Ptaki Okolic Rogoźna

Kontrolne łapanie nad stawem w dolinie Wełny w Cieślach. W trzcinowisku ustawiliśmy 50 m  sieci i odłowy przez 2 wieczory i 2 poranki. Złapało się 47 ptaków z 9 gatunków, w tym 11 retrapów.  Ptaków nie było dużo, i nic w tym dziwnego, ponieważ poza jedną młodocianą łozówką i makolągwą były to tylko ptaki dorosłe. Większość to ptaki z rodzaju Acrocephalus, zwłaszcza rokitniczki i trzcinniczki. Wśród osobników z gatunków lęgowych w tym środowisku były 22 samce i 13 samic. Jak widać sporo samic jeszcze zajętych jest wysiadywaniem jaj lub ogrzewaniem małych piskląt. Wśród ptaków przylatujących w trzciny na noclegowisko były poza jedną samicą dymówki wyłącznie samce.

No i i pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie zostały zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• V 2021 – 1 trzciniak,
• VIII 2020 – 1 rokitniczka,
• VII 2020 – 6 w tym: 1 łozówka, 3 rokitniczki, 1 trzcinniczek i 1 trzciniak,
• VII 2019 – 1 trzcinniczek,
• VI 2019 – 1 rokitniczka,
• VII 2017 – 1 trzcinniczek.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

Łapanie w kolonii lęgowej śmieszek Chroicocephalus ridibundus na Jeziorze Łęgowskim w Wągrowcu. Oczywiście łapanie piskląt, które jak się okazało były w różnym wieku; od lotnych do klujących się. Łapaliśmy oczywiście tylko te, które były odpowiednie do znakowania. Polegało to na ściganiu kajakami młodych, które oddalił się do szuwarów. Teren jest bardzo trudny: mnóstwo zatopionych pni i gałęzi, dno bagniste. O wyjściu z kajaka nie ma mowy z powodu grząskiego podłoża w pasie szuwarów. Złapaliśmy 103 pisklęta śmieszki.

Wszystkie otrzymały metalowe obrączki, a sto dodatkowo plastikowe niebieskie obrączki przeznaczone do odczytów ze znacznej odległości.

Teraz ptaki muszą dorosnąć i uzyskać zdolność do lotu, a my będziemy czekać na informacje o ich obserwacji. Z zaobrączkowanych w ubiegłym roku 69 piskląt otrzymaliśmy do tej pory trzy zagraniczne informacje: z Hiszpanii, Francji i Holandii oraz kilka informacji o dwóch naszych śmieszkach z Poznania.

Jerzy Dąbrowski, Damian Leligdowicz i Bronisława Peplińska

Łapanie w kolonii brzegówek Riparia riparia na terenie żwirowni w Cieślach. Kolonia jet niewielka, ok. 30 norek. Jest to prawdopodobnie ostatni sezon w tym miejscu, ponieważ złoże się kończy i nie będzie już pionowych skarp w których te ptaki kopią norki lęgowe. Złapało się 27 ptaków w tym 7 retrapów. Nie było jeszcze tegorocznych młodych. Struktura płciowa odłowionych ptaków to: 14 samic i 13 samców.

Jeśli chodzi o retrapy, to z wyjątkiem jednego były to ptaki zaobrączkowane tutaj jako dorosłe w poprzednim sezonie lęgowym. Ten jedyny wyjątek, to samica z węgierską obrączką. Jest to pierwszy przypadek złapania przez nas osobnika tego gatunku zaobrączkowanego za granicą.

Kto wie, czy nie większym zaskoczeniem był to, że informację o okolicznościach zaobrączkowania tego ptaka otrzymaliśmy tego samego dnia, ok. 3 godziny od wprowadzenia danych do systemu naszej stacji. Okazuje się, że została zaobrączkowana 26.08.2019 r. jako dorosła samica na zbiorowym noclegowisku dymówek nad jeziorem o nazwie Dinnyési Fertő koło miejscowości Gordony. Miejsce to odległe jest od Ciesiel o 632 km w linii prostej, a od jej zaobrączkowania minęło 667 dni.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Dalszy ciąg odłowów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Łapaliśmy przez 1 wieczór i 1 ranek. Złapały się 44 ptaki z 10 gatunków, w tym 11 retrapów.  Ptaków nie było dużo ale widać było dalsze zmiany w składzie gatunkowym i liczebności poszczególnych gatunków ptaków. Zdecydowanie dominowały trzcinniczki. Złapała się pierwsza w tym roku łozówka. Wszystkie potrzosy nosiły już nasze obrączki i były już tej wiosny tutaj łapane. Była wśród nich samica ciemnej odmiany o ubarwieniu pośrednim między typową samicą i samcem.

No i pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie (z wyjątkiem ptaków zaobrączkowanych tej wiosny), zostały zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2020 – 3 w tym: 1 trzciniak i 2 trzcinniczki,
• VII-VIII 2019 – 2 w tym: 1 trzcinniczek i 1 rokitniczka,
• III-IV 2019 – 2 potrzosy,
• VII 2018 – 1 trzcinniczek,
• V 2018 – 1 trzcinniczek,
• V 2016 – 1 rokitniczka.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

 

Dalszy ciąg odłowów w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Łapaliśmy przez 1 cały dzień, 3 wieczory i 2 poranki. Złapało się 89 ptaków z 15 gatunków, w tym 17 retrapów.  Ptaków nie było dużo ale widać było następujące szybko zmiany w składzie gatunkowym i liczebności poszczególnych gatunków ptaków. Dominowały dwa gatunki: rokitniczka rano i pliszka żółta wieczorem. Wśród odławianych samców pliszek żółtych są osobniki z nominatywnego podgatunku Motacilla flava flava z niebieskawoszarą głową i żółtym podbródkiem do samego dzioba oraz ptaki noszące cech podgatunku Motacilla flava dombrowski z łupokowszarą głową i rozbielonym podbródkiem.

Po raz pierwszy w tym roku złapały się dymówki, a największą niespodzianką był krętogłów. To już drugi przypadek odłowienia tego gatunku w tym trzcinowisku, a nie jest to przecież biotop tych ptaków.

A to pełna lista odłowu:

Jeśli chodzi o retrapy (z wyjątkiem ptaków zaobrączkowanych tej wiosny),  to większość (poza jednym) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• VII-VIII 2020 – 7 w tym: 1 modraszka, 1 trzciniak, 1 pliszka żółta, 1 makolągwa, 1 trzcinniczek i 2 rokitniczki,
• VII-VIII 2019 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 trzciniak,
• VI 2019 – 1 piegża,
• V 2019 – 1 szpak (zaobrączkowany jako pisklę na pobliskiej betoniarni),
• VI 2017 – 1 trzcinniczek,
• V 2016 – 2 potrzos.

Najstarszym ptakiem był potrzos którego zaobrączkowaliśmy tutaj w maju 2016 roku jako dorosłą samicę. Musiał więc pochodzić z lęgów przynajmniej 2015 r. – obecnie ma więc przynajmniej 6 lat.

Ten jedyny obcy retrap, to samiec pliszki żółtej z obrączką hiszpańskiej stacji “SAN SEBASTIAN ARANZADI”, którego złapaliśmy już tutaj wieczorem 21 kwietnia br. Ponieważ obydwa odłowy dzieli przerwa 15-dniowa, może jest to miejscowy ptak, który powrócił z zimowiska i nigdzie dalej się nie wybiera.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Równocześnie z odłowami w pobliżu ujścia Małej Wełny prowadziliśmy w znacznie mniejszej skali jakby odłów uzupełniający w okolicach stawu w dolinie Wełny w Cieślach. Głównym celem były siewkowce – czajki, kszyki, bekasiki i krwawodzioby. Kilka sieci ustawiliśmy też na granicy łąk i ugorów.

Złapało się tylko 29 ptaków z 18 gatunków, w tym 5 retrapów.  Z siewkowców złapały się tylko trzy ptaki. W czasie tego łapania były pierwsze odłowione w tym roku: cierniówka, kląskawka, skowronek i pleszka. Samiec pleszki był trzytysięcznym ptakiem zaobrączkowanym w bieżącym roku.

W czasie obchodów sieci zauważyliśmy stado ok. 30 kawek, które wydziobywały grudki gliny i odlatywały z nimi w stronę Rogoźna. Niestety zanim udało się skompletować aparat większość ptaków zakończyła pracę i udało się uwiecznić tylko dwa ostatnie. Ustawiliśmy oczywiście w tym miejscu sieć o odpowiednich oczkach. Niestety kawki nie wróciły, albo były tu podczas naszej nieobecności i nie dały się nabrać.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Makolągwa	Carduelis cannabina	5
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	3 + 1 retrap
Skowronek	Alauda arvensis	2
Potrzos	Emberiza schoeniclus	2 retrapy
Bekasik	Lymnocryptes minimus	2
Kopciuszek	Phoenicurus ochruros	2
Trznadel	Emberiza citrinella	1 retrap
Rudzik	Erithacus rubecula	1
Kszyk	Gallinago gallinago	1
Pliszka siwa	Motacilla alba	1
Mazurek	Passer montanus	1
Pleszka	Phoenicurus phoenicurus	1
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	1
Kląskawka	Saxicola torquata	1
Kapturka	Sylvia atricapilla	1
Cierniówka	Sylvia communis	1
Kos	Turdus merula	1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	1

 

Jeśli chodzi o retrapy,  to wszystkie pochodziły z doliny Wełny w Cieślach:

• IV 2021 – 2 w tym: 1 kos i 1 potrzos,
• VII 2020 – 1 piecuszek,
• IX 2019 – 1 potrzos,
• IV 2019 – 1 trznadel.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Pierwsze tej wiosny odłowy w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. Trzcinowiska były podtopione. Podczas stawiania sieci tuż przy jednej z naszych przecinek znaleźliśmy dwa gniazda gęgawy po odbytych tej wiosny lęgach.

Odłowy prowadziliśmy przez 4 całe dni. Ponieważ w środkowej części dnia ptaki się nie łapały, ograniczyliśmy odłowy do wieczorów i poranków – było ich po 9. Złapało się 169 ptaków z 22 gatunków, w tym 27 retrapów.  Ptaków było bardzo mało. Cały czas obecne były potrzosy. Na noclegowisko w trzcinach przylatywały pliszki żółte, pliszki siwe, makolągwy i szpaki. Pierwsza rokitniczka złapała się 13 kwietnia. Prawdziwy przylot “ptaków trzcinowych” nastąpił 28 kwietnia, kiedy złapały się: brzęczka, rokitniczka, trzcinniczek i trzciniak (zdjęcia w newsie).

Wśród odłowionych szpaków znajdowała się młodociana (z lęgu 2020 r.) samica ze skrzyżowanym dziobem. Po oględzinach okazało się, że jest to konsekwencja starego złamania żuchwy. Taki dziób – bez czubka – z całą pewnością sprawiał ptakowi trudności podczas żerowania. Dokonaliśmy korekty rogowej pochwy dzioba – powinno na jakiś czas pomóc.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Szpak	Sturnus vulgaris	35 + 1 retrap
Pliszka żółta	Motacilla flava	24 + 7 retrapów
Pliszka siwa	Motacilla alba	20
Potrzos	Emberiza schoeniclus	11 + 8 retrapów
Makolągwa	Carduelis cannabina	15 + 3 retrapy
Rokitniczka	Acrocephalus schoenobaenus	10 + 1 retrap
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	4 + 1 retrap
Potrzeszcz	Miliaria calandra	4
Modraszka	Cyanistes caeruleus	3 retrapy
Rudzik	Erithacus rubecula	3
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	3
Trzcinniczek	Acrocephalus scirpaceus	2
Dzwoniec	Carduelis chloris	2
Bogatka	Parus major	2
Remiz	Remiz pendulinus	2
Śpiewak	Turdus philomelos	2
Trzciniak	Acrocephalus arundinaceus	1
Raniuszek	Aegithalos caudatus	1 retrap
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Dzięcioł duży	Dendrocopos major	1 retrap
Brzęczka	Locustella luscinioides	1
Cierniówka	Sylvia communis	1 retrap

 

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość (poza jednym) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• III 2021 – 1 raniuszek,
• IX 2020 – 1 potrzos,
• VII-VIII 2020 – 7 w tym: 3 makolągwy, 1 potrzos, 1 modraszka, 1 cierniówka i 1 piecuszek,
• III-IV 2020 – 2 w tym: 1 potrzos i 1 dzięcioł duży,
• VII-VIII 2019 – 5 w tym: 4 potrzosy i 1 pliszka żółta,
• VI 2019 – 1 rokitniczka,
• IV 2019 – 4 w tym: 1 potrzos i 3 pliszki żółte,
• XI 2018 – 1 modraszka,
• VIII 2018 – 2 w tym: 1 pliszka żółta i 1 modraszka,
• VII-VIII 2016 – 2 w tym: 1 szpak i 1 pliszka żółta.

Najstarszym ptakiem była pliszka żółta którą zaobrączkowaliśmy w lipcu 2016 roku jako dorosłego samca. Musiał więc pochodzić z lęgów przynajmniej 2015 r. – obecnie ma więc przynajmniej 6 lat.

No i ten jedyny obcy retrap. Wieczorem 21 kwietnia złapał się samiec pliszki żółtej z obrączką hiszpańskiej stacji “SAN SEBASTIAN ARANZADI”. Na ten moment czekamy jeszcze na informacje o okolicznościach zaobrączkowania tego osobnika.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Drugie tej wiosny łapanie w zakrzewionej części doliny Wełny. Pełne odłowy trwały od piątkowego popołudnia do niedzielnego przedpołudnia. Złapało się 115 ptaków z 26 gatunków, w tym 19 retrapów. Pierwsze dwa dni było chłodno (do 6^oC) z przelotnymi opadami deszczu i niestety dość wietrznie. Niedzielny ranek ze znacznym ociepleniem, bez opadów i słabszym wiatrem. W porównaniu z poprzednim odłowem widać postępy wiosny. Nie pojawiły się już akcenty zimowe – czeczotka i czyż. Zniknęły Regulusy i znacznie zmniejszyły liczebność bogatki i modraszki. Znacznie wzrosła liczebność kapturki i Phylloscopusów, czyli piecuszka i pierwiosnka. Więcej złapało się też potrzosów (głównie samców). Zaskakująco dużo złapało się dzięciołów dużych.

Największą niespodzianką była jednak płomykówka – jedyny ptak złapany w nocy w sieci ustawione z myślą o kaczkach i bekasach.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Rudzik	Erithacus rubecula	18
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	17
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	9 + 1 retrap
Śpiewak	Turdus philomelos	9
Potrzos	Emberiza schoeniclus	4 + 3 retrapy
Kapturka	Sylvia atricapilla	7
Modraszka	Cyanistes caeruleus	2 + 4 retrapy
Droździk	Turdus iliacus	6
Kos	Turdus merula	3 + 2 retrapy
Raniuszek	Aegithalos caudatus	2 + 2 retrapy
Dzięcioł duży	Dendrocopos major	3 + 1 retrap
Bogatka	Parus major	3 + 1 retrap
Trznadel	Emberiza citrinella	1 + 1 retrap
Zięba	Fringilla coelebs	2
Czarnogłówka	Poecile montanus	2 retrapy
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	1 + 1 retrap
Makolągwa	Carduelis cannabina	1
Szczygieł	Carduelis carduelis	1
Dzwoniec	Carduelis chloris	1
Pełzacz leśny	Certhia familiaris	1
Grubodziób	Coccothraustes coccothraustes	1
Potrzeszcz	Miliaria calandra	1
Pliszka siwa	Motacilla alba	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1 retrap
Pokrzywnica	Prunella modularis	1
Płomykówka	Tyto alba	1

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość (poza jednym) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• 27-28 III 2021 – 5 w tym: 2 modraszki, 2 raniuszki i 1 strzyżyk,
• IX 2020 – 3 w tym: 2 czarnogłówki i 1 sikora uboga,
• VII 2020 – 2 w tym: 1 kos i 1 piecuszek,
• III 2020 – 1 dzięcioł duży,
• X 2019 – 1 potrzos,
• VII 2019 – 1 potrzos,
• IV 2019 – 3 w tym 1 kos, 1 trznadel i 1 modraszka,
• VII-VIII 2018 – 2 w tym: 1 modraszka i 1 potrzos.

Jedną bogatkę zaobrączkowaliśmy jako pisklę w naszej budce na pobliskiej powierzchni “Olszyna” w maju 2016 roku. Był to najstarszy ptak na tym łapaniu – w maju skończy 5 lat.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska

Odłowy na “ścianie” drzewostanu świerkowego i na obrzeżach sadu. Złapało się 38 ptaków z 10 gatunków, w tym 1 retrap. Ponieważ w odłowie przed tygodniem w Cieślach, w zakrzewieniach w dolinie Wełny, sporo było mysikrólików i zniczków, spodziewaliśmy się sporego udziału tych gatunków w świerkowym drzewostanie, który jest ich ulubionym siedliskiem. Próbowaliśmy wabić te ptaki głosem z magnetofonu, ale ta metoda dała tylko jednego zniczka. Zastosowaliśmy ją również, żeby sprawdzić obecność czubatki – reakcja była błyskawiczna. Dominantem były zięby, które łapały się na obrzeżu sadu śliwkowego. Duży wpływ na efekt odłowu miał fakt, że w czasie drugiej nocy sieci pokryła szadź – efekt na poniższym zdjęciu.

Teraz tradycyjnie pełna lista:

Łapanie w zakrzewionej części doliny Wełny. Celem było sprawdzenie  czy pojawiły się już wiosenne ptaki tego środowiska. Pełne odłowy trwały od piątkowego popołudnia do niedzielnego popołudnia. Złapało się 180 ptaków z 27 gatunków, w tym 25 retrapów. Pogoda była zdecydowanie wiosenna i niestety dość wietrzna przez większość czasu. Zaliczyliśmy też pierwszą tegoroczną burzę. Na szczęście ograniczyło się do jednego solidnego wyładowania. W porównaniu z odłowem ubiegłorocznym dokonanym tutaj w dniach 27-29 marca (73 ptaki z 16 gatunków, w tym 7 retrapów) widać wyraźnie różnicę ilościową i jakościową. W tym roku mieliśmy zarówno zimowe jak i wiosenne aspekty. Do zimowych zaliczamy przede wszystkim czeczotkę i czyże.

Wiosnę reprezentują: kapturka, pokrzywnica, piecuszek i pierwiosnek.

Były też ptaki, które dawniej uznalibyśmy za wiosenne, ale w ostatnich latach bywają w odłowach zimowych: rudzik, potrzos i zniczek.

Zdecydowanym dominantem były modraszki. Bardzo możliwe, że jest to końcówka przelotu tego gatunku. Może to potwierdzać osobnik z czeską obrączką wyglądającą na świeżo założoną.

Wyraźnie widoczny był przelot drozdów. Złapały w sumie 24 osobniki z czterech gatunków. Poniżej zdjęcia trzech z nich, czwartym był kwiczoł.

A to pełna lista odłowu:

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Liczba
Modraszka	Cyanistes caeruleus	38 + 4 retrapy
Bogatka	Parus major	10 + 8 retrapów
Rudzik	Erithacus rubecula	17
Zięba	Fringilla coelebs	13
Mysikrólik	Regulus regulus	13
Kos	Turdus merula	9 + 3 retrapy
Śpiewak	Turdus philomelos	9
Raniuszek	Aegithalos caudatus	7 + 1 retrap
Czyż	Carduelis spinus	8
Zniczek	Regulus ignicapilla	5
Strzyżyk	Troglodytes troglodytes	4 + 1 retrap
Trznadel	Emberiza citrinella	1 + 3 retrapy
Potrzos	Emberiza schoeniclus	3 + 1 retrap
Pierwiosnek	Phylloscopus collybita	4
Krzyżówka	Anas platyrhynchos	2
Szczygieł	Cardueli carduelis	1 + 1 retrap
Grubodziób	Coccothraustes coccothraustes	2
Czarnogłówka	Poecile montanus	2 retrapy
Droździk	Turdus iliacus	2
Czeczotka	Carduelis flammea	1
Dzięciołek	Dendrocopos minor	1
Piecuszek	Phylloscopus trochilus	1
Sikora uboga	Poecile palustris	1 retrap
Pokrzywnica	Prunella modularis	1
Gil	Pyrrhula pyrrhula	1
Kapturka	Sylvia atricapilla	1
Kwiczoł	Turdus pilaris	1

Jeśli chodzi o retrapy,  to większość (poza pięcioma) została zaobrączkowana tutaj lub w innych miejscach doliny Wełny w Cieślach w następujących terminach:

• I 2021 – 1 bogatka,
• IX-XI 2020 – 5 w tym: 2 bogatki, 2 czarnogłówki i 1 modraszka,
• VII 2020 – 2 w tym: 1 kos i 1 bogatka,
• III 2020 – 3 w tym: 1 kos, 1 trznadel i 1 strzyżyk,
• VII 2019 – 1 szczygieł,
• IV 2019 – 2 w tym 1 kos i 1 trznadel,
• XII 2018 – 1 modraszka,
• VII-IX 2018 – 3 w tym: 1 bogatka, 1 modraszka i 1 potrzos,
• VI 2017 – 1 sikora uboga,
• IX 2016 – 1 trznadel.

Trzy bogatki zaobrączkowaliśmy jako pisklęta w naszych budkach na pobliskich powierzchniach “Rudka” i “Olszyna” w maju 2018, 2019 i 2020 roku.

Okazało się, że jedyny raniuszek który nosił już obrączkę nie był naszym ptakiem. Został zaobrączkowany 29.08.2020 r. nad Jeziorem Rgielskim koło Wągrowca; odległość 18 km w linii prostej.

Ostatnim specjalnym retrapem była modraszka z czeską obrączką. W tym przypadku musimy trochę poczekać na dane zaobrączkowania. Dziś (8.07.2021 r.) już znamy okoliczności zaobrączkowania ptaka. Zaobrączkowano ją 11.03.2021 r., czyli 17 dni wcześniej, koło miejscowości Primda (Pilzno) w zachodnich Czechach. Miejsce to odległe jest o 457 km od Rogoźna.

Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska