RZEKA NOTEĆ, ANTONINY (SZAMOCIN) 28-30.08.2020 R.
Po dwutygodniowej przerwie wróciliśmy nad Noteć w pobliżu mostu na drodze Szamocin – Białośliwie. Sieci ustawiliśmy w tych samych miejscach co poprzednio. Oczekiwaliśmy intensywnego przelotu przynajmniej trzcinniczków i rokitniczek, no i jakichś miłych niespodzianek czyli “rzadkości”. Wynik pełnych trzech dni odłowów nie spełnił naszych oczekiwań. Złapało się wprawdzie 519 ptaków z 26 gatunków, w tym 8 retrapów, ale podobnie jak poprzedni aż 366 z nich to dymówki zwabione na noclegowisko. Porównując zestawienia z obu odłowów można powiedzieć, że w zasadzie nic się nie zmieniło. Widoczny jest jednak spadek liczebności ptaków z rodzaju Acrocephalus. Ponownie w sieciach znalazło się pięć gajówek. Miły był jak zawsze widok wąsatek i samca podróżniczka. Z innych rzadkości złapał się samiec dzięciołka. O trwającej wędrówce świadczy najlepiej wynik ważenia trzciniaków. Wiosną i latem większość osobników waży ok. 30,0 g. W czasie tego odłowu trzciniaki ważyły od 26,3 g do 49,5 g. Na zdjęciu poniżej ten najcięższy, wprost “ociekający” tłuszczem zgromadzonym pod skórą stanowiącym paliwo na czas wędrówki.
Przeanalizowaliśmy zgrupowanie dymówek, które złapały się na noclegowisku pod względem wieku i płci. Zdecydowaną większość stanowiły tegoroczne młode – 87,7%. Ptaki dorosłe stanowiły tylko 12,3%. Płeć dorosłych to: 20 samców, 18 samic i 7 osobniki bez oznaczenia płci. Gdyby przeliczyć liczbę młodych na dwa dorosłe (potencjalna para lęgowa), na parę dorosłych przypadałyby 14,2 młodego. To zdecydowanie mniej niż na poprzednim odłowie, ale i tak, taki wynik lęgów jest oczywiście niemożliwy. Wszystkie odłowione dymówki miały mierzoną długość skrzydła złożonego i masę ciała a ptaki dorosłe długość “widełek”, czyli odległość od wierzchołka skrajnej sterówki do środkowej. O tej porze roku to jedyne kryterium pozwalające na określenie płci. To może kilka słów na temat masy. Łączna masa odłowionych dymówek wyniosła 6.036,2 g. Masa pojedynczego ptaka wahała się w zakresie 14,2 – 19,2 g; średnio 16,49 g. W porównaniu w poprzednim odłowem były więc lżejsze średnio o 1,74 g, tj. o 9,5%. W kategorii “najdłuższe widełki” (dla obydwu odłowów) zwyciężył samiec z wynikiem >84,0 mm (końcówki skrajnych sterówek uszkodzone).
Pełna lista odłowu wygląda następująco:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Dymówka | Hirundo rustica | 366 |
Trzcinniczek | Acrpcephalus scirpaceus | 46 + 3 retrapy |
Trzciniak | Acrocephalus arundinaceus | 11 |
Remiz | Remiz pendulinus | 9 |
Brzegówka | Riparia riparia | 8 + 1 retrap |
Kapturka | Sylvia atricapilla | 8 |
Rokitniczka | Acrocephalus schoenobaenus | 7 + 1 retrap |
Potrzos | Emberiza schoeniclus | 7 |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 5 + 2 retrapy |
Bogatka | Parus major | 6 |
Wąsatka | Panurus biarmicus | 5 |
Gajówka | Sylvia borin | 5 |
Łozówka | Acrocephalus palustris | 4 |
Rudzik | Erithacus rubecula | 4 |
Zimorodek | Alcedo atthis | 3 |
Czarnogłówka | Poecile palustris | 2 + 1 retrap |
Muchołówka żałobna | Ficedula hypoleuca | 2 |
Brzęczka | Locustella luscinioides | 2 |
Pierwiosnek | Phylloscopus collybita | 2 |
Piecuszek | Phylloscopus trochilus | 2 |
Cierniówka | Sylvia communis | 2 |
Dzięciołek | Dendrocopos minor | 1 |
Gąsiorek | Lanius collurio | 1 |
Podróżniczek | Luscinia svecica cyanecula | 1 |
Mazurek | Passer montanus | 1 |
Pokrzywnica | Prunella modularis | 1 |
Wszystkie retrapy, z jednym wyjątkiem, to ptaki zaobrączkowane tutaj dwa tygodnie wcześniej. Ten jeden wyjątek, to nocująca z dymówkami brzegówka. Ptaka tego zaobrączkowaliśmy w kolonii lęgowej na terenie żwirowni w Cieślach 5.07.2020 r. jako osobnika w 1 kalendarzowym roku życia. Odległość dzieląca te dwa miejsca, to 33,5 km w linii prostej. Dziwić może tylko fakt, że ptak poleciał w kierunku północnym.
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska