Ptaki Okolic Rogoźna

Jednodniowy odłów ptaków w uprawie słonecznika. Wygląda na to, że uprawa została “spisana na straty”, ponieważ słoneczniki już sczerniały i zaczynają gnić, wzdłuż uprawy o szerokości ok. 15 metrów są koleiny ciągnika. Z jednej strony przylega uprawa facelii a z drugiej przeorane ściernisko po kukurydzy. Koszyczki słoneczników, choć niezbyt dorodne, wypełnione są nasionami. Zastanawialiśmy się, jakie ptaki żerują na tym polu, bo bardzo liczne ślady znajdowały się na ziemi. Złapało się 77 ptaków z 2 gatunków, w tym 1 retrap. Ku naszemu zdziwieniu nie złapał się ani jeden dzwoniec, który jak wykazują obserwacje przy karmniku, jest ptakiem wyjątkowo chętnie zjadającym nasiona słonecznika. Na tym polu żerowały tylko bogatki i modraszki. Dominowały bogatki – ~82% wszystkich złapanych ptaków. Przeanalizowaliśmy odłowione bogatki pod względem wieku i płci. Większość, ~95% okazała się ptakami młodymi, z tegorocznego sezonu lęgowego. Jeśli chodzi o płeć, to stwierdziliśmy nieznaczną przewagę sami – ~54%. Podobne wyglądało to w przypadku modraszki, ale było ich zbyt mało, żeby przeprowadzać analizę statystyczną.

Teraz tradycyjnie pełna lista:

Odłowy na “ścianie” drzewostanu świerkowego. Złapało się 21 ptaki z 8 gatunków, w tym 2 retrapy. Chcieliśmy sprawdzić jakie ptaki koczują w takiej monokulturze. Spodziewaliśmy się, że dominantem będzie mysikrólik; no i był, ale wysoko w świerkach a złapał się tylko jeden.

Najwięcej załapało się bogatek, a wśród nich była jedna o rekordowo krótkim skrzydle – 68,0 mm. Poprzedni rekord padł 14.03.2020 r. w leśniczówce “Buczyna” w Łoskoniu – 69,0 mm. Są to wymiary właściwe dla modraszki, u której największa stwierdzona przez nas długość skrzydła to 71,0 mm. Dwie sikory (sosnówka i czubatka) miały narośle u nasady dzioba. Szczególnie duża była u sosnówki.

Teraz tradycyjnie pełna lista:

Po dwumiesięcznej przewie ustawiliśmy 80 m sieci do odłowu małych ptaków w okolicach stawu w dolinie Wełny w Cieślach. Trzcinowiska opuściły już ptaki lęgowe. Ptaków było bardzo mało. Złapało się 45 ptaków z 11 gatunków, w tym 12 retrapów. Dominantem była modraszka. Po raz pierwszy tej jesieni złapała się czeczotka.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	10 + 8 retrapów
Bogatka	Parus major	9 + 1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	6
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	2 + 1 retrap
Zimorodek	Alcedo atthis	2 retrapy
Czeczotka	Carduelis flammea	1
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1
Wąsatka	Panurus biarmicus	1
Mazurek	Passer montanus	1
Czarnogłówka	Poecile montanus	1
Pokrzywnica	Prunella modularis	1

Wszystkie retrapy, to ptaki zaobrączkowane w najbliższej okolicy, w tym 6 z bieżącego roku. Pozostałe nosiły nasze obrączki z minionych lat:

• X-XI 2019 – 3, w tym:  2 modraszki i 1 strzyżyk,
• IX 2018 – 1 modraszka,
• VII 2018 – 1 modraszka,
• XII 2017 – 1 modraszka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kontynuacja jesiennych odłów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Sieci ustawiliśmy w trzcinowiskach i na ich obrzeżach porośniętych szpalerami krzewiastych i drzewiastych wierzb. Odłowy prowadziliśmy przez jeden wieczór i trzy całe dni.  Złapały się 62 ptaki z 14 gatunków, w tym 10 retrapów. Skład gatunkowy bardzo podobny do tego z minionych lat w tym miejscu. Dominantem tym razem okazały się modraszki. Dominujące w ubiegłym roku potrzosy i wąsatki były zdecydowanie mniej liczne.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	18 + 7 retrapów
Rudzik	Erithacus rubecula	8
Potrzos	Emberiza schoeniclus	5
Bogatka	Parus major	2 + 2 retrapy
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	4
Makolągwa	Carduelis cannabina	3
Wąsatka	Panurus biarmicus	3
Mysikrólik	Regulus regulus	3
Czyż	Carduelis spinus	2
Czarnogłówka	Poecile montanus	1 retrap
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Pokrzywnica	Prunella modularis	1
Szpak	Sturnus vulgaris	1
Śpiewak	Turdus philomelos	1

Większość retrapów, to ptaki zaobrączkowane w Cieślach w tym roku.  Tylko dwie modraszki nosiły obrączki założone tutaj w VIII i IX 2018 roku.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwszy jesienny odłów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Sieci ustawiliśmy w trzcinowiskach i na ich obrzeżach porośniętych szpalerami krzewiastych i drzewiastych wierzb. Przy znajdującym się tutaj zarastającym stawie ustawiliśmy 70 m sieci na duże ptaki, z myślą o przebywających tam krzyżówkach. Odłowy prowadziliśmy przez siedem wieczorów, pięć całych dni i pięć ranków.  Złapały się 372 ptaki z 30 gatunków, w tym 24 retrapy. Skład gatunkowy bardzo podobny do tego z minionego roku w tym miejscu. Dominantem były makolągwy przylatujące tutaj na noclegowisko. W dwa wieczory przyleciały też szpaki. jak zwykle o tej porze roku liczniejsze były potrzosy, modraszki i rudziki. Przestały już dziwić pojawiające się w trzcinowiskach ptaki raczej z nimi nie kojarzone: mysikróliki, kopciuszki i kląskawki. Sieci o dużym oczku (60×60 mm) wzbogaciły odłów o 6 kaczorów krzyżówki, uszatkę i największą niespodziankę – świstuna (więcej o nim w newsie). Wśród odłowionych ptaków znalazły się dwa “niepełnosprawne”: szpak bez jednej nogi i trzcinniczek z jedną nogą trwale odgiętą w bok o 90^o w stawie skokowym. Obydwa były w dobrej kondycji.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Makolągwa	Carduelis cannabina	98 + 7 retrapów
Modraszka	Cyanistes caeruleus	50 + 12 retrapów
Szpak	Sturnus vulgaris	46 + 1 retrap
Potrzos	Emberiza schoeniclus	33 + 1 retrap
Bogatka	Parus major	17 + 1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	25 + 1 retrap
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	9
Potrzeszcz	Miliaria calandra	9
Mysikrólik	Regulus regulus	8
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	7
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	6
Pokrzywnica	Prunella modularis	6
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	5 + 1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	4
Czyż	Carduelis spinus	3
Kapturka	Sylvia atricapilla	3
Kopciuszek	Phoenicurus ochruros	3
Zięba	Fringilla coelibs	2
Czarnogłówka	Poecile montanus	2
Kląskawka	Saxicola torquata	2
Zimorodek	Alcedo atthis	1
Świstun	Anas penelope	1
Uszatka	Asio otus	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Mazurek	Passer montanus	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1
Remiz	Remiz pendulinus	1
Gajówka	Sylvia borin	1
Kos	Turdus merula	1

Większość retrsapów, to ptaki zaobrączkowane w Cieślach w tym roku. Siedem osobników nosiło nasze obrączki w minionych lat:

• VII 2019 – 2 makolągwa,
• XI 2019 – 1 modraszka,
• IX 2018 – 1 szpak,
• VIII 2018 – 3 modraszki,
• VII 2018 – 1 pierwiosnek.

Najciekawszy z wymienionych wyżej był pierwiosnek i to nie z powodu długowieczności. Kształt zakończeń sterówek wskazywał na ptaka w pierwszym kalendarzowym roku życia. Jak z daty zaobrączkowania wynika, ze był przynajmniej w trzecim roku.

Największe emocje wzbudziły jednak dwie modraszki z zagranicznymi obrączkami: niemiecką z centrali HELGOLAND i estońską z centrali MATSALU. Ta druga wyglądała na dopiero co założoną i nosił ją ptak w pierwszym roku życia. Dane o okolicznościach zaobrączkowania tej modraszki już nadeszły. Oznakowano ją 26.09.2020 r. w miejscu opisanym jako “Pärnu maakond, Häädemeeste vald, Kabli küla (Kabli linnujaam)” – cokolwiek to znaczy; nad brzegiem Bałtyku w pobliżu granicy Łotwą.  Złapaliśmy ją po 14 dniach od daty zaobrączkowania, a odległość dzieląca Ciesle od miejsca zaobrączkowania, to 748 km w linii prostej. Na dane o ptaku z niemiecką obrączką będzie trzeba pewnie jak zwykle poczekać kilka miesięcy.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Kolejne, po ponad dwumiesięcznej przerwie, łapanie w zakrzewionej części doliny Wełny. Złapało się 99 ptaków z 23 gatunków, w tym 18 retrapów.  Najliczniejszą grupą ptaków były sikory a zwłaszcza modraszka. Prawie całkowicie znikły Acrocephalusy, natomiast zwiększyła się liczebność potrzosa, rudzika i pokrzywnicy. Złapała się jedna dymówka – zapewne ostatnia w tym roku. W czasie odłowu zaobserwowaliśmy małe grupy przelatujących dymówek: 8 + 4 + 11.

No, i jak zwykle pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	9 + 9 retrapów
Potrzos	Emberiza schoeniclus	11 + 2 retrapy
Bogatka	Parus major	6 + 5 retrapów
Rudzik	Erithacus rubecula	10
Czarnogłówka	Poecile montanus	5 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	5
Pokrzywnica	Prunella modularis	5
Kapturka	Sylvia atricapilla	5
Zięba	Fringilla coelebs	4
Zimorodek	Alcedo atthis	2 + 1 retrap
Kos	Turdus merula	3
Dzwoniec	Carduelis chloris	2
Brzęczka	Locustella luscinioides	2
Sikora uboga	Poecile palustris	2
Szpak	Sturnus vulgaris	2
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	1 + 1 retrap
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1
Trznadel	Emberiza citrinella	1
Dymówka	Hirundo rustica	1
Mazurek	Passer montanus	1
Remiz	Remiz pendulinus	1
Kowalik	Sitta europaea	1
Śpiewak	Turdus philomelos	1

 

Z osiemnastu retrapów warto napisać o dziewięciu; pozostałe to ptaki, które zaobrączkowaliśmy tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w bieżącym roku. Z tego roku pochodzą też pierwsze cztery retrapy o których chcemy napisać. Są to ptaki lęgowe w pobliskim lesie “Olszyna”.  Są to ptaki z naszych budek lęgowych: samica modraszki złapana przy pisklętach oraz trzy ptaki zaobrączkowane jako pisklęta – 2 modraszki i 1 bogatka. Pozostałe pięć, to ptaki zaobrączkowane w następujących okresach:

• VII 2018 – 1 modraszka,
• VIII-IX 2019 – 1 potrzos, 2 bogatki i 1 czarnogłówka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Szósty letni odłów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Sieci, tak jak poprzednio, ustawiliśmy tylko w trzcinowiskach. Odłowy prowadziliśmy przez trzy wieczory i trzy ranki.  Złapały się 62 ptaki z 9 gatunków, w tym 2 retrapy. Od poprzedniego łapania minęły dwa tygodnie i liczba ptaków oraz różnorodność wyraźnie spadła. Zniknęły całkowicie dymówki i pliszki żółte a trzcinniczki bardzo mocno zmniejszyły liczebność. W tej sytuacji dominantem były makolągwy przylatujące tutaj na noclegowisko. Oznaki trwającego przelotu najlepiej było widać u dwóch złapanych trzciniaków. W pięciostopniowej skali otłuszczenia miały T3 i T5 i ważyły odpowiednio: 35,2 i 45,5 g. W lipcu masa trzciniaków zawiera się w przedziale 25-30 g.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Makolągwa	Carduelis cannabina	26
Szpak	Sturnus vulgaris	11
Potrzos	Emberiza schoeniclus	9
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	7
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	2
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2 retrapy
Szczygieł	Carduelis carduelis	2
Rudzik	Erithacus rubecula	2
Dzwoniec	Carduelis chloris	1

 

Obydwa retrapy, to modraszki zaobrączkowane tutaj 15.10.2019 oraz 17.08.2020.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Po trudnym łapaniu nad Małą Wełną w Owczegłowach ustawiliśmy 100 m sieci do odłowu małych ptaków i 70 m sieci do odłowu dużych ptaków w okolicach stawu w dolinie Wełny w Cieślach. W sieci “wróblacze” łapaliśmy dwa pełne dni; sieci na duże ptaki zwane przez nas “kaczkówkami” stały przez cały czas odłowu. Złapało się 47 ptaków z 18 gatunków, w tym 7 retrapów. Jak widać liczba ptaków nie jest imponująca, za to różnorodność całkiem przyzwoita. Dominantem okazała się modraszka.Łapały się ostatnie już zapewne Acrocephalusy. Sporo było zimorodków. W nocy w “kaczkówki”, zgodnie z oczekiwaniem, łapały się krzyżówki, a w dzień krogulce. Zupełnie niezwykłym ptakiem w sieciach o oczku 60×60 mm był szczygieł. Ptak tej wielkości powinien swobodnie przelecieć przez sieć o tak wielkich oczkach, ale jak się ma pecha, to się jest autorem takich wyczynów. Po kilku godzinach ten szczygieł “naprawił błąd” i złapał się w prawidłową  sieć, to jest o oczku 16×16 mm.

Niewątpliwie najciekawszym ptakiem był młodociany bączek – pierwszy w tym roku i pewnie jedyny.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	10
Potrzos	Emberiza schoeniclus	7
Zimorodek	Alcedo atthis	5 + 1 retrap
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	2 + 2 retrapy
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	3
Krogulec	Accipiter nisus	2
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	2
Kulczyk	Serinus serinus	2
Kapturka	Sylvia atricapilla	2
Łozówka	Acrocephalus palustris	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Bączek	Ixobrychus minutus	1
Bogatka	Parus major	1
Mazurek	Passer montanus	1
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	1 retrap
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	1 retrap
Modraszka	Cyanistes caeruleus	1 retrap
Trznadel	Emberiza citrinella	1 retrap

 

Wszystkie retrapy, to ptaki zaobrączkowane w najbliższej okolicy, w tym 7 z bieżącego roku. Najstarszym był trznadel zaobrączkowany po drugiej stronie Wełny 19.07.2017 r. jako dorosła samica. Dwie krzyżówki, które posiadały już obrączki  zostały zaobrączkowane tutaj 3.10.20119 i 13.03.2020 r. Obie miały obrączki kolorowe, które były w bardzo dobrym stanie.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Łapanie w trzcinowiskach przy wlocie Małej Wełny do Jeziora Rogozińskiego. To najtrudniejsze do odłowów miejsce, wymagające dużego wysiłku fizycznego. Najbliższe otwartej wody trzcinowiska porastają bardzo niestabilny grunt, pod którym znajduje się kilka metrów płynnego błota. W minionych latach bardzo licznie nocowały tutaj dymówki, pliszki żółte i potrzeszcze. Właśnie noclegowiska były głównym celem naszej wyprawy w to miejsce. Niestety zaliczyliśmy kolejne w tym roku rozczarowanie. Mimo optymalnej do odłowów pogody (brak opadów, bezwietrznie, ciepło) od piątkowego popołudnia do sobotniej nocy złapały się tylko 63 ptaki z 11 gatunków w tym 3 retrapy. Obydwa wieczory wabiliśmy dymówki głosem z magnetofonu  i złapaliśmy ich tylko 13. Trzcinowiska były jak wymarłe. Wyglądało to tak, jak gdyby przelot w tym środowisku już dobiegał końca.

A oto pełna lista tego wyjątkowo skromnego odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	13 + 2 retrapy
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	14
Dymówka	Hirundo rustica	13
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	8 + 1 retrap
Pliszka żółta	Motacilla flava	3
Kapturka	Sylvia atricapilla	3
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	1
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Brzęczka	Locustella luscinioides	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1

 

Wszystkie retrapy, to ptaki zaobrączkowane tutaj w sierpniu 2019 roku.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Piąty letni odłów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Sieci, tak jak poprzednio, ustawiliśmy tylko w trzcinowiskach. Odłowy prowadziliśmy przez cztery wieczory i dwa ranków.  Złapało się 167 ptaków z 13 gatunków, w tym 10 retrapów. Dominantami były przylatujące tutaj na noclegowisko makolągwy i dymówki. Było ich już jednak zdecydowanie mniej niż na wcześniejszych odłowach. Odnieśliśmy wrażenie, że ptaków jest znacznie mniej niż w poprzednich latach o tej porze.

Pełna lista odłowu wygląda następująco:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Dymówka	Hirundo rustica	59
Makolągwa	Carduelis cannabina	42 + 4 retrapy
Trzcinniczek	Acrpcephalus scirpaceus	32+ 2 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	6
Pliszka żółta	Motacilla flava	5
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	5
Modraszka	Cyanistes caeruleus	1 + 3 retrapy
Szczygieł	Carduelis carduelis	2
Dzwoniec	Carduelis chloris	2
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1
Łozówka	Acrocephalus palustris	1 retrap
Brzęczka	Locustella luscinioides	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1

 

Wszystkie retrapy, z jednym wyjątkiem, to ptaki zaobrączkowane tutaj tego lata. Ten jeden wyjątek, to modraszka zaobrączkowana tutaj 17.09.2018 r.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska