JEMIOŁUSZKI
5.12.2023, ROGOŹNO Bartosz Ziała
- jemiołuszka Bombycilla garrulus – ~80.
30.11.2023, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
- jemiołuszka Bombycilla garrulus – ~30.
5.12.2023, ROGOŹNO Bartosz Ziała
30.11.2023, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
Dalszy ciąg odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach. Prowadziliśmy je przy karmniku przez 1 cały dzień i 1 poranek i 3 popołudnia. Złapało się 317 ptaków z 12 gatunków, w tym 101 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki ale spory był też udział mazurków. U bogatki ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 82,9%, a dorosłe 17,1%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 53,7%, samców 45,1% i 2 osobniki o niepewnej płci. Są to wciąż proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, potrzosy i srokosz.
A teraz już pełna lista odłowu:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Bogatka | Parus major | 74 + 90 retrapów |
Mazurek | Passer montanus | 95 + 3 retrapy |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 22 + 7 retrapów |
Czeczotka | Acanthis flammea | 15 |
Zięba | Fringilla coelebs | 2 |
Potrzos | Emberiza schoeniclus | 2 |
Trznadel | Emberiza citrinella | 2 |
Sójka | Garrulus glandarius | 1 |
Szczygieł | Carduelis carduelis | 1 |
Wróbel | Passer domesticus | 1 |
Kos | Turdus merula | 1 |
Srokosz | Lanius excubitor | 1 retrap |
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
Kolejne 3, to ptaki zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:
Ostatni ptak, to modraszka z litewską obrączką – czekamy na okoliczności zaobrączkowania.
W dniu 26 stycznia 2024 r. nadeszła informacja o okolicznościach jej zaobrączkowania. Stało się to dniu 22.09.2023 r. w Stacji Ornitologicznej “Ventes Ragas” nad Zalewem Kurońskim. Ptak został złapany w stacjonarną pułapkę typu “helgoland”. Odległość w linii prostej to 395 km, a dystans czasowy – 61 dni.
Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Były to 42 bogatki, 2 mazurki i 2 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska
Pierwsze na “przedzimiu” łapanie przy karmnikach w tych lokalizacjach. Jest to teren zabudowy rekreacyjnej w znacznej części porośnięty zadrzewieniami sosnowo-brzozowymi. W niewielkiej odległości (0,5 – 2,3 km) znajduje się nasza “powierzchnia budkowa” “OWCZEGŁOWY” obejmująca 56 budek lęgowych przeznaczonych dla sikor. Karmniki są oddalone od siebie o 475 m w linii prostej.
Pogoda typowo jesienna, tj. z temperaturą powyżej zera i bez pokrywy śnieżnej. Przez 5 godzin od świtu złapały się 73 ptaki z 6 gatunków, w tym 13 retrapów. W odłowie zdecydowanie dominowały bogatki.
A to pełna lista z odłowu:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Bogatka | Parus major | 48 + 6 retrapów |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 7 + 3 retrapy |
Sikora uboga | Poecile palustris | 2 + 2 retrapy |
Czarnogłówka | Poecile montanus | 1 + 2 retrapy |
Pełzacz ogrodowy | Certhia familiaris | 1 |
Dzięcioł duży | Dendrocopos major | 1 |
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
– przy tym samym karmniku:
– przy drugim karmniku w Owczegłowach:
– ptaki zaobrączkowane jako pisklęta w budkach lęgowych na powierzchni “OWCZEGŁOWY”:
Jerzy Dąbrowski, Bronisława Peplińska i Bartosz Ziała
Pierwszy tej jesieni odłowów przy kanale melioracyjnym przebiegającym przez pola uprawne na obrzeżach osiedla budynków wielorodzinnych w Cieślach. Prowadziliśmy je przy karmniku przez 3 całe dni i 4 poranki lub popołudnia. Złapało się 331 ptaków z 8 gatunków, w tym 14 retrapów. Zdecydowanym dominantem były bogatki. Ptaki młode (w pierwszym kalendarzowym roku życia) stanowiły 84,8%, a dorosłe 15,2%. Jeśli chodzi o płeć, proporcje były następujące: samic było 56,2%, samców 43,4% i 1 osobnik o niepewnej płci. Są to proporcje jakie występują w czasie wiosennego przelotu. Zobaczymy, czy zmienią się z nastaniem zimy, czyli, czy zwiększy się udział samców. Rzadkimi gośćmi przy tym karmniku były czeczotki, rudzik i pokrzywnica. Oczywiście nie wiadomo, czy korzystały z karmnika, czy tylko leciały wzdłuż kanału stanowiącego bezpieczną drogę przez odkryte pola.
A teraz już pełna lista odłowu:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Bogatka | Parus major | 235 + 9 retrapów |
Mazurek | Passer montanus | 41 |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 28 + 5 retrapów |
Zięba | Fringilla coelebs | 8 |
Czeczotka | Acanthis flammea | 2 |
Rudzik | Erithacus rubecula | 1 |
Pokrzywnica | Prunella modularis | 1 |
Kos | Turdus merula | 1 |
Jeśli chodzi o retrapy, to zostały zaobrączkowane w następujących lokalizacjach i terminach:
Pozostałe 4, to ptaki zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w budkach lęgowych:
Część osobników łapało się więcej razy (tzn. dni) w czasie tego łapania. Było to 46 bogatek i 3 modraszki. Dla opisywanego okresu wyglądało to następująco:
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska
24.02.2024, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
23, 24.02.2024, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski i Bogdan Jeran
31.12.2023, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
23.11.2023, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
18.11.2023, Owczegłowy, ROGOŹNO Tomasz Ziała
18.11.2023, Cieśle, ROGOŹNO Jerzy Dąbrowski
Dalszy ciąg łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. W tym okresie odłowy prowadziliśmy przez 4 całe dni i 2 popołudnia. Złapało się 211 ptaków z 23 gatunków, w tym 33 retrapy. Liczebność ptaków utrzymywała się na niskim poziomie, jak w poprzednim okresie. Nie było zdecydowanego dominanta; najliczniej łapały się: modraszki, makolągwy, czyże, bogatki, potrzosy i wąsatki. Ptakami tego łapania były pierwsze w tym roku czeczotki i srokosz.
Wśród odłowionych ptaków znów były dwa, które odniosły w przeszłości jakieś urazy. Jeden z nich, to szpak z od dawna martwą i uschniętą nogą, która odłamała się w sieci. Bez tej całkowicie już martwej i sztywnej nogi z pewnością będzie mu łatwiej funkcjonować. Ptak był w bardzo dobrej kondycji. Drugi, to potrzos z zagojonym złamaniem kości skokowej. W tym przypadku cała noga jest żywa, ale ponieważ kość się nie zrosła, powstało coś w rodzaju dodatkowego stawu. Kondycja tego osobnika nie odbiegała od standardowej u innych odławianych potrzosów.
Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 15 + 13 retrapów |
Makolągwa | Carduelis cannabina | 23 + 2 retrapy |
Czyż | Cardielis spinus | 24 |
Bogatka | Parus major | 18 + 4 retrapy |
Potrzos | Emberiza schoeniclus | 20 + 2 retrapy |
Wąsatka | Panurus biarmicus | 14 + 7 retrapów |
Raniuszek | Aegithalos caudatus | 15 + 1 retrap |
Strzyżyk | Troglodytes troglodytes | 9 + 1 retrap |
Pokrzywnica | Prunella modularis | 6 |
Sierpówka | Streptopelia decaocto | 5 + 1 retrap |
Czeczotka | Acanthis flammea | 5 |
Rudzik | Erithacus rubecula | 4 + 1 retrap |
Mysikrólik | Regulus rerulus | 4 |
Mazurek | Passer montanus | 4 |
Trznadel | Emberiza citrinella | 2 |
Dzwoniec | Carduelis chloris | 2 |
Potrzeszcz | Miliaria calandra | 2 |
Kos | Turdus merula | 2 |
Szpak | Sturnus vulgaris | 1 |
Dzięcioł duży | Dendrocopos major | 1 |
Srokosz | Lanius excubitor | 1 |
Gil | Pyrrhula pyrrhula | 1 |
Czarnogłówka | Poecile montanus | 1 retrap |
Jeśli chodzi o retrapy, to wszystkie poza dwoma zostały zaobrączkowane tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w następujących terminach:
Złapały się też dwie wąsatki z polskimi, ale nie naszymi obrączkami. Zapewne zaobrączkowanie zostały niedawno, ponieważ miały numery późniejsze niż nasze i były to dwa kolejne numery. Ptaki zostały odłowione 1.11.2023 i wprowadzone do systemu, ale wciąż brak danych obrączkowania.
Dziś (19.12.2023) nadeszły informacje o tych wąsatkach. Zostały zaobrączkowane 26.09.2023 r. nad Jeziorem Rakutowskim na Kujawach odległym o 153 km na wschód od Rogoźna. Od zaobrączkowania do ponownego stwierdzenia minęło 36 dni.
Za najciekawszego retrapa uznajemy jednak rudzika. Zaobrączkowaliśmy go tutaj 7.10.2021 r. Kolejny raz, również tutaj, złapaliśmy go 19.01.2023 r., czyli w pełni zimy. Obecny odłów jest dowodem na to, że rudziki potrafią u nas przezimować.
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska
W dniu 18 listopada 2023 r. na trawniku przy budynku ul. Krańcowa 10 w Cieślach udało się uwiecznić rzadko u nas obserwowany gatunek – rzepołucha (=makolągwę żółtodziobą) Acanthis flaviriostris. To kolejny, obok czeczotki i jera zimowy gość naszych pól, i to zdecydowanie najrzadszy. Podczas gdy ja obrączkowałem ptaki, w tym czeczotkę, Bartek wyszukiwał czegoś ciekawego do sfotografowania. No i po pewnym czasie przyszedł i pokazał zamieszczone poniżej zdjęcia.
Ja jedyny raz widziałem ten gatunek na Helu 28.10.1988 r. Od lat przeglądam stada makolągw Acanthis cannabina, do których rzepołuch jest bardzo podobny, a tu okazuje się, że jeden spacerował sobie na moim trawniku i ja go nie widziałem. Mieliśmy nadzieję, a właściwie marzenie, żeby złapał się w rozstawione w pobliżu sieci, ale nie dane nam było zaobrączkować przedstawiciela tego gatunku. Makolągw zaobrączkowaliśmy dotąd ponad 4 tysiące, czeczotek ponad 200 i nawet 2 czeczotki północne, a rzepołucha ani jednego. Poniżej portret rzepołucha i dwóch podobnych do niego gatunków.
Na najbliższą sobotę planujemy odłowy na rozległych ugorach porośniętych chwastami, może tam uda się spotkać rzepołuchy, a może któryś wpadnie w nasze sieci?
Jerzy Dąbrowski i Bartosz Ziała
Jezioro Kaliszańskie leży w szerzej pojmowanych okolicach Rogoźna (gmina Wągrowiec). Znajduje się zaledwie 16 km na północ, więc jest miejscem w które często jeździmy popatrzeć na ptaki. To największe okolicy jezioro przyciąga ptaki i zawsze jest szansa na zobaczenie czegoś ciekawego. O tegorocznych odłowach pisaliśmy już, a teraz o obserwacjach ciekawych i rzadko spotykanych gatunków dokonanych przez Bartosza Ziałę. W dniu 29.10.2023 r. udało mu się zaobserwować i uwiecznić młodocianego myszołowa włochatego Buteo lagopus. Ptak ten gniazduje na północy Europu. U nas pojawia się w okresie przelotów i w zimie. Pojedyncze osobniki obserwowane są regularnie. W rogozińskim muzeum można obejrzeć dwa osobniki tego gatunku.
Dzień 11.11.2023 r. był dla tego samego autora jeszcze ciekawszy. Na tafli jeziora udało się zobaczyć nura czarnoszyjego Gavia arctica i młodocianą berniklę obrożną Branta bernicla. Obydwa gatunki gniazdują na północy Europy, a u nas pojawiają się bardzo rzadko w czasie przelotów. Obydwa znajdują się na liście ptaków Gminy Rogoźno – pojedyncze obserwacje. W naszym muzeum można zobaczyć dorosłą berniklę obrożną.
Dzień 26.11.2023 r. przyniósł kolejną ciekawą obserwację. Tym razem była to bernikla kanadyjska Branta canadensis. To niezbyt licznie pojawiający się u nas gatunek gęsi, ale ponieważ pochodzi z introdukcji i na niektórych terenach nadmiernie się mnoży, znalazł się na liście organizmów inwazyjnych.
Ciąg dalszy nastąpi?
Tekst: Jerzy Dąbrowski, fot.: Bartosz Ziała
W dniu dzisiejszym (10.11.2023 r.) po raz pierwszy w tym roku złapały się czeczotki Acanthis flammea. Cztery ptaki złapały się w sieci ustawione w trzcinowiskach porastających łąki nad Wełną w Cieślach. Ptaki te gniazdują na północy Europy; u nas pojawiają się jesienią i zimą w zmiennej liczbie. W naszych odłowach jest to najczęściej od kilku do kilkunastu ptaków rocznie. Do tej pory zaobrączkowaliśmy 202 osobniki tego gatunku. W ubiegłym roku nie złapała się ani jedna. Zupełnie wyjątkowa była jesień 2017 roku wraz z zimą 2017/2018, kiedy zaobrączkowaliśmy 165 czeczotek. Czy te pierwsze cztery są zwiastunami większego nalotu tego gatunku? Przekonamy się wkrótce. Poniżej wszystkie cztery dzisiejsze czeczotki.
16.11.2023 r. Cieśle, ROGOŹNO – 1 zaobrączkowana,
17.11.2023 r. Cieśle, ROGOŹNO – 1 zaobrączkowana,
18.11.2023 r. Cieśle, ROGOŹNO – 2 zaobrączkowane,
19.11.2023 r. Cieśle, ROGOŹNO – 1 zaobrączkowana,
20.11.2023 r. Nienawiszcz, ROGOŹNO – ok. 20 zaobserwował Bogdan Jeran,
22.11.2023 r. Cieśle, ROGOŹNO – 12 zaobrączkowanych,
Jerzy Dąbrowski
Dalszy ciąg łapania w trzcinowiskach porastających łąki i starorzecza w pobliżu ujścia Małej Wełny do Wełny. W tym okresie odłowy prowadziliśmy przez 2 całe dni, 5 popołudni i 3 poranki. Złapało się 179 ptaków z 23 gatunków, w tym 23 retrapy. Wyraźnie zmniejszyła się liczba odławianych ptaków. Najliczniej łapały się: modraszki, bogatki, wąsatki i raniuszki. Za gatunek wyróżniający się w tym okresie należy uznać wąsatkę. Metaliczne odgłosy tych ptaków rozbrzmiewały właściwie przez cały czas.
Za atrakcje tego łapania należy uznać: krogulca, pełzacze ogrodowe i dzięciołka.
Pełna lista odłowu przedstawia się następująco:
Nazwa polska | Nazwa łacińska | Liczba |
Modraszka | Cyanistes caeruleus | 17 + 11 retrapów |
Wąsatka | Panurus biarmicus | 19 + 4 retrapy |
Bogatka | Parus major | 19 + 4 retrapy |
Raniuszek | Aegithalos caudatus | 17 + 4 retrapy |
Potrzos | Emberiza schoeniclus | 17 |
Pokrzywnica | Prunella modularis | 13 |
Szpak | Sturnus vulgaris | 10 |
Czyż | Cardielis spinus | 7 |
Strzyżyk | Troglodytes troglodytes | 7 |
Rudzik | Erithacus rubecula | 5 + 1 retrap |
Makolągwa | Carduelis cannabina | 4 |
Mysikrólik | Regulus rerulus | 4 |
Czarnogłówka | Poecile montanus | 2 + 1 retrap |
Pełzacz ogrodowy | Certhia brachydactyla | 2 |
Trznadel | Emberiza citrinella | 2 |
Kos | Turdus merula | 1 + 1 retrap |
Krogulec | Accipiter nisus | 1 |
Szczygieł | Carduelis carduelis | 1 |
Dzięciołek | Dendrocopos minor | 1 |
Zięba | Fringilla coelebs | 1 |
Potrzeszcz | Miliaria calandra | 1 |
Sroka | Pica pica | 1 |
Śpiewak | Turdus philomelos | 1 |
Jeśli chodzi o retrapy, to prawie wszystkie zostały zaobrączkowane tutaj lub w najbliższym sąsiedztwie w następujących terminach:
Złapały się też trzy ptaki zaobrączkowane poza tym terenem, zaobrączkowane przez nas jako pisklęta w naszych budkach lęgowych:
Jerzy Dąbrowski i Bronisława Peplińska