściu Małej Wełny 16.07.2013 r. jako ptak dorosły – ma więc przynajmniej 6 lat. Potrzosy nosiły nasze obrączki założone w IX 2014 i IV 2018 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

Wobec braku większych noclegowisk dymówek w dolinie Wełny w Cieślach postanowiliśmy poszukać tych ptaków w innych miejscach. Jedno z nich udało się znaleźć bardzo blisko, bo na miejskim odcinku Jeziora Rogozińskiego. Ptaki zbierały się w liczbie kilkuset w pasie nadbrzeżnych trzcin o szerokości ok. 30 m. Następnego dnia po zlokalizowaniu tego stanowiska przeprowadziliśmy pierwszy odłów, a po dniu przerwy dwa kolejne wieczorne łapania. Przez te trzy wieczory złapało się 328 ptaków z 3 gatunków, w tym 5 retrapów. Poza dymówkami , które były głównym celem akcji, złapało się tylko 7 innych ptaków. Analiza składu zgrupowania nocujących dymówek wykazała bardzo duży udział ptaków dorosłych. W pierwszym dniu, kiedy złapało się w sumie 195 dymówek, stanowiły one 39,5%; a dla całego odłowu (321 ptaków) 33,0%. Przeliczając te proporcje z innej strony widać, że na 2 dorosłe dymówki przypadały: dla pierwszego dnia – 3 młode, a dla całego odłowu – 4. To połowa tego, co stwierdzono na noclegowiskach w minionych latach.

No, i wyjątkowo krótka lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	316 + 5 retrapów
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	6
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1

Z pięciu dymówek noszących już obrączki, cztery pochodziły ze zbiorowych noclegowisk, w tym: 2 z VIII 2014 r. na Małej Wełnie w Owczegłowach; 2 z VII-VIII 2018 z doliny Wełny w Cieślach. Ostatni, to ptak zaobrączkowany 30 VII 2018 na terenie betoniarni w Cieślach.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Trzecie w tym roku łapanie w dolinie Wełny w Cieślach. Odłowy przeprowadzone w tym samym miejscu, co trzy tygodnie wcześniej. Z uwagi na wysokie temperatury pierwszego dnia zrobiliśmy 6-godzinną przerwę w godzinach południowych. Przez dwa pełne dni (po uwzględnieniu wspomnianej przerwy) złapało się 280 ptaków z 30 gatunków, w tym 30 retrapów. Pośród ptaków gniazdujących w tym środowisku dominantem znów okazał się trzcinniczek, choć było go o połowę mniej niż poprzednio. Najwięcej jednak złapało się mazurków, które przyleciały na noclegowisko w kępy krzewiastych wierzb porastających łąki. To niestety jedyny gatunek nocujący w tym roku na tym terenie. Pierwszy raz złapały się w tym roku wszystkie trzy gatunki świstunek: pierwiosnek, piecuszek i świstunka leśna. Warto podkreślić fakt odłowienia młodocianego słowika szarego, którego zasięg geograficzny obejmuje tereny wschodniej Europy. Na poprzednim łapaniu zaobrączkowaliśmy słowika rdzawego, którego zasięg obejmuje tereny zachodniej Europy. Oznacza to, że Rogoźno leży na styku areałów lęgowych tych dwóch gatunków.

A teraz oderwijmy się na chwilę od ptaków. Dolina Wełny jest terenem licznego występowania jednego z najbardziej inwazyjnych gatunków roślin – kolczurki klapowanej. Jest to jednoroczne pnącze z rodziny dyniowatych. Od lat staramy się tępić tę roślinę w miejscach, gdzie łapiemy ptaki. Płodność jej jest jednak olbrzymia. Z jednego nasionka wyrasta roślina, na której znajdują się dziesiątki owoców. Torebki nasienne po wyschnięciu roznoszone są przez wodę i powodują kolonizację nowych terenów. W miejscach jej masowego występowania trzciny są przygniecione do ziemi, jakby walec po nich przejechał, gałęzie wierzb łamią się pod ciężarem tych roślin. Zamieszczone zdjęcia pokazują siewki kolczurki z kwietnia i pnącze okrywające krzew w sierpniu.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Mazurek	Passer montanus	65 + 10 retrapów
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	54 + 10 retrapów
Potrzos	Emberiza schoeniclus	19
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	17 + 2 retrapy
Kapturka	Sylvia atricapilla	11
Modraszka	Cyanistes caeruleus	7 + 4 retrapy
Dzwoniec	Carduelis chloris	8 + 1 retrap
Potrzeszcz	Miliaria calandra	8
Pliszka żółta	Motacilla flava	7
Czarnogłówka	Poecile montanus	7
Cierniówka	Sylvia communis	5 + 2 retrapy
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	5
Brzęczka	Locustella lusinioides	5
Łozówka	Acrocephalus palustris	4
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	4
Piegża	Sylvia curruca	3
Rudzik	Erithacus rubecula	3
Bogatka	Parus major	3
Trznadel	Emberiza citrinella	2
Dymówka	Hirundo rustica	2
Sikora uboga	Poecile palustris	2
Śpiewak	Turdus philomelos	1 + 1 retrap
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Makolągwa	Carduelis cannabina	1
Pełzacz leśny	Certhia familiaris	1
Sójka	Garrulus glandarius	1
Słowik szary	Luscinia luscinia	1
Świstunka leśna	Phylloscopus sibilatrix	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1
Kos	Turdus merula	1

Z 30 retrapów warto napisać o dziewięciu; pozostałe to ptaki, które zaobrączkowaliśmy tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w bieżącym roku. Bez wątpienia najciekawszym jest trzcinniczek zaobrączkowany 19.08.2016 r. jako ptak w 1 kalendarzowym roku życia, na jezorze Dróżno koło Elbląga – odległość 216 km w linii prostej. Kolejnych 6 retrapów to również trzcinniczki ale zaobrączkowane w Cieślach. Najstarszy z nich zaobrączkowany jako dorosły 31.07.2013 r. Kolejne trzcinniczki zaobrączkowaliśmy: 27.07.2014, 17.07.2015, 4.08.2015 i 10.06.2017 – 2 osobniki. Złapał się też dzwoniec zaobrączkowany 1.10.2016 roku jako ptak dorosły oraz modraszka zaobrączkowana 19.05.2018 jako pisklę w jednej z naszych budek w lesie “Olszyna”.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

Pierwsze po kilkuletniej przerwie łapanie na zatrzcinionej starej żwirowni w pobliżu ujścia Rudki do Wełny. Tutaj trzciny wyrastają z wody sięgającej mniej więcej do kolan. To trzecie miejsce w dolinie Wełny w Cieślach, gdzie zwykle o tej porze licznie nocowały pliszki i jaskółki. Przez wieczór, dwa pełne dni i ranek ostatniego dnia złapało się 313 ptaków z 20 gatunków, w tym 22 retrapy. Dwa wieczory łapaliśmy z wabieniem dymówek głosem z magnetofonu. Efekt był pozytywny. Pierwszego wieczoru (bez wabienia) złapały się 4 dymówki, drugiego wieczoru 61, a trzeciego 36. Tym samym właśnie dymówka okazała się dominantem. Spośród  ptaków gniazdujących w tym środowisku najliczniej łapały się oczywiście trzcinniczki. Z analizy zgrupowania nocujących tutaj dymówek wynika, że aż 55,2% stanowiły ptaki dorosłe. W minionych latach zdecydowaną większość nocujących stad stanowiły młode z danego sezonu. Lepiej wyglądało to u trzcinniczków: 37,8% ptaków dorosłych; ale to też więcej niż w minionych latach. Wygląda na to, że sukces gniazdowy ptaków jest w tym roku mniejszy.Wśród złapanych trzcinniczków był jeden z białymi piórami – po jednej pokrywie I-rzędowej w każdym skrzydle. Największą niespodzianką był bączek – najmniejsza nasza czapla.

No, i pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	99 + 6 retrapów
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	88 + 2 retrapy
Modraszka	Cyanistes caeruleus	17 + 1 retrap
Trznadel	Emberiza citrinella	16 + 2 retrapy
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	11 + 2 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	12
Kapturka	Sylvia atricapilla	9
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	8 + 1 retrap
Brzęczka	Locustella luscinioides	6 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	6
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	5
Bogatka	Parus major	1 + 4 retrapy
Łozówka	Acrocephalus palustris	4
Cierniówka	Sylvia communis	3
Pliszka siwa	Motacilla alba	2 + 1 retrap
Czarnogłówka	Poecile montanus	1 + 1 retrap
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Bączek	Ixobrychus minutus	1
Gąsiorek	Lanius collurio	1
Kos	Turdus merula	1 retrap

Jeśli chodzi o retrapy, to zacznijmy od dymówek. Cztery z nich zostały zaobrączkowane jako pierwszoroczne młode na zbiorowych noclegowiskach: jedna w VI 2015 na Małej Wełnie w Owczegłowach a trzy w VII 2016 w Cieślach, przy ujściu Małej Wełny. Dwie pozostałe dymówki, to ptaki lęgowe z Mikołajewa: jedna zaobrączkowana jako pisklę 19.06.2017 a druga jako lotny młody w pomieszczeniu z gniazdem w dniu 4.06.2018. Pozostałe ptaki pochodziły z doliny Wełny w Cieślach: trznadel zaobr.  12.10.2014; pliszka siwa zaobr. 22.07.2016; modraszka zaobr. 27.08.2017 roku. Złapały się też dwie bogatki zaobrączkowane jako pisklęta w V 2016 roku w pobliskim lesie “Olszyna”. Pozostałe nie opisane tutaj retrapy, to ptaki zaobrączkowane w najbliższej okolicy w tym roku.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugie w tym roku łapanie w dolinie Wełny w Cieślach. Po wiosennych rozlewiskach nie ma już ani śladu – nawet w starorzeczach nie było już wody. Przez dwa pełne dni złapało się 446 ptaków z 26gatunków, w tym 23 retrapy. Zdecydowanym dominantem okazał się trzcinniczek. Licznie łapały się też pierwiosnki. Wśród odłowionych ptaków były 4 gatunki pokrzewek, w tym bardzo rzadko łapana jarzębatka. Nie było tylko ostatniego naszego gatunku z tej grupy, tj. gajówki. Coś się chyba niedobrego z tym gatunkiem dzieje, ponieważ już bardzo dawno nie mieliśmy okazji jej obrączkować.  Niestety nie stwierdziliśmy gromadzenia się na noclegowiska pliszek żółtych. Jak zwykle pojawiły się natomiast modraszki, które są poza sezonem lęgowym typowymi trzcinowymi sikorami. Większość odłowionych ptaków – 81%, to tegoroczne młode. Wśród złapanych trzcinniczków był jeden z białymi piórami na głowie.

No, i pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	145 + 10 retrapów
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	73 + 1 retrap
Modraszka	Cyanistes caeruleus	31 + 1 retrap
Cierniówka	Sylvia communis	31 + 1 retrap
Szpak	Sturnus vulgaris	24
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	20 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	18
Łozówka	Acrocephalus palustris	17
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	13 + 1 retrap
Piegża	Sylvia curruca	11
Bogatka	Parus major	7 + 3 retrapy
Mazurek	Passer montanus	4 + 2 retrapy
Brzęczka	Locustella luscinioides	4 + 1 retrap
Pliszka żółta	Motacilla flava	4 + 1 retrap
Kapturka	Sylvia atricapilla	3 + 1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	3
Trznadel	Emberiza citrinella	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2
Dymówka	Hirundo rustica	2
Czarnogłówka	Poecile montanus	2
Jarzębatka	Sylvia nisoria	2
Pełzacz leśny	Certhia familiaris	1
Zaganiacz	Hipploais icterina	1
Gąsiorek	Lanius collurio	1
Słowik szary	Luscinia megarhynchos	1
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1

Najciekawszym retrapem był trzcinniczek z belgijską obrączką – wciąż czekamy na dane z zaobrączkowania tego ptaka. Pozostałe retrapy, to ptaki, które zaobrączkowaliśmy tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w minionych latach lub wiosną tego roku.Najstarsze z nich to: trzcinniczek zaobrączkowany tutaj jako dorosły 31.07.2013 r. oraz rokitniczka zaobrączkowana po drugiej stronie rzeki 31.08.2013 r. jako ptak w pierwszym roku życia. Z  VII 2014 roku pochodziły 2 trzcinniczki. Z VIII 2015 r. – 1 trzcinniczek. Z 2016 roku: 1 cierniówka i 1 piecuszek. Z VI-VII 2017 r.  – 4 trzcinniczki. Złapały się też trzy bogatki i jedna modraszka zaobrączkowane jako pisklęta w V i VI bieżącego roku w pobliskim lesie “Olszyna”. Dwie bogatki pochodziły z tego samego lęgu.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Odłowy zgrupowania ptaków żerujących na polu obsianym łubinem ale w głównej mierze porośniętym chwastami. Wykorzystaliśmy fakt, że ptaki gromadnie przelatywały z pola na pas świerków rosnących za płotem cmentarza. W sumie złapało się  170 ptaków z 10 gatunków, w tym 11 retrapów. Większość ptaków złapała się jednego ranka, tj. 31 lipca, kiedy jednorazowo wyjęliśmy z sieci 51 wróbli i 69 mazurków. Oba gatunki były zdecydowanymi dominantami w opisywanym łapaniu. Przeprowadzona analiza płci i wieku odłowionych wróbli wykazała, że 75,6% stanowiły ptaki młode, tzn. z bieżącego sezonu lęgowego. Pozostałe 24,4%, to ptaki dorosłe, które w minionym sezonie już wyprowadziły lęgi. Jeśli chodzi o płeć odławianych ptaków, udział samic wzrósł do 56,1%. W przypadku mazurka, u którego trudno jednoznacznie oznaczyć płeć ptaków, przeprowadzono tylko analizę wieku odłowionych ptaków. Prawie wszystkie mazurki, bo aż 96,3% były ptakami pierwszorocznymi. Najciekawszym złapanym ptakiem była dorosła samica dzierlatki, która otrzymała dodatkowo kolorowe obrączki. Powinna być ptakiem osiadłym na tym terenie, ale czas pokarze, czy uda się ją spotkać często w najbliższej okolicy.

Poniżej pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Mazurek	Passer montanus	73 + 9 retrapów
Wróbel	Passer domesticus	81  + 1 retrap
Szczygieł	Carduelis carduelis	2
Kopciuszek	Phoenicurus phoenicurus	2
Szpak	Sturnus vulgaris	2
Cierniówka	Sylvia communis	1 + 1 retrap
Dzierlatka	Galerida cristata	1
Piegża	Sylvia curruca	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1
Makolągwa	Carduelis cannabina	1

Wszystkie złapane retrapy, to ptaki pochodzące z odłowów w ostatnich dniach w odległości nie większej niż 200 m.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska